تعلل مسئولان برای دستیابی به ارز تک نرخی

مسئله یکسان سازی نرخ ارز از بیستم فروردین ماه سال 1392 توسط  بهمنی رئیس سابق بانک مرکزی اعلام شده و این در حالی است که از سال 92 تا کنون ولی اله سیف به کرات وعده تک نرخی شدن ارز را داده است. 

 

علاوه بر این رئیس بانک مرکزی در دوازدهم دی ماه سال جاری صراحتاً اعلام کرده بود که در حال حاضر نمی توان نرخی را برای یکسان سازی مشخص کرد ، این در حالی است که معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد نیز چندی پیش اعلام کرده بود که به دلیل کمبود فاصله شکاف نرخ ارز آزاد و مبادله ای، می توان این دو نرخ را به هم نزدیک کرد. 

 

با توجه به موارد فوق می توان دریافت که طی چند سال اخیر وعده یکسان سازی نرخ ارز فقط در حد حرف باقی مانده و هنوز شاهد کوچکترین اقدامی از سوی دولت برای تحقق این امر نبوده ایم و این در حالی است که ظرف چند ماه آینده دولت به زمان انتخابات نزدیک شده لذا بزرگترین دغدغه آن به این امر مختوم می شود. 

 

انتخابات پیش رو از یک سو و رسیدن به نرخ 3300 تومانی مطابق با لایحه بودجه سال آتی از سویی دیگر فعالان اقتصادی را با نگرانی های جدی مواجه کرده که برای بررسی بهتر مسئله با برخی از اعضای اتاق بازرگانی تهران به گفتگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند. 

 

حسن فروزان فر عضو اتاق بازرگانی تهران عنوان کرد: تداوم زمانی دستیابی به ارز تک نرخی به صورت تصاعدی فضای کسب و کار کشور را تحت تأثیر خود قرار می دهد و یکی از موضوع هایی که نرخ ارز را تهدید می کند، رقابت سخت گیرانه و نادرست بنگاه های خصوصی در مقابل شرکت های دولتی و خصولتی است. 

 

وی ادامه داد: تا زمانی که ارز چند نرخی در کشور وجود دارد، زمینه برای ایجاد انواع و اقسام رانت‌ها موجود است که این امر پیشرفت را برای پیگیری بهتر امور، ساماندهی و نقش آفرینی بخش خصوصی خدشه دار می کند. 

 

به گفته فروزان فر علاوه بر موارد فوق، سرمایه گذاران خارجی نیز با موانعی مواجه شده و باعث ایجاد نگرانی برای همکاری با آن ها می شود چرا که سرمایه گذار نمی داند که منافع خود را با چه نرخی از کشور خارج کند. 

 

وی با اشاره به نرخ در نظر گرفته شده در لایحه بودجه سال آتی عنوان کرد: مبلغ اعلام شده فارغ از اینکه تا چه میزان می تواند متناسب با واقعیت های اقتصاد ایران باشد، تحت هر شرایطی این یکسان سازی را باید به عنوان تنها راهبرد آرامش بخش اقتصاد ایران بپذیریم چرا که تا زمانی که نرخ ارز یکسان نشود، امکان تصمیم گیری وجود نخواهد داشت. 

 

فروزان فر با بیان اینکه از دولت انتظار نداریم که نرخ نهایی را تعیین کند، افزود: دولت می بایستی برای اداره امور در آینده و متناسب با فضای کسب و کار و شناخت نیازهای مردم، تعیین این میزان را به عهده بازار (سرمایه) بسپارد. 

 

این عضو اتاق بازرگانی تهران تشریح کرد: انتظار تعیین نرخ ارز از سوی دولت امری غلط محسوب شده چرا که دولت برای اینکه نرخ ارز را به طور طبیعی پایین نگه دارد، در مواردی مجبور به تزریق منابع ارزی حاصل از فروش نفت می شود که این امر اقتصاد کشور را متضرر خواهد ساخت.

به گفته وی این قیمت باید بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شده و از فرمایشی بودن قیمت از سوی دولت و نگاه برنامه ای جلوگیری به عمل آورد چرا که در غیر این‌صورت انگیزه سفته بازی را در بین افراد تشدید می کند.

 

فروزان فر تنها راه موفقیت در یکسان سازی نرخ ارز را کاهش نرخ تورم دانست و افزود: تورم افسار گسیخته هرگز امکان پشتیبانی از تک نرخی شدن ارز را نخواهد داد بنابراین می‌بایستی کاهش نرخ تورم را در بلند مدت کنترل و مدیریت کرد.

وی با اشاره به انتخابات سال آتی بیان کرد: بسیاری از رویدادهای مربوط به این مسئله نشأت گرفته از انتخابات سال 96 است و اگر فضای انتخاباتی تلطیف شود، نتیجه این انتخابات امیدبخش بوده و شرایط را برای دستیابی به این امر سهل تر می کند.

این عضو اتاق بازرگانی تهران تأکید کرد: نتایج انتخابات و تفسیری که فضای کسب و کار کشور از فضای انتخاباتی می کند در رسیدن کشور به نرخ 3300 تومانی مطابق با لایحه بودجه سال آتی بسیار مؤثر است.

 

احتمال تغییر 3300 تومانی ارز لایحه بودجه

عباس آرگون عضو اتاق بازرگانی تهران بیان کرد: انتخابات سال آتی به صورت محدود بر یکسان سازی نرخ ارز تأثیر خواهد گذاشت چرا که مسئله ای است که تا کنون بارها توسط دولت قبل و فعلی ارائه شده و باید بالاخره تحقق یابد.

وی افزود: دستیابی به ارز تک نرخی مطالبه ای است که دولت باید پاسخ آن را بدهد و بدین طریق زمینه را برای فعالیت بنگاه های اقتصادی فراهم سازد و عوامل دیگری از جمله مخاطره اشخاص ذی‌نفع در آن دخیل است.

وی در ادامه از کاهش بی انضباطی های مالی، افزایش شفافیت اقتصادی، جلوگیری از امر قاچاق و افزایش صادرات به عنوان پیآمدهای مثبت ارز تک نرخی یاد کرد و افزود: تجربه طی سال های اخیر نشان داده که ارز چند نرخی فساد آور بوده و می بایستی شرایط برای ارز تک نرخی متناسب با نرخ تورم فراهم شود.

آرگون در پاسخ به این سؤال که آیا رسیدن به رقم 3300 تومانی ارز در سال آتی امکان پذیر است، گفت: از آنجایی که لایحه بودجه سال آتی مطابق با برنامه ششم توسعه تنظیم می شود و باید حدود یک پنجم از موارد برنامه میان مدت را محقق سازد لذا تغییر در برنامه ششم توسعه بر لایحه بودجه 96 تاثیر خواهد گذاشت و احتمال تغییر این میزان نیز دور از انتظار نخواهد بود.

این عضو اتاق بارزگانی تهران در پایان بیان کرد: با توجه به افزایش صادرات و افزایش قیمت نفت زمینه های لازم برای یکسان سازی نرخ ارز فراهم شده و امید است هر چه سریعتر شاهد تحقق این امر باشیم.

 

دست از اقدامات پوپولیستی بردارید!

در همین راستا مهدی پورقاضی رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: نرخ ارز باید به گونه ای تعیین شود که از طریق آن بتوان صادرات را مقرون به صرفه تر کرده و شرایط را برای جلوگیری از واردات بی رویه با تکیه بر ارز ارزان سخت تر نماید.

وی با بیان اینکه ارز تک نرخی در تمامی کشورها رایج است، عنوان کرد: ایران جزو معدود کشورهایی بوده که توجیهات متعددی برای برای حفظ ارز چند نرخی ارائه می دهد که این عوامل به هیچ وجه از نظر اقتصاددانان قابل قبول نیست.

به گفته پورقاضی دولت تا کنون به بهانه های مختلفی از جمله وجود تحریم های بین المللی و کاهش درآمد نفتی از فراهم کردن بسترهای لازم برای یکسان سازی نرخ ارز سرباز زده که این امر ناشی از لابی قدرتی است که از ارز ارزان برای سهولت در امر واردات استفاده می کند.

وی با اشاره به مضرات ارز ارزان برای واردات تصریح کرد: دادن ارز ارزان برای واردات در هیچ کجای دنیا قابل قبول نبوده و به اقتصاد داخلی، راه اندازی صنعت و خروج صنایع از رکود کمکی آسیب های جدی می زند و این فقط یک توجیه رفتار پوپولیستی(اقدامات عوام گرایانه) بوده که ظاهراً سعی در کاهش قیمت دارند.

این عضو اتاق بازرگانی تهران در پایان با اشاره به دلیل اصلی این امر عنوان کرد: عده ای سعی در سوء استفاده از این اقدام را دارند و مسئولان باید این نکته را نیز در نظر داشته باشند که این امر جز سوء استفاده نورچشمی ها پیامد دیگری نخواهد داشت.