پاسخ منفی امیر قطر به دعوت ترامپ

عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در مقاله خود با اشاره به تحولات سریع بحران عربستان و متحدانش با قطر نوشت: ناکام ماندن تلاش های امیر کویت برای میانجیگری در خصوص حل و فصل بحران و شروط دهگانه جبهه سعودی از یک طرف و مخالفت قطر با آن از سوی دیگر  و مسائل مهم دیگر حاکی از این است که جنگ در راه است.

یاس و ناامیدی در چهره امیر کویت

نگاهی به چهره شیخ صباح الاحمد الجابر امیر کویت و حالت یأس و ناامیدی که در تمام دیدارهایش با سران سعودی ، اماراتی و قطری  داشت، کاملا نشان می داد  میانجیگری او هیچ موفقیتی نداشته است و روند امور در تمام سطوح  سیاسی و اقتصادی و چه بسا نظامی نیز به سمت هرچه شدیدتر شدن در حرکت است.

عطوان تاکید کرد، بار دیگر می گوییم این «جنگ » است و بحران جاری به سمت پرتگاههای بد و بی سابقه ای در حرکت است زیرا هر یک از طرفین به مواضع خود پایبند است و قصد کوتاه آمدن ندارد.

پاسخ منفی قطر به دیکته های دهگانه جبهه سعودی

جبهه سعودی،اماراتی و مصری پایبندی کامل و سریع قطر به اجرای تمام «دیکته های» دهگانه را خواستار است و قطر نیز این خواسته ها را به چالش کشیده و هیچ یک از آنان را اجرا نمی کند و از بیم بدتر شدن اوضاع نیروهای خود را به حالت آماده باش در آورده است.

چرا امیر قطر به واشنگتن نمی رود؟

در این میان امیر قطر حق داشت که تا زمانی که کشورش در محاصره است، دعوت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای حضور در نشست سران در واشنگتن و بررسی بحران کنونی را نپذیرد، زیرا می خواهد برای مقابله با هرگونه حادثه غیرمنتظره ای در کشورش و بین مردمش باشد وبه خوبی متوجه است اگر کشورش را ترک کند شاید دیگر به آن بازنگردد و این تجربه ای است که از شیخ خلیفه بن حمد جدش به دست آورده است زمانی که شیخ حمد بن خلیفه (پدر امیر کنونی) او را در جریان سفر به قاهره در سال 1995 برکنار کرد.

چهار تحول خطرناک و سریع در بحران با قطر

در این شرایط چهار تحول خطرناک در 24 ساعت گذشته رخ داد که می توان با ارزیابی آن حدس زد  بحران کنونی به چه سمتی خواهد رفت:

اول: ورود قوی مصر به صحنه به این ترتیب که ایهاب مصطفی رئیس هیئت دیپلماتیک مصر در نیویورک شورای امنیت را به اجرای تحقیق بی طرفانه در خصوص اتهام قطر به پرداخت یک میلیارد دلار نقد به عنوان غرامت به یک سازمان تروریستی در عراق و سوریه برای آزادی 26 عضو خاندان حاکم که در عراق ربوده شده بودند، فراخواند.

وی تاکید کرد، چنانچه صحت این اتهامات تایید شود بر تلاش های مبارزه با تروریسم تاثیر منفی خواهد داشت.

دوم: اظهارات خطرناک انور قرقاش وزیر مشاور امور خارجه امارات که در آن رفتارهای قطر را ناشی از سردرگمی دانست و نیز اظهارات سلطان بن احمد الجابر یکی دیگر از وزیران مشاور امارات مبنی بر اینکه «پیمانه پر شد» و قطر به حمایت از گروههای تروریستی مانند «حماس»، «القاعده» و «جنبش اخوان المسلمین» در کنار سایر گروههای از جمله «انصار الشریعه» در لیبی ادامه می دهد.

سوم: دو هفته پس از هک شدن خبرگزاری رسمی قطر (قنا) شبکه الجزیره قطر اعلام کرد که پایگاه این شبکه در صفحات اجتماعی به طور مداوم و برنامه ریزی شده هدف حمله و تلاش برای هک شدن قرار دارد و تلویزیون رسمی قطر نیز در معرض حمله مشابه قرار گرفته است.

چهارم: موافقت پارلمان ترکیه با اعزام پنج هزار سرباز به پایگاه نظامی ترکیه در قطر و انتشار برخی گزارش های تایید نشده مبنی بر ورود یگان هایی از سپاه پاسداران ایران به قطر در چارچوب مشاوران و مربیان که نه منابع رسمی قطر و نه ایران آن را تایید نکرده اند.

پافشاری جبهه سعودی بر اجرای شروط دهگانه

در این میان پافشاری عربستان، امارات، بحرین و مصر بر اجرای شروط دهگانه ای که برای قطر در نظر گرفته شده است و خودداری از هرگونه انعطاف در برابر وساطت امیر کویت و نیز مخالفت شدید و چالش طلبانه قطر در مقابل این خواسته ها که از زبان شیخ محمد بن عبدالرحمان وزیر خارجه این کشور اعلام شد مبنی بر اینکه کشورش به هیچ کس اجازه نخواهد داد در سیاست های خارجی اش دخالت کند؛ همه این موارد به این معنی است که بحران به سرعت به سمت هرچه شدیدتر شدن در دو بخش اقتصادی و نظامی در حرکت است.

شاخص های فراوان احتمال دخالت نظامی در قطر

از سوی دیگر خروج بحران از چارچوب خلیجی و گسترده شدن منطقه ای آن می تواند آن را به سمت رویارویی نظامی سوق دهد و البته شاخص های زیادی وجود دارد که نشان می دهد در مورد دخالت نظامی برای تغییر نظام حاکم در قطر توافق حاصل شده است و از مدت ها پیش نقشه ای طراحی شده و حملات هوایی فقط منتظر فرمان شلیک است.

عطوان یادآور شد، به هر حال روز دوشنبه گذشته خبر قطع روابط دیپلماتیک و بستن حریم هوایی و گذرگاههای زمینی و دریایی و نیز تحریم شدید قطر را شنیدیم و بعید نیست امروز و یا فردا یا چند روز دیگر خبر حملات هوایی و یورش نیروهای زمینی به سمت دوحه به گوشمان برسد.

احتمال ماموریت هواپیماهای توفان قاطعیت این بار در قطر

هر کس عملیات «توفان قاطعیت» را در یمن به راه انداخت در اعزام هواپیماهای این عملیات به سمت کشور کوچک قطر که مساحت آن 11 هزار کیلومتر مربع است، تردید نخواهد کرد به ویژه اینکه این هواپیماها بیکار هستند و دیگر هیچ هدفی برای حمله به آن در یمن ندارند.

بحران در لبه پرتگاه

در این شرایط ما در لبه پرتگاه بحران منطقه ای قرار داریم که از چارچوب میانجیگری ها خارج شده است و جنگ منطقه ای در آستانه شعله ور شدن است اما این بار با هواپیماهای جدید آمریکا که جدیدترین نوع آن در جهان به شمار می آید صورت می گیرد نه با شمشیر تیر و بر پشت اسب ها.

اعزام نیروهای ترکیه به قطر گامی در راستای همبستگی است اما چه بسا نتایج معکوس بدهد نه فقط به دلیل فاصله ترکیه از قطر بلکه به این دلیل که بهانه حمله نظامی به قطر را فراهم می کند.

شاید پایگاه العدید نتواند از قطر حمایت کند و نقش بی طرفانه ای داشته باشد زیرا در غیر این صورت نیازی به وجود پایگاه موازی ترکیه و اعزام نیرو برای حمایت از آن وجود نداشت.

تلاش آمریکا برای قیمومیت کامل بر منطقه خلیج فارس

نکته دیگر اینکه آمریکا به دنبال راه حل های نظامی است و بی طرف نخواهد ماند و اگر در صدد حمایت برآید، از جبهه سعودی و امارات حمایت خواهد کرد نه به این دلیل که قبلا با پرداخت 500 میلیارد دلار بهای این حمایت را پرداخت کرده اند بلکه به دنبال این است که تمام منطقه خلیج فارس را تحت قیمومیت رسمی خود قرار دهد.

در این میان باید در نظر داشت که هدف از ناکام گذاشتن میانجیگری کویت این بود که راه برای گزینه نظامی باز شود؛ این جنگ است که همه را در برخواهد گرفت و قطر تنها بازنده آن نخواهد بود.