تغییر گسترده‌ای در روابط واشنگتن و ریاض پیش بینی نمی‌شود

 روزنامه «نیزوایسیمایا گازیتا» در تحلیلی نوشته است: "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید با "محمد بن سلمان" جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی دیدار و گفتگو کرد. فرستاده پادشاه عربستان مذاکرات خود را «نقطه عطفی در تاریخ روابط دوجانبه» نامید، ولی به عقیده کارشناسان، برغم اظهارات گرم طرفین، هنوز زود است تا در مورد حرکت بزرگی به سمت مشارکت واشنگتن و ریاض صحبت کرد.

مذاکرات طرفین که حدود دو ساعت بطول انجامید، نخستین دیدار یکی از اعضای خانواده پادشاه عربستان با رئیس جدید کاخ سفید بود. ریاض نتیجه مذاکرات را مثبت ارزیابی کرده است، بویژه آنکه روابط عربستان سعودی و آمریکا در دوران ریاست جمهوری "باراک اوباما" دچار اختلافات زیادی شده بود. سردی روابط ریاض و واشنگتن به دو عامل بستگی داشت: نگرانی پادشاهی عربستان در این خصوص که اوباما در برخورد با ایران شدت عمل بخرج نداده و همچنین نارضایتی کاخ سفید از اقدامات نظامی عربستان در یمن.

مجله «تایم» ملاقات محمد بن سلطان و دونالد ترامپ را موفقیت آمیز توصیف کرده و از قول وی نوشته است: «پیش از این آمریکا و عربستان در برخی مسائل با هم اختلاف نظر داشتند، ولی دیدار امروز همه چیز را به حالت عادی بازگرداند.» مقامات رسمی ریاض یادآور شده اند که درک بسیار عمیقی از اهمیت روابط دوجانبه در هر دو کشور و همچنین مسائل منطقه بوجود آمده است.  

مواضع مشترک واشنگتن و ریاض علیه ایران

بر اساس اظهارات طرف عربستانی، ترامپ و بن سلطان در انتقاد از توافق هسته‌ای کشورهای گروه 1+5 با ایران با یکدیگر کاملا اتفاق نظر داشتند. جانشین ولیعهد این توافقنامه را «بسیار خطرناک» توصیف کرده و رئیس جمهوری آمریکا نیز به نوبه خویش، از احتمال تجدیدنظر در آن، همانطور که قبلا گفته است، خبر داد. علاوه بر این، هر دو طرف از «سیاستهای مداخله جویانه تهران» در منطقه خاورمیانه نیز ابراز نگرانی کردند.

تحلیلگران بر این عقیده هستند که نباید اهمیت این دیدار مقامات بلندپایه عربستان و آمریکا را بیش از اندازه دانست. "رزماری هولیس" استاد علوم سیاسی دانشگاه لندن و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با «نیزاویسیمایا گازیتا» گفته است: «بکار بردن واژه "نقطه عطف در تاریخ روابط" در واقع به منزله تغییر بزرگ در روابط با توجه به وضعیت قبلی روابط دوجانبه است. مسلما اظهارات ترامپ، بخصوص سخنان تند وی در رابطه با ایران، مورد تحسین مقامات ریاض قرار می گیرد، ولی به عقیده من، در شرایط فعلی نمی توان گفت که تغییر گسترده ای در روند روابط دو کشور بوجود خواهد آمد.» 

"گریگوری کاس" کارشناس مسائل کشورهای حاشیه خلیج فارس در دانشگاه «А&M» تکزاس هم با این عقیده موافق بوده و می گوید: «هرچند روابط دو کشور در مقایسه با دوران اوباما بهبود می یابد، ولی هیچ اقدام اساسی از جانب آمریکا برای نزدیکی به سمت عربستان مشاهده نشده است. البته اظهارات تند رئیس جمهوری جدید آمریکا علیه ایران مورد رضایت پادشاهی عربستان قرار دارد، ولی تغییر گسترده‌ای در روابط واشنگتن و ریاض پیش بینی نمی شود.»

انتظارات کشورهای عربی از آمریکا در منطقه

لازم به یادآوری است که عربستان سعودی بزرگترین خریدار تسلیحات نظامی آمریکایی در جهان است. طبق اطلاعات رسانه های گروهی وزیر دفاع عربستان در جریان سفر خود به واشنگتن قصد دارد با طرف آمریکایی در مورد خرید محموله جدیدی از جنگنده های اف-35 آمریکایی به توافق برسد.

خانم هولیس در این رابطه یادآور شده است: «افزایش خرید تسلیحات نظامی از سوی عربستان مستلزم کشیده شدن بیشتر پای آمریکا به مسائل منطقه است. ترامپ دیر یا زود درک خواهد کرد که در ازای خرید تسلیحات و اجازه برای استفاده از پایگاه‌های نظامی در خاک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، این کشورها نیز انتظاراتی از واشنگتن خواهند داشت. آنها به کاخ سفید فشار وارد خواهند کرد تا در عراق و سوریه مبارزه قاطع تری با افزایش نفوذ ایران داشته باشد. البته کشورهای عربی اصلا مایل نیستند که خود بطور مستقیم در این مسائل داخل شوند. در نهایت امر اوضاع به گونه ای می شود که هر دو طرف -آمریکا و عربستان سعودی- از یکدیگر مایوس خواهند شد.»