معاون اول رئیس‌جمهور درباره چرایی این سیاست این‌گونه گفت که هیچ‌کس به اندازه خود اتحادیه‌ها صلاحیت و توانایی اجرای چنین طرحی را ندارد، به همین دلیل برای تکمیل روند برخورد با کالای قاچاق از این پس خود اصناف درگیر طرح خواهند شد تا با شناسایی افراد متخلف آنها را برای اجرای مراحل قانونی به دستگاه‌های مربوطه ارجاع دهند.

 حال فارغ از این‌که واگذاری روند بازرسی و برخورد با توزیع کالای قاچاق به خود اصناف اصولی بوده یا خیر؛ با گذشت بیش از یک‌ماه از اجرای طرح برخورد با کالای قاچاق در سطح توزیع، خبرنگار جام‌جم سری به بازارهای مهم لوازم خانگی تهران زده تا از نزدیک روند مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سطح عرضه را بررسی کند. بررسی‌ها  از منطقه امین‌حضور و خیابان شریعتی تهران بیانگر آن است که با گذشت تقریبا یک ماه از آغاز این طرح گرچه در ویترین‌ها کمتر کالای قاچاق یا مشکوک وجود دارد، اما حکایت همچنان باقی است و روند فروش کالاهای غیرقانونی با شیوه‌های نوینی در جریان است.

واردکنندگان فاکتور نمی‌دهند

جمشید فولادی‌نژاد یکی از فروشندگان لوازم خانگی در محدوده خیابان امین‌حضور در این زمینه  گفت: از ابتدای مهر امسال که این طرح آغاز شد به‌طور کلی روند کاسبی کمی متفاوت شده و برخی، شرایط کسب و کارشان را تغییر داده‌اند. به صورتی که یا اصلا از خیر فروش کالاهای خارجی گذشته‌اند یا این‌که فقط به مشتریان خاص سرویس‌دهی دارند.

فولادی‌نژاد ادامه داد: با توجه به مشکلات فعلی بازار از همان روزهای ابتدایی برخی فروشندگان سعی کردند جهت جلوگیری از ایجاد مشکل برای فروش کالاهای خارجی نمایندگی فروش رسمی دریافت کنند، چون در این صورت همه چیز براساس قانون است، در حالی که وقتی واردکننده‌های عادی محصولی را وارد کرده باشند مشکلات زیادی به وجود می‌آید.

این فعال صنفی معتقد است واردکنندگان به دلایل مختلف اسناد و مدارک مناسبی را به خرده‌فروشان ارائه نمی‌کنند که اصلی‌ترین بهانه آنها بحث مالیات است؛ به این صورت که اعلام می‌کنند اگر فاکتور رسمی می‌خواهید قیمت‌ها متفاوت است و خودتان هم به دردسر خواهید افتاد.

وی تاکید کرد: اکنون بسیاری از واردکنندگان عادی و بدون سابقه با استفاده از امتیازهای مناطق آزاد به فروش کالاهای خود در سطح کشور اقدام می‌کنند، به این ترتیب که کالاهایشان را به صورت مسافری یا با استفاده از وسایل نقلیه عمومی به سرزمین اصلی منتقل می‌کنند و برخی از فروشندگان خرد هم برای جوری جنسشان بناچار از کالاهای آنها خرید می‌کنند که در نهایت مشکل‌ساز خواهد شد.

جنس قانونی هم کم شده

مجتبی ابراهیمی، دیگر فعال اقتصادی در این منطقه  گفت: با توجه به آغاز این طرح اکنون علاوه بر کاهش کالای قاچاق، جنس قانونی هم در فروشگاه‌ها کاهش یافته است، به این دلیل که واردات اصولی نیست. ابراهیمی افزود: بسیاری از واردکنندگان که سالم هم کار می‌کنند به دلیل مشکلات و ناهماهنگی‌های موجود هنگام ترخیص از گمرکات ایران نمی‌توانند کالاهایشان را در زمان مناسبی ترخیص کنند، به همین دلیل کالاهای قانونی نیز در بازار کم شده به عنوان مثال مدتی است برخی برندهای معتبر محصولاتشان را به صورت سهمیه‌ای به نمایندگی‌ها تحویل می‌دهند.

این فعال اقتصادی در امین‌حضور تاکید کرد: سهمیه‌بندی برخی کالاهای پرتقاضا از سوی واردکنندگان اصلی به این دلیل است که مطمئن نیستند چه زمانی می‌توانند اجناس وارداتی قانونی خود را از گمرکات ترخیص کنند و برای این‌که سهم بازارشان را از دست ندهند، سعی می‌کنند محصولات پرتقاضا را قطره‌چکانی وارد بازار کنند که به دلیل نبود محصول در بازار، رقبا جایشان را نگیرند.

وی گفت: چندی پیش هم که اصناف هشدار دادند جنس کم می‌شود بر همین اساس بوده نه این‌که بخواهند کارشکنی کنند یا مقابل طرح مقاومت کنند. بلکه اصناف و کسبه دقیقاً مشکلات کار را می‌دانند و به همین دلیل هشدار دادند ولی سوءتعبیر شده بود و گروهی از رسانه‌ها حکایت دیگری را منتشر کردند.

فروش اینترنتی افزایش یافته

علیرضا مرادی، فروشنده محصولات لوازم خانگی  گفت: به چه دلیل دنبال جنس قاچاق اینجا آمده‌اید؟ مدتی است دیگر کالای قاچاق پشت ویترین‌ها یا خود فروشگاه‌ها دیده نمی‌شود، بلکه باید سری به انبارهای خیابان‌های اطراف یا دفاتر اداری مربوط به برخی فروشگاه‌ها بزنید.

مرادی با اشاره به روند افزایش تقاضای خرید دفتر در خیابان‌های اطراف امین‌حضور افزود: گرچه این تقاضا از قبل هم وجود داشته اما با توجه به اجرای طرح برخورد با قاچاق کالا آن گروه از کسبه که قصد سوءاستفاده داشتند و برای این‌که فعالیتشان دور از نظرها باشد به‌دنبال تهیه دفاتر فروش خود در خیابان‌های اطراف یا حتی بالای شهر بوده‌اند.

این فروشنده تاکید کرد: به طور کلی در سطح خیابان بخصوص پس از افزایش بازرسی‌های اتحادیه طی یک ماه گذشته، تخلفات کمتر یا در حد صفر شده چون به‌صرفه نیست که خودتان را به دردسر بیندازید بلکه با استفاده از امتیاز دفاتر فروش می‌توانید اینترنتی یا تلفنی کار کنید و اصلاً نیازی به ویترین نیست چون ویترین شما مانیتور متقاضیان است.

وی گفت: منظور از فروشگاه‌های اینترنتی آن گروه از فعالان اقتصادی که با نشان‌های مخصوص تحت عنوان فروشگاه مجازی فعالیت می‌کنند، نیست بلکه کافی است مثلا در فضای مجازی جست‌وجو کنید تحویل فلان محصول درب منزل. با دنیایی از شماره تلفن‌ها مواجه خواهید شد که همه فروشنده کالا هستند ولی درواقع این شماره‌ها فقط یک شماره تلفن اعتباری است که کوچک‌ترین نشانی از فروشنده واقعی ندارد.

این فعال صنفی تاکید کرد: حتی برخی افراد نیز منزل خود را دفتر کار کرده‌اند به‌صورتی که با تهیه اقلامی از لوازم خانگی کوچک از مناطق آزاد مثل بانه یا دیگر مناطق در حجم‌های کوچک، کسب و کاری خانگی اما غیرقانونی راه انداخته‌اند که این افراد هم از دید قانون دور مانده‌اند.

قاچاق هنوز هست

احمدرضا مبارکی، یکی از خریداران لوازم خانگی گفت: برای تهیه یخچال به فروشگاه‌های امین‌حضور سری زدم که محصول مورد نیازم را پیدا نکردم، به همین دلیل اکنون به منطقه شریعتی بالاتر از میرداماد آمده‌ام تا شاید آنچه می‌خواهم را تهیه کنیم.

این خریدار لوازم خانگی گفت: نکته جالب در این زمینه مربوط به پیشنهادهای ویژه از سوی برخی کسبه است که به ما توصیه می‌کنند اگر اجناس ارزان ولی اصلی می‌خواهید، می‌توانید کالای خودتان را سفارش دهید تا درب منزل به شما تحویل داده شود که این کالاها دارای گارانتی و تضامین خاص و موردنیاز هستند. وی تاکید کرد: وقتی صحبت از خدمات پس از فروش یا ضمانت می‌شود برای این‌که خریداران را مجاب به پرداخت هزینه کنند، می‌گویند خودمان آن را ضمانت می‌کنیم و اگر خدمات پس از فروش بخواهید با فلان مبلغ می‌توانیم آن را نیز برایتان آماده کنیم.