دنياي اقتصاد نوشت،اما پس از گذشت هفت روز از آغاز پيش فروش، بانك مركزي بر اقبال سرد مردم از اين طرح تصريح دارد.رییس كل بانك مركزی با بیان اینكه اجرای طرح پیش فروش سكه با متقاضیان زیادی رو به رو نشده است، گفت: مردم استقبال چندانی از این طرح، نكردهاند. محمود بهمنی روز سهشنبه در گفتوگو با ایرنا، افزود: بانك مركزی در حال بررسی دلایل استقبال كم مردم از طرح پیش فروش سكه است. وی ادامه داد: استقبال اندك از این طرح در حالی است كه بر اساس اعلام بانك مركزی متقاضیان میتوانند به تعداد مورد نیاز خود سكه را از شعب بانك ملی پیش خرید كنند.


رییس کل بانک مرکزی با بیان آنکه قیمت سکه در طرح پیش فروش بر اساس قیمت‌های جهانی تعیین شده است، اظهار کرد: با توجه به این امر باید دلیل تقاضای کم را بررسی کرد، زیرا در زمان فروش نقدی سکه ازدحام برای دریافت آن زیاد بود. بهمنی تاکید کرد که قیمت اعلامی‌۵۴۶ هزار تومان برای پیش‌فروش سکه براساس نرخ بازارهای جهانی در نظر گرفته شده است. بر اساس دستورالعمل اجرایی نحوه پیش فروش مسکوک طلا که از تاریخ ۲۹ آذرماه سال جاری از طریق بانک ملی آغاز شده قیمت هر قطعه مسکوک طلا معادل مبلغ پنج میلیون و چهارصد و شصت هزار ریال، بدون محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، تعیین شده است. بر اساس این دستورالعمل مسکوک طلای پیش‌فروش شده، بعد از یک دوره ۴ ماهه و تنها از طریق همان شعبه که پیش فروش توسط آن صورت پذیرفته، به فرد متقاضی تحویل می‌شود. در این دستورالعمل آمده است: در صورت مراجعه مشتری به شعب بانک ملی پیش از موعد مقرر، بانک مرکزی صرفا استرداد اصل پیش دریافت مشتری را تعهد می‌کند. مشتریانی که اقدام به پیش خرید مسکوک طلا کرده‌اند، حداکثر به مدت دو ماه پس از موعد روز تحویل، فرصت دارند جهت دریافت مسکوک طلای خود به بانک ملی ایران مراجعه کنند.
براساس گزارش تا روز گذشته حدود ۷۰۰ هزار سکه به ارزش ۳۸۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان پیش فروش شده است.
تغییر سیاست فروش
بانک مرکزی در شرایطی تغییر سیاست فروش را در دستور کار خود قرار داد که طرح پیش‌فروش با حمایت کارشناسان و صاحب نظران روبه‌رو شد. رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی سیاست دولت مبنی بر پیش فروش سکه در بانک‌ها را عامل از بین رفتن حباب قیمت‌ها و در عین حال پاسخی به درخواست مردم برای حفظ ارزش پولشان خواند. حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم اظهار کرد: سیاست‌های جدید از جمله پیش فروش سکه برای از بین بردن حباب قیمت‌های ارز و سکه در بازار است. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی‌با بیان اینکه پیش فروش ارز و سکه روش خوبی است، افزود: این روش تقاضای مردم را برای حفظ ارزش پول خودشان جواب می‌دهد؛ بدون اینکه تقاضای واقعی نسبت به سکه و ارز را بالا ببرد و بی‌دلیل قیمت سکه و ارز را در بازار افزایش دهد.
البته در مقابل این دیدگاه رویکرد دیگری نیز وجود داشت که معتقد بود اثر این طرح برای کوتاه مدت است. به اعتقاد این گروه اقدام بانک مرکزی در کوتاه‌مدت می‌تواند اثر روانی داشته باشد و به کاهش قیمت‌ها در بازار آتی منجر شود. به گفته این گروه در صورت آنکه بانک مرکزی اقدام به عرضه سکه با قیمت در حدود ۵۴۰ هزار تومان برای ۴ ماه آینده کند قیمت سکه آتی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت. اما کارشناسان شرط اصلی موفقیت طرح پیش فروش را اعتماد مردم عنوان و اظهار کردند: اسباب شکل‌گیری این اعتماد اگر فراهم شود حجم زیادی از مردم در این طرح ثبت‌نام خواهند کرد. دکتر علی ماجدی روش پیش فروش سکه را به لحاظ روانی مثبت ارزیابی کرد؛ اما تاکید کرد: صف‌های سکه معلول برخی عوامل است که باید در اتخاذ هر تدبیری به ریشه آن دقت کرد.
نبرد با معلول
گرچه طرح پیش فروش سکه به دلیل ذخایر بالای طلای بانک مرکزی بعید است به سرنوشت بازار ارز دچار شود، اما به دلیل سیاستی با ملاحظات جدی روبه‌رو است. موسی‌غنی‌نژاد نابسامانی موجود در بازار را معلول عوامل مختلف سیاسی اقتصادی عنوان کرد و گفت: در سیاست‌گذاری باید این ملاحظات را مد نظر قرار داد و نمی‌توان با تخلیه حباب سکه دیگر بازار‌ها مانند بازار ارز را سامان داد. وی این سیاست را در بلندمدت نتیجه‌بخش ندانست و گفت راهکار درست آن است که بانک مرکزی قیمتی نزدیک به قیمت بازار را هدف‌گذاری کند و در آن محدوده دست به عرضه بزند. به گفته وی، در صورت نزدیک بودن نرخ رسمی و غیررسمی به یکدیگر برخی تقاضاهای سوداگرانه از بین خواهد رفت و التهابات موجود کاهش خواهد یافت. دکتر علی ماجدی نیز گرچه در کوتاه مدت سیاست پیش‌فروش سکه را موثر دانست، اما برای میان‌مدت اعتقاد دارد: بهترین روش برای مقابله با التهابات بازار جذاب کردن ابزارهای پولی است. وی از سیاست‌گذاران پولی خواست اجازه دهند بانک مرکزی از ابزار خود با توجه شرایط موجود بهره برد؛ در غیر این صورت نقدینگی که به بازار سکه پناه برده است، در صورت تخلیه حباب سکه به بازار ارز هجوم می‌برد. قائم مقام پیشین وزارت اقتصاد سیاست‌گذاری پولی را توجه به مجموعه‌ای از عوامل توصیف و اظهار کرد: باید نرخ سود سپرده، اوراق مشارکت و.. متناسب با تورم تعیین شود تا از این طریق بخشی از نقدینگی سرگردان به بانک‌ها بازگردد و به سوی دیگر بخش‌ها هدایت شود. به گفته وی، مادامی که چنین سیاستی اتخاذ نشود، نقدینگی از یک بازار به دیگر بازارها می‌رود و بانک مرکزی امکان ساماندهی تقاضا را پیدا نخواهد کرد. ماجدی گفت: در این حالت قیمت‌ها در بازار غیررسمی بر قیمت‌های رسمی حاکم خواهد شد و عرضه زیر قیمت بازار به رانت می‌انجامد.
نتایج طرح
كاهش قيمت در بازار آتي در روزهاي ابتدايي و برچيدن صفها از نتايج ابتدايي طرح بود، هر چه از روز آغازين ميگذرد قيمتها در بازار آتي رو به كاهش ميرود. بنابراين اين طرح در اهداف اوليه موفق بوده است، اما در اهداف ديگر فعلا بايد صبر كرد تا نتايج بررسيهاي بانك مركزي مشخص شود.