در سال‌های ابتدایی اجرای این سنت بیشتر شاهد انتخاب عناوین دینی و مذهبی بودیم، اما رفته‌رفته عناوین اجتماعی و فرهنگی جای آنها را گرفتند تا اینکه مشکلات اقتصادی در چند سال گذشته ایرانیان را دچار آسیب‌های گسترده‌ای کرد و مقام معظم رهبری نیز به درستی در این سال‌ها با انتخاب شعار‌های اقتصادی، در واقع خواسته اصلی مردم را به گوش مسئولان اجرایی، قضائی و قانونگذار کشور رسانده‌اند. اگر سال ۹۴ را استثنا در نظر بگیریم، از سال ۱۳۸۷ تا به امروز، اقتصاد، محور اصلی شعار سال‌ها بوده است، اما اکنون برای اولین بار است که حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در دو سال متوالی تقریبا از یک شعار مشابه برای سال جدید استفاده کرده‌اند و این نشان از وجود دغدغه‌های جدی در زمینه اقتصادی دارد.
در یک دهه گذشته، سال‌هایی که از سوی رهبر انقلاب نامگذاری شده‌اند به نوعی مرتبط با اقتصاد و با رویکرد اقتصادی بوده‌اند. این امر حاکی از این واقعیت است که اصلی‌ترین مساله کشور در یک دهه گذشته اقتصاد و مشکلات ناشی از آن بوده است. مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی‌های خود بارها به موضوع اقتصاد مقاومتی اشاره داشته‌اند. تاکید ایشان به این موضوع تا حدی است که امسال برای دومین سال پیاپی اقتصاد مقاومتی را به عنوان شعار اصلی کشور انتخاب کردند و در کنار آن تولید و اشتغال را محورهای اساسی اقتصاد در سال ۹۶ دانستند. سال گذشته با عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» شناخته می‌شد و دولت توانست در حوزه‌های مختلف موفق عمل کند و توانایی‌های بالقوه کشور را به حالت بالفعل در آورد. از جمله آنکه در سال ۹۵ اقتصاد ایران پس از ۲۶ سال بار دیگر در زمره کشورهای با تورم تک رقمی قرار گرفت و این مهم برای دومین بار بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران رقم خورد. همچنین رقم خوردن رشد اقتصادی هشت درصد برای اولین بار بود که پس از ابلاغ سند چشم‌انداز ۲۰ ساله اتفاق افتاد. در کنار آن موفقیت‌هایی وزارت نفت به دست آورد که نمی‌توان اهمیت آن را کمتر از ملی شدن صنعت نفت در دوره دکتر مصدق دانست، به همین جهت بررسی آن مقالی دیگر را می‌طلبد. شاید بسیاری از شهروندان و برخی از کارشناسان اقتصادی، نقطه ضعف دولت را در حوزه اشتغالزایی بدانند، اما آمار نشان می‌دهد که در سال گذشته ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده است که این رقم در مقایسه با سال‌های قبل بی‌سابقه است و در این حوزه هم شاهد اقدامات جدی دولت بودیم.
اقدام به اقتصاد مقاومتی در سال ۹۵
با اینکه نتایج اقتصادی یک سال گذشته نشان از تحقق اقتصاد مقاومتی و رویکرد دورنگر به اقتصاد دارد، اما به نظر می‌رسد همچنان برای به سرانجام رساندن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی زمان بیشتری نیاز است و به همین جهت رهبر انقلاب بار دیگر این سال را با تکیه به اقتصاد مقاومتی نامگذاری کردند. باید توجه داشت که به طور کلی اقتصاد مقاومتی به این معنا نیست که رابطه ما با دنیای خارج محدود و قطع شود و صادرات و واردات انجام نپذیرد. متاسفانه در چند سال گذشته برخی گروه‌ها، اقتصاد مقاومتی را تفسیر به رای کرده و آن‌چنان که منافع خودشان تامین می‌شود آن را تحریف کرده‌اند. این گروه عمدتا خواهان گسترش تحریم‌ها علیه ایران و قطع روابط اقتصادی کشور با سایر نقاط دنیا هستند، چرا که در این صورت بخش خصوصی به طور کلی کنار می‌رود و وابستگان این گروه‌ها می‌توانند با برخورداری از رانت، ثروت و قدرت زیادی را در دست بگیرند، اما بعید به نظر می‌رسد منظور مسئولان نظام از اقتصاد مقاومتی قطع رابطه با سایر کشورها باشد. در اصول ابلاغی این برنامه نیز اشاره به اقتصاد درونزای برون‌نگر مشاهده می‌شود که این امر گواه محکمی برای رد مخالفت اقتصاد مقاومتی با ارتباطات جهانی است. امروزه به خوبی می‌توان نمود اقتصاد مقاومتی را در برخی از کشورهای توسعه یافته مشاهده کرد. این کشورها همان‌قدر که بیشترین صادرات را دارند، پذیرای بیشترین کالا و خدمات وارداتی به کشور خود هستند و با توجه به هزینه‌ها و فرصت‌ها اقدام به تولید، صادرات و واردات می‌کنند. به هر حال نباید اقتصاد مقاومتی را مغایر با گسترش روابط تجاری دانست و حتی ضروری است که این دو را در راستای هم و مکمل یکدیگر دید.
ایجاد اشتغال، نیازمند جذب سرمایه‌گذار
با اینکه سال گذشته بیش از ۷۰۰ هزار شغل در کشور ایجاد شد، اما نمی‌توان این آمار را به معنای ریشه‌کن شدن بیکاری تلقی کرد، چرا که در ۱۲ سال اخیر معضل بیکاری در کشور چنان ریشه دوانده است که نه تنها نمی‌توان آن را خشکاند، بلکه روز به روز به شاخ و برگ آن افزوده می‌شود و هر روز آسیبی جدید در راستای این بحران پدید می‌آید. با توجه به نمودار جمعیتی ایران که اصطلاحا در رده کشورهای جوان قرار دارد، هر روز بر حجم جوانان جویای کار که در سنین فعالیت قرار دارند افزوده می‌شود و ایجاد ۷۰۰ هزار شغل را نمی‌توان به معنای کاهش بیکاری دانست. ایجاد این تعداد شغل فقط باعث شده در این سال‌ها نمودار بیکاری در حالت ثابتی قرار بگیرد و روند صعودی نداشته باشد. البته نباید فراموش کرد که دولت یا هر قوه دیگری به تنهایی نمی‌تواند تمام مسئولیت‌ها را بر عهده بگیرد و به تنهایی امور را به جریان بیندازد، بلکه قوای سه‌گانه ایران و تمام سازمان‌ها و ارگان‌های کشور باید دست به دست بکدیگر بدهند تا غول بیکاری را از پا بیندازند. امروزه شاید کمتر خانواده‌ای در کشور پیدا بشود که از این معضل اقتصادی و اجتماعی در امان باشد و هر روز بر حجم درخواست مردم برای اشتغالزایی افزوده می‌شود. به قطع رهبر انقلاب هم با توجه به معیشت مردم عناوین سال‌ها را در نظر می‌گیرند و با نامگذاری سال‌ها، مسئولان اجرایی کشور را از خواست اصلی مردم آگاه می‌سازند. در این بین باید توجه داشت که اشتغالزایی به خودی خود به وجود نمی‌آید و نیاز به راه‌اندازی کارگاه‌های متوقف شده دارد؛ کارگاه‌هایی که به دلیل ناکارآمدی‌های مدیریتی نتوانستند تولید خود را استمرار ببخشند و در سال‌های پایانی دهه ۸۰ دچار رکود بی‌سابقه شدند و اکنون پس از گذشت هشت سال و به رغم کمک‌های دولتی نتوانسته‌اند چرخ‌های خود را به حرکت درآورند. در واقع اشتغالزایی بدین معنا نیست که افرادی در ادارات دولتی بنشینند و در طول روز یک ساعت هم کار مفید انجام ندهند. در این صورت به هیچ وجه اقتصاد مقاومتی به مرحله عمل نمی‌رسد.اشتغالزایی باید همراه با تولید و تکثیر کالا و محصولات ایرانی باشد، در غیر این صورت فقط بر هزینه‌های کشور می‌افزاید و دخل و خرج دولت را دچار بی‌وزنی می‌کند. متاسفانه حدود یک دهه کشور ما تحت تحریم‌های غرب قرار داشت و ورود و خروج ارز به کشور تقریبا غیرممکن بود و به تبع آن سرمایه‌گذاری هم صورت نمی‌گرفت، اما اکنون که کشور تحریم‌ها را پشت سر گذاشته است، باید قوانین نو ایجاد شود و قوانین سرسختانه مورد اصلاح قرار بگیرد تا سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به ایران ترغیب شوند. اکنون باید گفت که شرایط اقتصادی ایران به‌رغم ظرفیت‌های بالای خود جاذبه‌ای برای توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ندارد و ورود سرمایه با ریسک سرمایه همراه خواهد بود. با این حال باید اشاره داشت که ایجاد اشتغال و تولید هم بدون ایجاد سرمایه‌گذاری‌های عظیم امری محال است. با تمام وجود امید می‌رود که در پایان سال گزارش‌های امیدوارکننده از رشد تولید و اشتغال در کشور در راستای اقتصاد مقاومتی منتشر شود، نه اینکه برخی گروه‌های سیاسی با سوءاستفاده از رهنمودهای مقام معظم رهبری منافع خود را تامین سازند. اگر سطح شهر را بیلبوردهای اقتصاد مقاومتی پر کنند، اما شعارنویسان بیلبوردها خود خلاف اقتصاد مقاومتی عمل کنند، به قطع این شعارها زائل می‌شوند. به قول مرتضی افقه، در واقع اکنون این نگرانی وجود دارد که شعار سال جاری گروه‌های سیاسی که خودشان عامل رکود و بیکاری گسترده شده‌اند، شعار سال جاری را مستمسک قرار دهند برای کوبیدن دولت و از آن برای منافع شخصی و سیاسی استفاده کنند. این در حالی است که وظیفه همه ارکان نظام است که جلو سوء استفاده این گروه‌های سیاسی را بگیرند و یاری کنند که شعار امسال محقق شود.
