نفت ارزان شد، چرا بنزین در ایران ارزان نشد؟

گروه اقتصادی- در حال حاضر قیمت نفت دریای برنت به حدود 30 دلار رسیده است؛ به طوری که نفت برنت با قیمتی در حدود 32.18 دلار به فروش می‌رود. این در شرایطی است که یک‌سال قبل و در همین روز، نفت برنت 61.62 دلار قیمت داشت.

به گزارش «افکارخبر»،با توجه به این کاهش قیمت، گزارش گلوبال‌پترول‌پرایس حاکی از آن است که هجدهم ژانویه 2016، متوسط قیمت بنزین در سراسر جهان 0.97 دلار در هر لیتر بوده است. با این حال، تفاوت قابل توجهی در این قیمت‌ها در میان کشورها وجود دارد.

البته با وجود مشابه بودن قیمت نفت در تمام پهنه جهان، قیمت بنزین در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است؛ از 2 سنت (0.02 دلار) تا حدود 2 دلار (در واقع 1.81 دلار). با این حال قیمت متوسط هر لیتر بنزین در ژانویه 2016 کمتر از یک دلار بوده است.

طبق گزارش گلوبال‌پترول‌پرایس، قیمت بنزین در ایران 0.32 دلار در هر لیتر است که با فرض دلار 3600 تومان در بازار آزاد، هم‌اکنون بنزین ایران 1152 تومان قیمت دارد.

بر همین اساس، بیژن حاج‌محمدرضا، رییس سندیکای جایگاه‌داران سوخت ایران می‌گوید: «با توجه به سقوط قیمت نفت به بشکه ای ۳۰ دلار، هم‌اکنون قیمت بنزینی که در جایگاه‌های سوخت عرضه می‌شود، معادل فوب خلیج‌فارس (بدون احتساب هزینه انتقال) است، بنابراین با قیمت‌های فعلی، دولت عملا یارانه‌ای برای عرضه بنزین نمی‌دهد.»

اما چرا بنزین به پیروی از کاهش قیمت نفت، آن‌چنان ارزان نشده است؟ برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که در مارس 2015 میلادی رابطه بین شاخص قیمت نفت برنت و قیمت بنزین قطع شده است. در حالی که قیمت نفت‌خام با کاهش روبه‌رو شده، ولی قیمت بنزین با افزایش همراه شده است. چند دلیل برای این مساله ذکر شده است:

- قیمت نفت‌خام تحت‌تاثیر تقاضای بنزین در پالایشگاه‌ها قرار  داشته و پالایشگاه‌ها می توانند عامل مهم اختلال در مسیر قیمت نفت‌خام و بنزین باشند.

- برخی از پالایشگاه‌های آمریکا از اقدامات صنعتی در ماه فوریه متضرر شدند. کاهش شدید دمای هوا نیز بر افزایش قیمت بنزین موثر بوده است. تاثیرات اعتصاب در پالایشگاه‌های آمریکا نیز بر قیمت نفت کوره و بنزین مشهود بوده است.

- قیمت توسط عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بازار نفت‌خام با مازاد عرضه روبه‌رو است که فشار زیادی بر قیمت وارد می‌کند. کاهش تولید بنزین از سوی پالایشگاه‌های آمریکا به خاطر افزایش تقاضا برای نفت‌کوره تاثیر زیادی بر افزایش قیمت بنزین داشته است.

محاسبات نشان می‌دهد که 51 درصد قیمت بنزین مربوط به قیمت جهانی نفت‌خام است. روند تولید در پالایشگاه نیز 23 درصد قیمت بنزین را تشکیل می‌دهد. همچنین هزینه‌های حمل و نقل 8 درصد قیمت و مالیات 18 درصد قیمت بنزین را شامل می‌شود.