پیام صریح پوتین به اعضای ناتو

هر اندازه بار تهدیدات ناتو علیه کاخ کرملین افزایش پیدا می کند، شاهد صریح تر شدن لحن ولادیمیر پوتین و دیگر مقامات روسی در قبال اعضای ناتو هستیم. طی ماههای اخیر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی سخنان تهدید آمیز زیادی را علیه روسیه بیان کرده اند. همچنین تاکید ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو مبنی بر استقرار نیروهای واکنش سریع در شرق اروپا و استمرار تقابل مسکو و ناتو منجر به بسته نگاه داشته شدن گارد روسیه در برابر ناتو شده است.

با این حال اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین خطای به مقامات فنلاندی نشان دهنده پیچیدگی بیشتر ماجراست. این اظهارات نشان می دهد که تقابل میان مسکو و ناتو وارد فاز تازه ای شده است. رئیس جمهور روسیه در واکنش به عضویت احتمالی فنلاند در ناتو عنوان کرده است که اگر فنلاند به عضویت ناتو درآید، مسکو نیز نیروهای نظامی خود را به نزدیکی مرز روسیه-فنلاند منتقل خواهد کرد.

پوتین این اظهارات را در سفر خود به فنلاند و پس از دیدار رسمی با مقامات این کشور بیان کرده است. از آن مهم تر، اظهارات پوتین درست در حالی صورت گرفته است که هفته آینده شاهد برگزاری نشست رهبران ناتو در لهستان(ورشو) خواهیم بود.

در سال 2014 میلادی، درست زمانی که تهدیدات ناتو علیه مسکو پس از وقوع تحولات اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه به نقطه اوج خود رسیده بود، سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به تهدیدات ناتو پاسخی تامل برانگیز داد. لاوروف اعلام کرد که در صورت گسترش ناتو به شرق، شاهد تغییر نقشه ژئو استراتژیک اروپا خواهیم بود. اگر اظهارات دو سال قبل لاوروف را در کنار اظهارات اخیر پوتین در کنار یکدیگر قرار دهیم، به این  نتیجه می رسیم که مسکو خود را برای رویارویی با گزینه های مختلف ، از جمله منازعات نظامی با غرب آماده کرده است.

هم اکنون در کنار رویکرد تهدید محور ناتو نسبت به مسکو، گفت وگوهای دو طرف برای عادی سازی روابط نیز در جریان است. با این حال مواضع اتخاذ شده از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو نشان می دهد که این گفت و گو ها فعلا نتوانسته است به جایی برسد. بدیهی است که ناتو. استراتژی گسترش به شرق را در پیش گرفته و این مسئله در تعارض و تقابل مستقیم با استراتژی های سیاست خارجی روسیه قرار دارد. محصول این تلاقی، تشدید تقابل میان روسیه و ناتو خواهد بود. از این رو در آینده ای نزدیک نیز روسیه و ناتو همچنان در حالت و وضعیت تقابلی با یکدیگر قرار خواهند داشت.

نکته دیگری که دراین خصوص باید مدنظر قرار داد، تلاش مسکو برای فاصله گیری از رقابت تسلیحاتی با ناتو و در مقابل،تمرکز بر اهداف اصلی این سازمان است. پوتین تاکید کرده است که کشورش خود را درگیر رقابت تسلیحاتی با ناتو نخواهد کرد.

رئیس جمهور روسیه در این خصوص می گوید: "روسیه می داند چگونه و به طور موثر و کافی به اقدامات ناتو واکنش نشان دهد، اقدامات ناتو در تقویت مواضع نظامی در لهستان و کشورهای بالتیک با هدف ضربه زدن بر تعادل نظامی در منطقه انجام شده است. ما تمایلی نداریم تا درگیر این رقابت تسلیحاتی شویم چرا که این یک رقابت پرهزینه و بی فایده خواهد بود. "

این اظهارات رئیس جمهور روسیه از ابعاد مختلفی قابل تامل است. واقعیت امر این است که مسکو سعی دارد ضمن اجتناب از رقابت تسلیحاتی (به مانند دوران جنگ سرد)، به رصد مستقیم تهدیدات رقیب روی آورده و در ازای هر تهدیدی، واکنش مناسبی را اتخاذ نماید.

در نهایت اینکه سخنان پوتین در خصوص اینکه مسکو به صورتی موثر و کافی به اقدامات ناتو واکنش نشان خواهد داد، پیام مستقیمی برای اعضای ناتو دارد. باید مشاهده کرد که آیا این پیام در نشست سران ناتو در ورشو از سوی سران این مجموعه درک خواهد شد؟