تیرگی روابط ترکیه و اسرائیل

سرویس بین الملل افکار نیوز - روابط بین اسرائیل و ترکیه که هم اکنون دچار تشنج شده است روزبه روز بدتر می شود. در دوم سپتامبر دولت ترکیه رسما سفیر اسرائیل را اخراج کرد. روابط نظامی به حالت تعلیق درآمد و اردوغان، نخست وزیر ترکیه برای برقراری مناسبات تازه به کشورهای عربی شمال آفریقا که به تازگی انقلاب کرده اند سفر کرده است و قرار است موافقتنامه های نظامی و سیاسی جدیدی را امضاء نمایند. آقای اردوغان حتی از احتمال سفر به غزه سخن گفته است، منطقه ای که هنوز تحت محاصره شدید اسرائیل قرار دارد.

حرکتهای ضد اسرائیلی ترکیه در ادامه گزارش سازمان ملل در مورد حمله به کشتی صلح ترکیه به غزه می باشد. در این حمله نیروهای اسرائیلی ۹ نفر از افراد غیر نظامی و غیرمسلح را به قتل رساندند. البته در این گزارش محاصره غزه قانونی اعلام شد اما اقدام اسرائیل را " غیرمنطقی و افراطی " خواند. البته مقامات اسرائیل از اینکه محاصره غزه قانونی اعلام شد بسیار شادمان بودند هرچند سعی داشتند چنین عنوان نکنند.

نخست وزیر ترکیه این چنین اقدامات را غیرقانونی و بی اثر توصیف کرد و گزارش را بی معنی خواند. نماینده ترکیه هم اظهار داشت اذهان عمومی چنین اقداماتی را غیرقانونی می دانند.

در گزارش مذکور از اسرائیل خواسته شده بود تا رسما معذرت خواهی کند و به خانواده های قربانیان غرامت بپردازد اما نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفت دولت اسرائیل به خاطر اقدام سربازانش در دفاع از جان خویش معذرت خواهی نخواهد کرد.

در سه سال گذشته علی رغم تنش های سیاسی بین ترکیه و اسرائیل میزان تجارت بین این دو کشور افزایش شایان توجهی داشته است. اکنون ارزش این مبادلات به بیش از ۳.۵ میلیارد دلار در سال رسیده است و ترکیه ششمین همکار تجاری اسرائیل به شمار می آید.

در طی این مدت روابط نظامی بین این دو کشور تضعیف گشته و شرکتهای اسرائیلی از لغو قراردادهای امضاء شده بسیار وحشت دارند. در سالهای گذشته ترکیه و اسرائیل همکاری های نظامی و تسلیحاتی گسترده ای داشتند اما این مناسبات به تدریج کمرنگ شده اند. هم اکنون آقای اردوغان اعلام کرده است که کشتی های نظامی ترکیه حضور موثرتری در آبهای شرقی مدیترانه خواهند داشت.

تنش بین ترکیه و اسرائیل تا حد زیادی به عزم راسخ آقای اردوغان در کاهش نفوذ ارتش در سیاست خارجی ترکیه مربوط می شود. در گذشته ارتش ترکیه با نزدیک شدن به اسرائیل سعی در جلب توجه آمریکا به خود و افزایش قدرت و نفوذ در کشور را داشته است اما با روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه این روند دچار تغییر شد. سرد شدن رابطه با اسرائیل نیز محصول همین روند است.

حمله اسرائیل به غزه در اوخر ۲۰۰۸ و اوایل ۲۰۰۹ باعث خشم بسیاری از طرفداران حزب عدالت و توسعه گردید. در حال حاضر این حزب تمام تلاش خود را برای نزدیک تر شدن به اعراب و مسلمانان جهان به کار بسته است.