حجره‌های بازاریان در محاصره چک‌های برگشتی

گروه اقتصادی- در حالی 6 ماه از اجرای مرحله اول برجام می‌گذرد، اما همچنان خبرهای خوشحال‌کننده‌ای از وضعیت تولید شنیده نمی‌شود. گزارش‌ها هم موید رکود و ورشکستگی دامن‌گیر بنگاه‌های اقتصادی است؛ تا جایی که چندی پیش ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران از تعطیلی 30 درصد واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی خبر داد و عنوان کرد: «برجام هم مشکلی از تولید حل نکرد.»

به گزارش افکارنیوز، تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از میزان چک‌های برگشتی نشان می‌دهد که تا انتهای سال گذشته حدود 304 میلیون فقره چک در گردش بوده که از این تعداد بیش از 9 میلیون و 883 هزار مورد معادل 3.3  درصد مجموع برگشت خورده است. این در حالی است که مجموع چک های برگشتی مبلغی در حدود 118 هزار میلیارد تومان است که حدود 2.7 درصد از کل مبلغ 3400 هزار میلیارد تومانی چک های مبادله شده را پوشش می‌دهد.

آمار گرچه ظاهرا از کاهش کمتر از نیم درصدی مبلغ چک های برگشتی حکایت دارد، ولی تعداد 10 میلیونی چک های برگشتی  نسبت به سال‌های گذشته کاهشی نبوده و مسیر رو به رشد خود ادامه داده است.

عبور و مرور در بازار تهران و گذر از دالان‌های بازار تهران، عمده‌فروشی یا تک‌فروشی، بیش از پیش عمق رکود و کسلی بازیان را نشان می‌دهد. در واقع این روزها از کاسب گرفته تا کارخانه‌دار و بازاری، همه و همه به دلیل نداشتن نقدینگی و رکود بازار به سند تجاری پناه آورده‌اند که تا از بانک وصول نشود، ارزشی ندارند؛ اوراقی که بیشتر پول نمی‌شوند و در حد همان تکه کاغذ باقی می‌مانند!

بر این اساس، علی لاریجانی، رییس مجلس روز پنج‌شنبه هفته گذشته از جدی بودن رکود در اقتصاد کشور رونمایی کرد و گفت: «باید تمهیدات بیشتری برای حضور با انگیزه‌تر مردم در فعالیت‌های تولیدی اندیشیده شود.»

در حال حاضر به گفته فعالان بازار، اوضاع رکود به قدری به آنها فشار آورده که برخی برای تامین هزینه‌های روزانه زندگی خود، مجبور به واسطه‌گری و دلالی شده‌اند.

این وضعیت در حوزه کسب‌وکار و تولید کشور در حالی است که دولت وعده بهبود اقتصاد در دوران پسابرجام را داده بود، اما گذشت 6 ماه از مرحله اول اجرای برجام، تنها نکته‌ای را که نشان می‌دهد، رشد بیشتر واردات است، نه بهبود وضعیت تولید.

در حالی فشار روی صنایع کشور به‌شدت بالاست که از آن ناگوارتر، گاهی احساس می‌شود وفاقی میان مسوولان کشور برای حل این مشکلات وجود ندارد. این در شرایطی است که امروز برای رفع رکود هیچ‌گونه اتحادی در میان کابینه روحانی دیده نمی‌شود؟

مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران، راز بحران تداوم رکود را کنترل نرخ تورم می‌داند. به گفته وی، «دولت طی دو سال و نیم گذشته با اقدامات خود شرایطی را ایجاد کرده تا نرخ تورم کاهش چشمگیری داشته ‌باشد. اما همزمان با این اقدام، باید برای رشد صنعت و تقویت اقتصاد به فکر تامین منابع جدید می‌بود.»

خوانساری متذکر شد: «با توجه به شرایط، هم جذب منابع از طریق بانک‌ها در کار نبود و هم خبری از سرمایه‌گذاران خارجی در کوتاه‌مدت نخواهد بود.»

با توجه به این شرایط، این نکته حایز اهمیت است که این فشاری که در حال حاضر به بنگاه‌ها تحمیل می‌شود، تنها موجب تعطیلی کارگاه صنعتی و بیکاری کارگران آنها شده است و آنچه در نهایت رخ می‌دهد، این است که این موضوع از یک مشکل اقتصادی به بحرانی اجتماعی تغییر می‌کند. بنابراین اگر امروز می‌خواهیم بحران رکود از میان برود، باید تصمیمات شجاعانه و بدون محافظه‌کاری گرفته شود.