عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در مقاله‌ای به بررسی ابعاد حمله تروریستی اخیر در شهر استانبول ترکیه و سیاست خارجی این کشور در سایه زمامداری رجب طیب اردوغان رئیس جمهور پرداخت و نوشت: انتخاب محله تاریخی سلطان احمد از سوی تروریست ها که یکی از مهمترین آثار گردشگری ترکیه در استانبول به شمار می رود، با هدف ضربه زدن به صنع گردشگری ترکیه صورت گرفت؛ همانطور که پیشتر نیز در مورد تونس شاهد آن بودیم.
یک عامل انتحاری خود را در مرکز محله سلطان احمد منفجر کرد که منجر به کشته شدن 10 نفر از جمله چند گردشگر خارجی و زخمی شدن 15 نفر شد.
به نوشته عطوان، هدف طراحان و مجریان حمله تروریستی در استانبول ضربه زدن به اقتصاد ترکیه بود که با دشواریهای زیادی روبرو است. بارزترین آن، کاهش ارزش لیره و فروپاشی بازارهای مالی و کاهش میزان رشد به کمتر از سه درصد است. این درحالی است میزان رشد اقتصادی ترکیه در 10 سال اول حکمرانی اردوغان فراتر از هفت درصد بود.
ترکیه از نظر بسیاری از ناظران ترک و بین الملل، درحال پرداخت هزینه بحران سوریه و دخالت مستقیم یا غیرمستقیم در آن است. اگر این بحران و سرازیر کردن میلیاردها دلار و هزاران تن اسلحه از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس (به سوریه) و گشودن خاک ترکیه برای عبور آنها و دهها هزار تندرو جهت پیوستن به گروههای مسلح مخالف نبود، داعش و سایر گروههای مسلح نظیر آن، امروز به چنین خطر بزرگی تبدیل نمی شدند که نتوان آنها را با وجود دو ائتلاف بزرگ از بین برد.
اردوغان با وجود هوش خود که جایگاه اقتصادی و نظامی ترکیه را در خاورمیانه بالابرد، در محاسبات خودش دوبار اشتباه کرد، نخست اینکه فکر می کرد که بشار اسد رئیس جمهور سوریه چند روزی بیشتر در قدرت باقی نخواهد ماند و نظام وی در طول فقط چند هفته یا ماه سقوط خواهد کرد و دوم اینکه فکر می کرد که می تواند از برخورد با داعش اجتناب کند و منطقه ای پرواز ممنوع بر شمال سوریه در نزدیک مرز با ترکیه ایجاد کند و در این راه دل به هم پیمان آمریکایی خود بست که اکثرا هم پیمانان خودش را خوار و خفیف می کند.
پیش بینی آینده اوضاع ترکیه دشوار است و اینکه آیا حمله اخیر شهر استانبول تنها اقدامی فردی بوده یا در چارچوب یک نقشه و طرح بزرگتر اجرا شده است. اما با توجه به اینکه این عملیات در کمتر از دو ماه از حمله مشابه ای به تجمع حزب حقل دموکراتیک کرد در ایستگاه قطارهای آنکارا صورت گرفت و درآن دهها نفر کشته شدند، این امر می تواند برای امنیت و ثبات ترکیه و وحدت ملی و ارضی آن نگران کننده باشد زیرا آخرین چیزی که ترکیه می خواهد همان رسیدن هرج و مرج خونین حاکم در منطقه به خاک خودش است.
با این وضعیت جا دارد که اردوغان در سایه واقعگرایی سیاسی در سیاست هایش که وی و کشورش را به این تنگنای خطرناک رسانده است، بازنگری کند و به طور قطع وی و احمد داوود اوغلو نخست وزیرش و سفر طوران مشاور اول وی در امور جهان عرب، همگی این گفته های ما را به خوبی درک می کنند.
