کشتی 270 متری رافائل که در دهه 60 میلادی ساخته شده بود، توسط چند ایرانی ثروتمند با قیمتی به مبلغ 2میلیون‌دلار از ایتالیایی‌ها خریده شد در حالی که چندین برابر این قیمت، ارزش داشت، ایتالیایی ها به خاطر مشکلات اقتصادی حاکم بر کشورشان، ناگزیر به فروش شدند.
این کشتی تجملاتی با 60 متر پهنا و گنجایش 1800 مسافر، یک شهرک تفریحی تجملاتی، با 6 استخر مخصوص کودکان و بزرگسالان و 750 کابین به صورت سوییت‌های بزرگ و کوچک که حمام‌هایش با مرمرهای گرانبهای ایتالیا پوشیده شده بود.
رافائل با 18 آسانسور در طبقات مختلف،30سالن برای برگزاری جشن‌ها، میهمانی‌ها و اجرای نمایش‌ها و چند باشگاه ورزشی برای پرورش‌اندام و برگزاری مسابقات درنظر گرفته شده بود.
عبداله گل‌افشان کاپیتان پایلوت 84 ساله ایرانی، از ورود کشتی مسافری- تفریحی «رافائل» تا بمباران آن توسط هواپیمای عراقی در زمان جنگ تحمیلی و فروماندنش در آب را یادآور می شود: هدف از خرید چنین کشتی‌ای این بود که در یکی از جزایر ایران مستقر شود تا جاذبه‌ای برای جهانگردان خارجی از جمله ثروتمندان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شود که برای مدتی از امکانات تفریحی آن استفاده کنند.
کشتی رافائل در خلیج فارس آرامگاه زیستمندان خواهد بود یا خوراک ذوب آهن
کشتی تفریحی رافائل پس از خرید از بندر جنوا در ایتالیا به سوی آب‌های خلیج‌فارس حرکت کرد تا به طور موقت در بندر بوشهر لنگر بیندازد. در بهار ۱۳۵۶ رافائل با۵۰ خدمه ی ایتالیایی و با افزایش ظرفیت در حد سکنای ۱۸۰۰ نفر به عنوان یک هتل در بندر بوشهر پهلو گرفت اما این کشتی سرانجام خوشی نداشت و مورد اصابت موشک‌های هواپیماهای عراقی قرار گرفته و روز پنجشنبه ۲۶ آبان ۱۳۶۲هواپیماهای عراقی بالاخره در گرماگرم بمباران خارک و بوشهر آن را هدف موشک قرار داده و به آن آسیب جدی وارد کردند به حدی که رافائل تا نیمه در آب های کم عمق ساحلی لنگرگاه بوشهر فرورفت.
به همین دلیل کشتی را توسط یک یدک کش هزار متر در کنار ساحل جابجا کردند، چیزی نگذشت که یک کشتی باری به نام ایران سلام (ایران سیام) ناگهان به صورت اتفاقی با آن برخورد کرد و به بدنه اش آسیب جدی رساند و کاری را که هواپیماهای عراقی آغازش کرده بودند تمام کرد؛ رافائل کاملا در اعماق خلیج فارس غرق شد.
در حال حاضر کشتی رافائل در ساحل بوشهر دیده نمی شود و زیر۷ متر آب، در فاصله دو کیلومتری نیروگاه اتمی قرار گرفته است و بعد از سال ها، خبر می رسد مسوولین تصمیم دارند آن را از سواحل بوشهر خارج کنند البته نه برای احیا بلکه سفری دیگر در پیش است؛ مقصد نهایی ذوب آهن اصفهان است.
جا به جایی کشتی رافائل مجوز ارزیابی زیست محیطی را دریافت نکرده
محمد درویش مدیر کل دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست در اینباره به خبرگزاری دانا گفت: معاونت دریایی سازمان محیط زیست در نامه ای به طور رسمی مخالفت خود را درخصوص جا به جایی کشتی رافائل از بندر بوشهر به نیروی دریایی اعلام کرده است. وی با بیان این نکته که پروژه بیرون آوردن کشتی رافائل از آب های خلیج فارس ارزیابی زیست محیطی را دریافت نکرده است، ادامه می دهد این طرح متوقف است اما گویا مسوولان نیروی دریایی قانع نشده اند.
ارزش سازه کشتی رافائل دست‌کم پنج برابر هزینه‌ای بالاکشیدن آن است
درویش دلیل پافشاری نیروی دریایی برای خروج کشتی افسانه ای را ارزشمندی فلزات به کار رفته که بالغ بر 30 میلیارد تومان برآورد شده است عنوان کرد که بر اساس برآوردهای انجام گرفته، هزینه بیرون کشیدن رافائل از دل دریا حدود 5 میلیارد تومان پیش بینی شده است، که با این برآورد درآمد برهزینه پیشی می گیرد.
رافائل مامنی برای زیستمندان خلیج فارس
اما مدیر دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست ارزش اکوسیستمی این سازه را که پس از گذشت 30 سال تبدیل که به یک اکوسیستم مصنوعی شده بیش از 30 میلیارد دانست و گفت: باید برای برآورد ارزش این کشتی غرق شده ارزش اکوسیستمی خلیج فارس را در نظر بگیریم، چراکه با تبدیل شدن به یک اکوسیستم مصنوعی برای زیستمندان دریایی و به تدریج مرجان‌ها بر بدنه آن جای گرفته اند.
سازه های مصنوعی زیر آب جاذبه های اکوتوریسم دارند
وی معتقد است: میلیون‌ها ماهی، گیاه آبزی هم در آن رشد و نمو کرده و چهره‌ای متفاوت، رازآلود و یگانه به آن بخشیده‌اند؛ به نحوی که خود تبدیل به یکی از جلوه‌ها و جذابیت‌های بوم‌گردی (اکوتوریسم) زیر آب برای غواصان علاقه‌مند شده و می‌تواند علاوه برای دانشمندان و پژوهشگران شیلات و محیط زیست دریایی از این منظر هم پولساز باشد. مهم‌تر آن که وجود این لاشه‌ی غول پیکر در زیرآب، اجازه نمی‌دهد تا صیادان سودجو با استفاده از روشی غیرقانونی و مهلک به نام ترال، تمامی اندوخته‌ی جانوری و گیاهی کف بستر خلیج فارس در این ناحیه را از میان بردارند.
وی به تجربه های موفق کشورهای همجوار مثل امارات در این زمینه اشاره کرد تصریح کرد: در دبی تکه هایی مصنوعی از کشتی ساخته و در دریا رها می کنند تا بر جاذبه های تفریحی زیر دریای خود بیافزایند، درویش با بیان این نکته که این روش در همه نقاط دریایی جهان انجام می شود و ضربه ای به حیات دریایی وارد نمی شود تصریح کرد: چنین سازه هایی با ایجاد اکوسیستم مصنوعی برای ماهی ها و مرجان ها نه تنها خطر آفرین نیست که مفید هم هست.
مدیر دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست از اجرای چنین طرحی در جزیره کیش توسط منطقه آزاد کیش با همکاری سازمان محیط زیست خبر داد و ادامه داد: در جزیره کیش مجسمه هایی ساخته در سطح دریا رهاسازی شده تا فشار از روی سواحل آسیب پذیر مرجانی برداشته شود و جاذبه های گردشگری زیر دریا و غواصی هم افزایش یابد.
محیط زیست و صیادان مخالفند اما سازمان بنادر تعیین تکلیف خواهد کرد
محمدرضا فاطمی کارشناس محیط زیست دریایی نیز در گفت و گو با خبرنگار دانا با بیان اینکه این کشتی پس از سال ها یک زیستگاه مصنوعی را به وجود آورده است گفت: وقتی صیادان خبر انتقال رافائل را شنیدند مخالفت کردند، چون ماهی های زیادی در این منطقه متمرکز شده اند که صید آن ها رارونق می دهند.
وی معتقد است: با وجود مخالفت های صیادان و دوستدران محیط زیست باید از بعد ایمنی تردد و کشتی رانی نیز به این مساله نگاه کرد،بر اساس رای و نظر سازمان بنادرو کشتی رانی، اگر این کشتی ایمنی تردد شناورها را دچار مشکل کند خروج آن اجباری است.
بیرون کشیدن کشتی غرق‌شده رافائل توجیه زیست‌محیطی ندارد
حسین دلشب مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر نیز در نشست خبری اخیر خود در مورد وضعیت کشتی غرق‌شده رافائل که زیستگاه آبزیان شده است، اظهار داشت: در این موضوع اقدامات متعددی انجام دادیم، سازمانی که بخواهد از ضایعات کشتی غرق‌شده رافائل استفاده کند باید از اداره کل بنادر و دریانوردی مجوز بگیرد و اداره‌کل بندر نیز باید استعلام لازم را محیط‌زیست اخذ کند اما هیچ استعلامی از محیط‌زیست در مورد این کشتی نشده است.
دلشب ادامه داد: کشتی رافائل که برای مردم بوشهر خاطره‌انگیز است اکنون یک زیستگاه با ارزش و میراثی خاطره آمیز برای استان بوشهر است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر تأکید کرد: بیرون آوردن کشتی رافائل از اعماق دریا هیچ توجیه زیست‌محیطی ندارد و برای این کار باید مجوز از محیط‌زیست اخذ شود اما تاکنون اقدامی در این زمینه نشده است.
وی گفت: از همان ابتدای مطرح‌شدن این موضوع، محیط‌زیست مخالفت خود را اعلام کرده بود.
به گزارش «گام نیوز» رافائل در اعماق خلیج‌فارس غرق شد و مورد هجوم عده‌ای از غواصان محلی واقع شد. عده‌ای از این افراد که خبر از گنجینه‌های درون کشتی داشتند، آثار گرانبها و هنری‌ای که هنوز در کابین‌ها و سالن اجتماعات کشتی و رستوران‌هایش باقی‌مانده بود را به یغما بردند و حالا هر از گاهی خروج این کشتی از اعماق آب خبرساز می‌شود.
