گروه اقتصادی-یحیی آل اسحاق وزیر سابق بازرگانی و از چهره های معتبر اقتصادی ایران است که همواره اقتصاد را به خوبی می شناسد.وی در مورد ناگذاری امسال و اولویت هایی که دولت و مجلس در حوزه اقتصاد باید انجام دهند با افکارنیوز گفتگو کرد.
امسال سال تشکیل مجلس جدید است به نظر حضرتعالی مجلس چه وظیفه ای برای حل مشکلات کشور به خصوص مشکلات اقتصادی دارد؟
مجلس دو وظیفه اساسی تاسیسی و جاری دارد ، منظور از تاسیسی این است که مجلس دهم در تاریخ مجالس ایران باید یک ویژگی داشته باشد باشد که بعدا در تاریخ ایران بگویند این مجلس توانست چند قدم در حوزه قانون گذاری کشور را به سمت اهداف اش جلو برد و کشور را از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب حرکت دهد و بگویند این قوانین به صورت مختص در مجلس دهم تصویب شد و جزو کارنامه آن باشد.
یکسری قوانین مادر هستند مانند قانون تجارت و مالیات و روابط خارجی و ... که مجلس دهم در قوانین مادر در هر حوزه ای یادگار به جا بگذارد که متاسفانه مجالس گذشته به گونه ای بوده که بیشتر گرفتار مسائل جاری و روزمره و منطقه ای بوده و مسائل اساسی کشور را فرصت نشده انجام دهد.
چرا فرصت نشده بوده که بتواند قوانین پایه ای را تصویب کند ؟
دلایل مختلفی دارد، اول اینکه عمر مجلس چهار سال است و یک سال اول را معمولا نمایندگان صرف اینکه خود را در مجلس بشناسند و چند ماه آخر نیز در مورد انتخابات آینده کار کنند و در واقع نهایتا دو سال و نیم فرصت پیدا می کنند که کار کنند و همین الان مجلس آینده صدها طرح و برنامه قدیمی و به جا مانده از مجالس قبل دارد .
متاسفانه در عملیات تاسیسی در قوانین مجلس ها کم کار کرده اند و بیشتر نمایندگان به فکر مسائل منطقه ای خود هستند و نگاه ملی و کلان کم است و بیشتر به مسائل جاری می پردازند.
مجلس آینده باید چه کارهایی را با توجه به مشکلات موجود انجام دهد؟
در مسائل اساسی باید چند قانون زیر بنا مانند تجارت و مالیات را تدوین کند. در قوانین امور جاریه که مردم و دولت گرفتار آن هستند در اولین فرصت باید حل کند.
مهمترین مشکل کشور را چه می بینید؟
مهمترین مشکل کشور در حوزه اقتصاد است که مقام معظم رهبری نیز در سالهای اخیر بارها در نامگذاری های خود در مورد اقتصاد گفته اند و امسال نیز تاکید جدی بر اقتصاد مقاومتی و عمل کرده به آن دارند.
مردم روزمره با مشکلات اقتصادی روبرو هستند و دولت و مجلس باید به فکر حل مشکلات اقتصادی باشند.
مشکلات اساسی که مردم در حوزه اقتصاد دارند و دولت و مجلس باید در رفع آن کوشش کنند چه نوع مشکلاتی است؟ چگونه باید مشکلاتی مانند بیکاری و رکود را از بین برد؟
مشکلاتی که مردم در امور اقتصادی دارند را باید کسانی حل کنند که راه ان را می دانند، به قول شاعر ذات راه یافته از هستی بخش کی تواند که شود هستی بخش- اگر کسی مشکل را درک کند اما راه حلی را نتواند ارائه دهد نمی تواند هدایت کند.
رفع مشکلات اقتصادی در فضای افراط و تفریط شکل نمی گیرد و یکی از مشکلات اساسی این بوده که ما در طول این سی و هفت سالی که از انقلاب می گذرد در حوزه های مختلف دستاوردهای خوبی داشته ایم اما باید قبول کنیم کشور در حوزه اقتصادی نمره خوبی نگرفته است علیرغم اینکه امکانات و منابع فراوان و نیروی انسانی کارامد و مفید داشته و موقعیت جغرافیایی و زیر بنای تاریخی و تمام شرایطی که یک کشور برای پیشرفت نیاز دارد را داریم اما در حوزه اقتصاد خوب عمل نکرده ایم و در عمل نمره خوبی را در اقتصاد نداریم.
باید ریشه یابی کنیم ببینیم چرا نمره خوبی در اقتصاد نگرفته ایم؟ یک زمانی ما از نظر ذات فقیر هستیم و مانند کشور آفریقایی می مانیم که منابع نداریم و ضعیف هستیم اما ما همه اینها را داریم و تنها مشکل ما تدابیر اقتصادی است و همین الان مشکلاتی که در داخل کشور داریم همه سعی داشتند بگویند با روابط بین الملل و برداشته شدن تحریم ها می توان مشکلات را حل کرد.
درست است که تحریم ها در بسیاری مواقع مشکل ساز بوده اما تنها 30 درصد اثر داشته و 70 درصد از مشکلات ما مربوط به تدابیر اقتصادی است.
در تدابیر اقتصادی نیز مشکل نحوه برخورد با اقتصاد و روحیات ما است. در تدابیر باید از نظر حرفه ای دانش و تئوری های اقتصادی را باید بشناسیم و نمی توان بدون دانش اقتصاد مسائل را حل کرد و میلیون ها کتاب و مقاله است و موضوع اینچنینی را نمی توان بگوئیم دیمی حل کرد.
بینش مسئولان نسبت به اقتصاد بسیار مهم است. متاسفانه بینش افراد در اقتصاد در سالهای گذشته همواره بر افراط و تفریط بوده است . تفریطی ها مدل ها و الگوهایی را انتخاب کرده اند که به پاشوره خورده است و افراطی ها مدلی را گرفته اند که آنها هم به پاشوره خورده اند.
اقتصاد ذات اش اعتدال است هنوز نتوانسته ایم پیاده کنیم. در زمانی به صورت افراطی صد درصد اقتصاد را دولتی و در زمان دیگری به دنبال اقتصاد آزاد بوده ایم، اقتصاد معتدلی که بر اساس جمهوری اسلامی باشد دنبال ان مدل بوده ایم که در سالهای اخیر مقام معظم رهبری بهترین مدل را عنوان کرده اند و ان اقتصاد مقاومتی بوده و باید به این موضوع عمل شود .
چالش های اقتصادی کشور را با توجه به مدل اقتصاد مقاومتی چگونه باید از میان برداشت ؟
بیکاری یکی از مشکلات اقتصادی در کشور است که با توجه به استانداردهایی که در سطح جهانی مطرح است یعنی هفته ای دو ساعت کار داشته باشد او را شاغل می دانند و کسی در کشور ما با هفته ای دو ساعت کار زندگی اش نمی چرخد ما حدود 8 میلیون بیکار داریم که اینها حدود 5 میلیون آن تحصیل کرده هستند و اکثر خانواده های ایرانی در درونشان این مشکل وجود دارد.
بیکاری از مسائل اساسی کشور است و برای اینکه شغل ایجاد شود کف ان صد میلیون نیاز داریم و این مبلغ برای کارهای عادی است و اگر بخواهیم در پتروشیمی و یا تولید برق و تکنولوژی بخواهیم کار ایجاد کنیم تا 400 میلیون تومان برای هر شغل نیاز است که اگر بخواهیم کف ان را در نظر بگیریم 800 هزار میلیارد تومان پول لازم است که بخواهیم شغل ایجاد کنیم. بودجه ای که امسال دولت تصویب کرده که متورم هم هست 267 هزار میلیارد تومان است . برای ایجاد شغل تقریبا چهار برابر کل بودجه سال نیاز داریم.
تامین سرمایه باید از کجا باشد؟
افراطیون می گویند نباید پول سرمایه گذاری خارجی باشد و تفریطی ها می گویند باید درها را باز کرد و دیگران بیایند مشکل ما را حل کنند و نگاهشان به خارجی ها است این نگاه افراط و تفریط هر دو بد است در صورتی که نگاه درست به این موضوع اقتصاد مقاومتی می باشد. باید از سرمایه گذاری خارجی استقبال کرد اما سرمایه گذاری کند که شغل ایجاد کند نه اینکه کالای ساخته شده را خارجی ها به ما بدهند که همین پولی هم که کشور دارد را ببرد.
اگر واردات می خواهیم انجام دهیم در اقتصاد مقاومتی یعنی واردات در جهت تولید برای صادرات باشد و این باعث اشتغال می شود. باید درون زای برون نگر بود .
معیشت مردم از دیگر مشکلات اساسی اقتصادی در کشور است. قدرت خرید مردم با هزینه هایشان نمی خواند و مخصوصا گروههای متوسط به پائین درآمدشان با هزینه هایشان نمی خواند. چند هزینه اساسی مانند مسکن و تغذیه و بهداشت و اموزش که 75 درصد دراد یک فرد را می خورد .
علیرغم رکود مسکن میبینیم اجاره های مسکن بالا است و فرد شاغل با درآمدش تنها می تواند اجاره خانه اش را بدهد و این از مشکلات اساسی است. گوشت و مرغ و میوه و تغذیه مردم در حال افت است و کم می شود و در سلامت مردم تاثیر دارد.
مشکل رکود نیز از مشکلات اساسی است، رکود با مسکن درمان نمی شود، می بینیم برخی طرح هایی می دهند که اگر هم خوب عمل شود تنها مسکن است و دولت و مجلس باید راه حل پیدا کند.
نظام بانکی یکی از مشکلات اساسی است که از درون دارد می پوسد و مجموعه مشکلات و میبینیم بانکها یک یا دو میلیون وام را نمی توانند بدهند اما 3000 میلیارد را جور دیگری می دهند و اگر این مشکلات بانکی سامان پیدا نکند همه را خواهد ترکاند.
کشور ما متاسفانه بانک محور است و باید سریعا مشکلات بانکی حل شود زیرا با وجود مشکلات بانکی بسیاری از مشکلات را نمی توان حل کرد.
فساد اقتصادی نیز از دیگر مشکلات ما است و فساد سراسر مسائل اقتصادی را گرفته و از فساد مالی و رشوه و عدم شفافیت و تصمیمات در اتاق های بسته گرفته تا بداخلاقی در اقتصاد وجود دارد. اخلاق در حوزه اقتصادی در حال گم شدن است و روابط اقتصادی با بداخلاقی انجام می شود .
مجلس آینده باید برای حل این مشکلات اولویت بندی کند و حل اینها با حرف جور در نمی آید و با سیاسی کاری نمی شود کار کرد. در حوزه اقتصاد باید سیاسیون زمین اقتصاد را ببوسند و کنار بگذارند. مشکلات و مسائل اجتماعی بازتاب مسائل اقتصادی است.
امسال را مقام معظم رهبری سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل ناگذاری فرمودند به نظر حضرتعالی دولت و مجلس چه وظیفه ای با توجه به این شعار بر عهده دارند؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال را به یک نام مناسب و شایسته، نامگذاری کرده اند زیرا بازتابی از مسائل و مشکلات اقتصادی در کشور است همانطور که گفتم اقتصاد امروز مساله اصلی کشور است و مقام معظم رهبری با ناگذاری خود خط و مشی را به دولتمردان نشان داده اند و با رونق اقتصادی است که مشکلات حوزه های دیگر نیز حل می شود .
امروز پس از سی و هفت سال به نسخه اقتصاد مقاومتی که نسخه شفا بخش اقتصاد است رسیده ایم و مسئولان باید این نسخه را عملیاتی کنند.
من دو پیشنهاد در مورد اجرای اقتصاد مقاومتی دارم اول اینکه کمیته ویژه‌ای بین دولت، مجلس، قوه قضائیه و فعالان اقتصادی شکل بگیرد تا ناظر اجرای اقتصاد مقاومتی باشند و دوم اینکه شورای عالی امنیت ملی هندسه و خطوط قرمز برای اجرای اقتصاد مقاومتی را تدوین کند که همه ملزم به اجرای آن باشند .
