چرا «آیفون» از بازار جمع شد؟

 مقامات تهران گفته اند که اپل یا باید نمایندگی رسمی خود را در ایران بازگشایی کند در غیر این صورت با ممنوعیت تمامی محصولات این کمپانی در سراسر کشور مواجه خواهد شد. به گفته مقامات ایران این اولتیماتوم با هدف به دست آوردن مالیات بر درآمد از دست رفته از فروش سالانه میلیون ها آیفون است. اما متخصصان میگویند هدف ایران تضعیف تحریم های آمریکاست که اخیرا مانع جریان سرمایه گذاری خارجی به ایران شده است.

به گفته عباس نخعی رئیس سازمان مبارزه با قاچاق اگر اپل برای بازگشایی نمایندگی در ایران ثبت نام نکند تمامی دستگاه های تلفن همراه ساخته شده توسط این کمپانی از مغازه ها جمع آوری خواهد شد.

ایران قادر به فروش بین المللی نفت خود است و کمپانی های غیر آمریکایی نیز هم اکنون به راحتی در ایران نمایندگی احداث میکنند؛ اما کمپانی های آمریکایی هنوز در خصوص هر گونه اقدامی در ایران ممنوعیت دارند و این به دلیل تحریم های باقی مانده واشنگتن است.

با این التیماتوم، مقامات ایران به دنبال جلوگیری از قاچاق گسترده اپل در کشور اند که دولت را از حجم بالایی مالیات بر درآمد محروم کرده است. به طور تقریبی شش میلیون کاربر آیفون در ایران وجود دارد که بر اساس گزارش های سال 2016 در روزنامه دنیای اقتصاد بیشتر این آیفون ها از دبی قاچاق می شوند.

این التیماتوم اهداف بزرگتری نیز دارد و آن از بین بردن موانعی است که به واسطه تحریم های آمریکا علیه ایران وجود دارد. اگر اپل موفق به احداث نمیاندگی در ایران شود، این کمپانی موظف به حل مشکلات تکنیکی و قانونی و محافظت از نحوه عملکرد خودش در ایران خواهد بود. تهران به دنبال بازگشایی نمایندگی دیگر کمپانی ها در پی اپل در بازار ایران است.

بعید به نظر میرسد دستکم در این فاصله کوتاه اپل با این پیشنهاد ایران موافق باشد چرا که خطر عواقب مالی نقض تحریم های آمریکا بدون مذاکره با مقامات آمریکایی را نخواهد پذیرفت .

واشنگتن مدعی است که سختی جذب سرمایه های خارجی مشکل تهران است و مقصر صرفا بخش های بانکی کشورها و فضای کسب و کار مبهم ایران است. با این حال تحریم های حقوق بشری و تروریستی و موشکی آمریکا علیه ایران همچنان فضای سرمایه گذاری خارجی را در ایران مسموم میکند.

علاوه بر التیماتوم داده شده به اپل، نیرویهای مبارزه با قاچاق گفته اند تمام مصرف کنندگان آیفون در ایران باید تلفنهای همراهشان را در طول هفته آینده در دفتر ثبت کنند. هر تلفن همراهی دارای یک شناسنامه بین المللی دستگاه موبایل است. اگر صاحبان آیفون شماره سریال تلفنهای همراه شان را تا پایان 22 سپتامبر 2016 ثبت نکنند مخابرات دسترسی آنها را به سرویس های تلفن همراه قطع خواهد کرد . خرده فروش ها نیز موظفند تمام دستگاه های آیفون جدید خود را در سیستم ثبت کنند.

کریمی خراسانی رئیس اتحادیه صنف فروشندگان ابزارهای ارتباطی نیز گفته مغازه داران اجازه فروش هیچ برندی را که در وزارت صنایع معادن و تجارت ثبت نشده باشد را ندارند و در صورت فروش با آنها برخورد خواهد شد .

23 جولای 2016 روابط عمومی و اطلاعات وزارت ارتباطات گفته بود تاخیر در ثبت سریال تلفن های همراه به دلیل عدم آمادگی لازم بوده است. در 25 جولای قاسم خورشیدی، سخنگوی پایگاه مبارزه با قاچاق اعلام کرد اقدامات آزمایشی برای تعداد مشخصی از کاربران در حال راه اندازی است .

به گفته علیرضا گلستانی رئیس مرکز نیروهای مبارزه با قاچاق کالا و ارز در اکتبر 2015: یک دهه پیش در سال 2006 دولت ار وارد کردن فشار بر روی مردم جهت ثبت دستگاه های تلفن همراهشان در راستای مبارزه با قاچاق خسته شد . این تلاش دولت با شکست مواجه شد چرا که "اپراتور های تلفن همراه از همکاری سر باز میزدند ."

فروشندگاه اپل در تهران که خواستند نامشان فاش نشود گفته اند که فروش آیفون ها از زمانی که مقامات ایرانی محصولات اپل را تهدید به جمع آوری کرده اند حدودا 10% بیشتر شده است.