احتمالا شما هم جمله «انگلیسی را باید از کودکی آموخت» را زیاد شنیده‌اید و با این قول موافق هستید که دوران کودکی، دوران طلایی برای یادگیری‌ست. مغز کودکان همانند اسفنج توانایی بالایی در پذیرش زبان و الگوهای زبانی دارد و طبق تحقیقات به‌عمل آمده، دوزبانه شدن باعث رشد مغزی و ظهور خلاقیت در کودکان می‌شود.
اما در این نوشتار، قصد نداریم که به ضرورت یادگیری زبان انگلیسی و فواید آن در دوران کودکی بپردازیم، چرا که معتقدیم اغلب ما اهمیت این موضوع را درک کرده‌ایم و پرداختن به آن تکرار مکررات است. هدف ما پرداختن به روش‌های موفق آموزش زبان انگلیسی به کودکان و یافتن بهترین روش آموزشی متناسب با نیازهای کودکان است.
روش‌های آموزش زبان انگلیسی به کودکان
آموزش زبان انگلیسی به کودکان پروسه سختی نیست اگر فراموش نکنید که:
- در طول مسیر آموزش، به حفظ انرژی و انگیزه کودک توجه شود.
- شیوه آموزش یکنواخت و بسته نباشد.
- بر شیوه آموزش عینی و قابل لمس تاکید بیشتری شود.
برای آموزش زبان انگلیسی، متدهای زیادی وجود دارد. برخی از آنها نه تنها مهیج و سرگرم کننده هستند و کودک را بطور ناخودآگاه جذب فرایند آموزش می‌کنند، بلکه مطالب آموزشی بسیاری را نیز در قالب تفریح به آنها می‌آموزند.
این شیوه‌های کاربردی شامل:
آموزش زبان انگلیسی از طریق فعالیت گروهی
کودکان از ارتباط داشتن با دیگران لذت می‌برند. شما نیز می‌توانید از این علاقمندی آنها در جهت پیشبرد هدف‌تان استفاده کنید. با شرکت در کار تیمی و ایجاد حس رقابت البته در محیطی دوستانه، نوآموزان را تحریک به یادگیری بیشتر کنید.
فعالیت‌های گروهی باعث کاهش اضطراب و افزایش انگیزه و اعتماد‌به‌نفس بیشترشان می‌شود. این روزها بازی‌های انگلیسی جای روش‌های سنتی آموزش را گرفته‌اند. بازی‌هایی مثل Board race , Fruit basket و hot seat.
نقاشی کشیدن، درست کردن کاردستی، بازی نقش و پانتومیم از جمله روش‌های یادگیری گروهی هستند. بازی نقش یا همان role play را می‌توانید به‌صورت مکالمه تلفنی یا خرید کردن از مغازه انجام دهید. در حین بازی یا با پایان یافتن آن می‌توانید کودک خود را با جملات کوتاهی مثل you are great ، تشویق کنید.
آموزش زبان انگلیسی را می‌توانید به‌شکل خانوادگی نیز برگزار نمایید و تمام افراد خانواده را درگیر آن کنید. این تجربه می‌تواند برای کودکان و بزرگسالان بسیار مفید واقع شود و به استحکام روابط خانوادگی نیز کمک کند.
آموزش زبان انگلیسی از طریق موسیقی
کودکان نسبت به سایر رده‌های سنی، از فعالیت‌های پرانرژی و ریتمیک لذت بیشتری می‌برند. استفاده از آهنگ‌های انگلیسی تاثیر زیادی در یادگیری کودکان دارد. حتی مغز نیز به‌طور طبیعی، اطلاعات ریتمیک را بهتر پرازش میکند. بنابراین، تا جایی که می‌توانید، فعالیت‌های موسیقیایی در برنامه‌های آموزشی آنها بگنجانید.
موسیقی به یادگیری زبان سرعت می‌دهد و این امر را به تجربه‌ای دوست‌داشتنی تبدیل میکند. کارشناسان معتقدند که اصلی به نام «اثر موزارت» Mozart effect ، بر پیشرفت و تقویت مهارت‌های یادگیری کودکان از طریق موسیقی کمک میکند.
با گنجاندن آهنگ‌ها در لابلای نکات آموزشی، حواس شنوایی، دیداری و حرکتی کودک را نیز تقویت می‌کنید. شیوه تلفظ درست کلمات و استفاده از عبارات و کلمات به‌روز و رایج، از دیگر،مزایای استفاده از روش آموزش با موسیقی است.
آموزش زبان انگلیسی از طریق فیلم و انیمیشن
این روش نیز یک روش کارآمد و موثر است. کودکان به راحتی جذب محرک‌های بصری و شنیداری می‌شوند و از این طریق، در به‌خاطر سپردن لغات و درک مفاهیم موفق‌تر عمل می‌کنند.
می‌توانید سری به سایت Netflix بزنید و انیمیشنی مناسب با سن‌وسال کودک‌تان انتخاب کنید. اغلب انیمیشن‌ها، موسیقی جذابی دارند و برای کودکان سرگرم‌کننده نیز هستند مثل Boss baby, Word girl, Dora and friends و Martha speaks
در حین تماشای کارتون یا فیلم، کودک خود را همراهی کنید و هر جا که نیاز به کمک داشت، او را راهنمایی کنید.
آموزش زبان انگلیسی از طریق داستان
کودکان عاشق داستان و ماجرا هستند. آنها داستان‌هایی را که می‌شنوند یا می‌خوانند تا مدتها فراموش نمی‌کنند. کارشناسان روی این شیوه آموزشی تاکید بیشتری دارند و معتقدند که تاثیر دامنه‌دارتری در یادگیری زبان انگلیسی دارد.
آموزش از طریق داستان می‌تواند روند یادگیری را سرعت ببخشد و بازخورد بیشتری داشته باشد. در بسیاری از کتاب‌های داستان برای آموزش زبان، تصاویری مرتبط نیز گنجانده شده است. این تصاویر به فهم و درک بهتر داستان کمک می‌کنند.
علاوه بر آن، جنبه سرگرمی نیز دارند و می‌توانند کودکان را در یک تجربه اجتماعی سهیم کنند. داستان‌خوانی یکی از بهترین روش‌ها برای ارتقا سطح یادگیری کودکان است.
دراین‌راستا، برای انتخاب داستان مناسب، علاوه بر کتاب‌های موجود در بازار می‌توانید از سایت‌های معتبر نیز استفاده کنیدMoonzia.com . یک وبسایت داستان کوتاه کودک است که تعداد زیادی داستان با تم‌های مختلف و برای رده‌های سنی متفاوت در آن بارگذاری شده است. این سایت با هدف کمک به رشد ذهنی کودکان و آموزش آنها همراه با سرگرمی و تفریح، کار خود را آغاز کرد.
داستانهای مونزیا حاوی نکات اخلاقی، مطالب علمی و ماجراهای سرگرم‌کننده هستند و شامل:
- داستانهای صوتی
- داستانهای قبل از خواب
- داستانهای خیلی خیلی کوتاه
- داستانهای علمی_تخیلی
- داستانهای مخصوص کودکان 0-3 ساله
- داستانهای مخصوص کودکان 4-6 ساله
- داستانهای مخصوص کودکان 7-12 ساله
داستانهای صوتی برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان (audio stories for kids)
داستانهای صوتی همواره طرفداران زیادی در میان کودکان دارند و درواقع امر آموزش را به فرایندی لذت‌بخش تبدیل می‌کنند. این داستان‌ها، مهارت‌های شنیداری کودکان را تقویت می‌کنند. با توجه به ارزش محتوایی خوبی که دارند، یکی از بهترین گزینه‌ها برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان محسوب می‌شوند.
به هنگام شنیدن داستان صوتی، مغز آنها شروع به تصویرسازی شخصیت‌ها میکند و افزایش عملکرد مغز نیز به حفظ و به‌خاطر سپردن کلمات جدید نیز کمک میکند. مونزیا بیش از هشتاد داستان کوتاه صوتی دارد که در کنار فایل‌های صوتی، متن داستان نیز در صفحه بارگذاری شده است.
در بخش داستانهای صوتی، علاوه بر داستانهای معروف و شناخته‌شده از داستانهای جدید و به‌روز نیز استفاده شده است که علاوه بر تقویت مهارت‌های شنیداری به آموزش تلفظ درست کلمات نیز کمک می‌کنند.
با کلیک روی بخش audio stories for kids می‌توانید داستان مورد نظر خود را انتخاب کنید. در بخش ابتدایی، اطلاعاتی راجع به ژانر داستان، نوع آن، حجم و اندازه داستان و رده سنی مناسب آن ارائه شده است. داستانهایJack and the beanstalk ،The ugly duckling از داستانهای کلاسیک این مجموعه هستند.
داستانهای قبل از خواب برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان (bedtime stories for kids)
این بخش نیز بیشتر از هفتاد داستان کوتاه قبل از خواب دارد و شما می‌توانید داستان‌هایی را انتخاب کنید که مناسب سن‌وسال کودک‌تان هستند. برای آموزش زبان انگلیسی از طریق داستانهای کوتاه قبل از خواب، مادر از روی متن داستان می‌خواند و هر بخشی که نیاز به تکرار داشت را دوباره می‌خواند.
bedtime stories for kids همزمان استفاده درست از کلمه‌ها در جمله و نکات گرامری را به کودکان یاد می‌دهد و کمک میکند تا در سنین کمی بالاتر خودشان از روی داستان‌ها بخوانند. از اهمیت خواب و عملکرد مغز در حین خواب نیز می‌توان در این مسیر، بهره‌برداری کرد. افزایش قدرت تخیل، بهبود مهارت‌های زبانی، ایجاد علاقه، پرسشگری و داشتن یک خواب راحت و آسوده از مزیت‌های استفاده از داستانهای قبل از خواب سایت مونزیا است.
داستانهایKevin has lost his mood, The emperor’s new clothes, The ants and grasshopper وThe snow Queen نمونه‌های خوب این دسته از داستانهای آموزشی هستند.
داستانهای خیلی کوتاه برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان (short stories for kids)
کودکانی که زود حوصله‌شان از قصه سرمی‌رود و یا اینکه به لحاظ سنی هنوز خیلی کوچک هستند و تمرکز کمی روی محتوای داستانی دارند، می‌توانند یادگیری زبان انگلیسی را با داستانهای خیلی کوتاه یا very short stories for kids شروع کنند.
اغلب این داستان‌ها حاوی نکات اخلاقی و تربیتی نیز هستند. حجم کوتاه داستانهای خیلی کوتاه باعث می‌شود که میزان دقت و توجه‌شان را بالا ببرند و همان بخش کوتاه را دقیق‌تر یاد بگیرند. وبسایت مونزیا بیش از سی داستان در این قالب دارد. داستان‌هایی مانند:
lonely moon, the snowy tree, I am a baby owl.
تمرین خیال پردازی برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان
این تمرین در قالب داستانی نیست ولی تاثیر آن در رشد تخیل کودک و یادگیری نکات کلیدی زبان انگلیسی حتی بیشتر از بخش‌های قبلی‌ست. در این تمرین از کودک خواسته می‌شود خود را در یک فضای فانتزی و خیالی تصور کند مثلا the robot . کودک چشم‌های خود را می‌بندد و خیال میکند که در یک شهر رباتی بدون انسان است.
بعد به سوالاتی که از او پرسیده می‌شود، جواب می‌دهد. آیا تا به‌حال یک ربات دیده‌ای؟ آیا می‌توانی داستانی راجع به شهر ربات‌ها بسازی؟ این تمرین ذهن کودک را به چالش می‌کشد. تلاش میکند از لغات بیشتری برای بیان منظورش استفاده کند.
تمرین خیالپردازی یا Imagination practice for kids بر عملکرد ذهنی کودک تاثیر می‌گذارد و علاوه بر رشد تفکر خلاق، او را تحریک به استفاده از تمام چیزهایی که تا به‌حال یاد گرفته است میکند. مونزیا بیش از صد تمرین خیالپردازی در سایت خود دارد که می‌توانید برحسب ژانر، نوع و رده سنی کودک یکی را انتخاب کرده و تمرین را شروع کنید.
برای مثال می‌توانید باThe robot , The sleepy troll The bird شروع کنید.
داستان‌هایی برای کودکان 0-3 سال
اغلب این داستان‌ها ژانر کمدی_ فانتزی دارند. داستانهای انگلیسی این رده سنی تمرکزشان بر یادگیری لغات انگلیسی بسیار ساده است و درواقع تقویت مهارت listening در آنها، اولویت اصلی است. داستانهای این رده سنی تصاویر و عکس‌های جالبی دارند و جنبه سرگرم‌کنندگی‌شان نیز حفظ شده است.
این داستان‌ها با حجم کم و بدون پیچیدگی انتخاب شده‌اند و اغلب یک یا دو شخصیت بیشتر ندارند. در واقع داستانهای انگلیسی برای کودکان زیر سه سال، بیشتر جنبه لالایی کودکانه دارند و اغلب آنها علاوه بر کوتاه بودن، موزون نیز هستند. امکان استفاده ازاین داستان‌ها نیزدر سایت مونزیا فراهم است. برای مثال داستانهای Harry, The bear نمونه‌های خوبی برای آشنایی و آموزش کودکان نوپا محسوب می‌شوند.
داستان‌هایی برای کودکان 4-6 سال
کودکان در مرحله پیش دبستانی و قبل از آن، فضای ذهنی متفاوتی را تجربه می‌کنند. توجه به علایق آنها در انتخاب نوع داستان، مسیر آموزش را مشخص میکند. برخلاف سال‌های قبلی که بیشتر ترانه و داستانهای کوتاه ریتم‌دار، خوشایندشان بود، در این رده سنی می‌توانند محتوای داستانی را دنبال کنند.
کم‌کم آنها را از فضای لغات وارد دنیای جملات ساده می‌کنید. باید توجه داشته باشید که فضای خشک آموزشی موجب واکنش منفی آنها شده و در برابر آموزش مقاومت خواهند کرد. بهتر است که داستان‌ها تصویر داشته باشند و ماهیت آنها همچنان سرگرم‌کننده باشد.
مونزیا بیش از نود داستان کوتاه به زبان انگلیسی برای کودکان چهار، پنج و شش ساله دارد. مثل داستانهای: The walnut planet, The huge shoe
توقع نداشته باشید که کودک تمام جملات را بفهمد و معنی آنها را بداند. درواقع با خواندن‌های چندباره و تکرار جملات، تجربه شنیداری آنها را تقویت می‌کنید و ناخودآگاه با ساختار جمله نیز کم‌کم آشنا می‌شوند. علاوه بر تقویت مهارت‌های listening مهارت‌های writing و speaking نیز به‌تدریج در آنها تقویت می‌شود.
داستان‌هایی برای کودکان 7-12 سال
در این رده سنی، زبان‌آموزان آموزش و یادگیری زبان انگلیسی را به‌طور جدی‌تری دنبال می‌کنند. آنها تلفظ درست کلمات، نکات گرامری، جمله‌بندی‌های درست، خواندن متن‌هایی که لغات بیشتری دارند، نگارش درست کلمات، تعامل و گفتگو با دیگران را تمرین می‌کنند.
آموزش زبان انگلیسی به کودکان 7-12 ساله برپایه تقویت تمام مهارت‌ها (listening, speaking, reading,writing ) استوار است. کودکان در این رده سنی، مهارت‌های اجتماعی و ارزش‌های اخلاقی را در قالب داستان یاد می‌گیرند. علاوه برآن، در داستانهای علمی_آموزشی با مفاهیم کاربردی علوم و ریاضی نیز آشنا می‌شوند.
مونزیا بیش از هفتاد داستان و نوشته علمی برای کودکان و نوجوانان دارد. برخی از آنها جنبه آموزشی و علمی دارند و با یک سوال چالش برانگیز شروع می‌شوند. مثل: Moon, How stars are born? I am a baby bat. کودکان با خواندن این متن‌ها، یک سفر علمی را آغاز می‌کنند که در حین سفر مدام از آنها سوال پرسیده می‌شود و از این طریق وارد گفتگو به زبان انگلیسی می‌شوند.
بطورکلی، داستانهای مونزیا که برای سطوح سنی مختلف تنظیم شده‌اند، از سنین خردسالی گوش‌های کودکان را با لغات جدید و تلفظ صحیح آنها آشنا میکند و یادگیری را در سال‌های بعد، سرعت می‌بخشند. خواندن و شنیدن این داستان‌ها فرصت خوبی برای تقویت مهارت‌های زبانی کودکان هستند. در این شیوه آموزشی، محدودیت مکانی و زمانی نخواهید داشت و با توجه به ماهیت جذاب داستان‌ها، انعطاف‌پذیری و اشتیاق بیشتری در کودک خود مشاهده خواهید کرد.
