پیمان منع تولید موشکهای ضد موشک سنگ بنای توازن استراتژیک میان دو ابرقدرت شرق و غرب تلقی میشد، زیرا این پیمان طرفین را از دستیابی به توانایی ایمنسازی در مقابل حمله متقابل اتمی باز میداشت.
در دسامبر (آذر و دی) سال ۲۰۰۱ میلادی "جرج واکر بوش"، رئیس جمهور وقت آمریکا، خروج یکجانبه از پیمان منع تولید موشکهای ضد موشک را با هدف اجرای طرح دفاع ملی موشکی و یا آنچه در محافل سیاسی به عنوان "طرح سپر دفاع موشکی" (PGS) از آن یاد میشود اعلام کرد.
طرح ضربه سریع جهانی (PGS) درواقع نوعی "استراتژی پیشدستانه ضربه اول" است که الگوی زمینی جنگ ستارگان محسوب میشود.
ابتکار دفاع استراتژیک SDI) Strategic Defense Initiative) که به جنگ ستارگان شهرت یافت بر این فرض طراحی شده بود که از زمان صدور دستور حمله موشکی دشمن فرضی تا زمان شلیک موشک زمانی لازم است تا موشکهای مزبور از سیلوها خارج شود و از سکوی پرتاب شلیک شود.
ابتکار دفاع استراتژیک بر این فرض استوار بود که بهترین زمان حمله به این سایت موشکی حدفاصل دستور شلیک تا زمان پرتاب موشک است. این سامانه موشکی بر ضد شوروی طراحی شده بود هرچند هیچگاه عملیاتی نشد.
حال آمریکا قصد دارد این سامانه موشکی را برای حمله در سراسر جهان آماده کند.PGS خود وجه کامل و نقطه تکامل استراتژی نظامی سهوجهی آمریکاست. آمریکا درصدد است در درجه اول بودجه نظامی خود را برای سال 2008 به رقم 645 میلیارد دلار برساند.
در مرحله دوم که مناقشه آن را پیش تر میان آمریکا و روسیه شاهد بوده ایم، بحث استقرار موشکها در اروپای شرقی و مرکزی مطرح است که فعلا لهستان و جمهوری چک مجموعه اول موشکها و سامانههای رهگیری را دریافت خواهند کرد.
در مرحله سوم، طرح ضربه سریع جهانی (PGS) با استقرار موشکهای بالستیک دوربرد با کلاهکهای غیرهستهای تکمیل میشود.
این تحولات در کنار تأسیس مرکز فرماندهی آفریقا (Africom) که از سوی آمریکا دنبال میشود بهگونهای است که از نظر استراتژیستهای آمریکایی برمبنای تئوری "جهان بهمثابه یک میدان نبرد" به آمریکا توان تسلط نظامی و امنیتی بر جهان را میدهد.
در همین حال، سامانه چند منظوره دفاعی اس-400 (S-400 Triumf) جهت عرض اندام ارتش روسیه طراحی و ساخته شده است.
به گفته متخصصان نظامی هر سامانه چندمنظوره دفاعی اس-400 که بتازگی در ارتش روسیه طراحی و ساخته شده است میتواند در زمان واحد دوازده هدف پرنده را تا ارتفاع 400 کیلومتری بالای جو کره زمین شناسایی و نابود کند.
با این سامانه دفاعی موشکی میتوان موشکهای راهبردی قاره پیما، ماهوارههای نظامی جاسوسی و جنگ افزارهای فضایی را در خارج از جو کره زمین هدف قرار داد و نابود کرد.
ارتش روسیه پیش از این به مدت 18 سال برای مقابله با تهدیدهای هوایی از سامانه پیشرفته اس-300 استفاده میکرد.
متخصصان نظامی روسیه میگویند در ده سال آینده در هیچ کشوری برای سامانه دفاع موشکی اس-400 رقیبی پیدا نخواهد شد و این سلاح فوق سری ارتش روسیه میتواند جوابگوی تهدیدهای جدید امریکا علیه کرملین در اروپای شرقی و جهان باشد.
سرهنگ "سرگئی کاراکایف" اوایل دی ماه سال جاری گفت: ارزیابی متخصصان ما نشان میدهد که با توجه به توانایی تحلیل داده و قدرت شلیک، سامانه دفاع ضد موشکی (امریکا) که در رومانی مستقر شد، نمیتواند در برابر حمله گسترده موشک سالووی نیروهای راهبردی موشکی (روسیه) مقاومت کند.
خبرگزاری "اینترفاکس" آبان ماه سال جاری نوشت: ولادیمیر پوتین، در نشستی درباره توسعه دفاعی روسیه در شهر سوچی واقع در جنوب غرب این کشور گفت: بارها گفتهایم که روسیه تمامی گامهای تلافیجویانه لازم را برای تقویت قابلیتهای نیروهای هستهای استراتژیک خود بر خواهد داشت. ما همچنین بر روی سیستمهای دفاع موشکی کار خواهیم کرد اما در مرحله اول همانطور که قبلا بارها گفتهایم بر روی سیستمهای تهاجمی کار خواهیم کرد که قادر به مقابله با هر سیستم ضد موشکی باشد.