دونالد ترامپ رئیس جمهور پرحاشیه و سبک مغز آمریکا بار دیگر با فرمان ضدمهاجرتی‌اش به صدر خبرها آمد.
فرمان جدید ضدمهاجرتی
ترامپ روز یکشنبه هفته جاری فرمان ضدمهاجرتی خود را که منقضی شده بود، مجددا تمدید کرد و بدین ترتیب محدودیت سفر اتباع پنج کشور ایران، سومالی، یمن، سوریه و لیبی به آمریکا تمدید شد. البته در فهرست جدید ترامپ پیرامون فرمان ضدمهاجرتی اگرچه نام کشور سودان حذف شده اما ممنوعیت سفر اتباع کشورهای چاد، کره شمالی و ونزوئلا به این فرمان افزوده شده است. این محدودیت از هجدهم اکتبر (۲۶ مهر) به اجرا گذاشته خواهد شد. ترامپ در بیانیه‌ای در این رابطه مدعی شد که «امن‌تر کردن آمریکا اولویت اصلی من است».
فراز و نشیب‌های قانون ویزای ترامپ
طرح ضد مهاجرتی که به قانون ویزا هم معروف شده است، یکی از تصمیمات جنجالی دونالد ترامپ بود که بلافاصله پس از حضور وی در کاخ سفید عملیاتی شد؛ اما این طرح در مسیر قانونی و عملیاتی شدن فرازونشیب‌ها و حواشی زیادی را هم بدنبال داشت.
دونالد ترامپ شامگاه جمعه 20 ژانویه 2017 (اول بهمن 1395) در مراسمی که در محوطه کنگره آمریکا برگزار شد به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا سوگند یاد کرد. وی هفته نخست زمامداری‌اش بر ینگه دنیا را طوفانی آغاز کرد؛ تعهدات آمریکا در معاهده «ترانس پاسیفیک» را ملغی کرد؛ به مکزیک همسایه جنوبی برای پرداخت هزینه دیوار حائل فشار آورد و سرانجام فرمان اجرایی مقررات دست و پا گیر ویزایی را توشیح کرد.
مفاد فرمان
مهم ترین اقدام ترامپ در هفته نخست کاری‌اش، امضای فرمان اجرایی مقررات ویزایی بود. از آن جهت که یکی از جوامع هدف این فرمان اجرایی ایران بود در محافل رسانه‌ای ایرانیان نیز به کرات پیرامون آن بحث شد. اصول و مفاد این فرمان اجرایی عبارت بود از:
1-برای اتباع هفت کشورعمدتا مسلمانِ ایران، سوریه، عراق، یمن، سودان، لیبی و سومالی به مدت 90 روز هیچگونه ویزایی صادر نخواهد شد.
2-اتباع هفت کشور فوق‌الذکر حتی در صورت داشتن گرین کارت نیز نمی‌توانند در این 90 روز به آمریکا سفر کنند. در این 90 روز در موارد اضطراری، اشخاصی که گرین کارت دارند به صورت موردی بررسی می‌شوند.
3- پس از اتمام این 90 روز، امکان تمدید ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور فوق‌الذکر وجود دارد؛ اما قطعا این تمدید شامل صاحبان گرین کارت نمی شود.
4- این ممنوعیت 90 روزه شامل حال اتباع دیپلمات هفت کشور فوق‌الذکر نمی‌شود.
5- پناه جویان به مدت 120 روز از ورود به آمریکا منع شده‌اند.
6- این منع برای پناه جویان سوری تا اطلاع ثانوی و احتمالا بیش از 120 روز است.
7- مسیحیان جنگ زده سوری برای دریافت پناهندگی نسبت به مسلمانان این کشور اولویت دارند.(البته پس از آن 120 روز)
8-به طور کلی تمامی اقلیت‌های مذهبی و افرادی که مورد سرکوب مذهبی قرار گرفته‌اند، برای گرفتن ویزا پس از اتمام ممنوعیت 90 و 120 روزه اولویت دارند. (البته باید توجه داشت که آمریکایی‌ها در این رابطه مغرضانه عمل می‌کنند و سرکوب مذهبی را تفسیر به رای می‌کنند)
9- در سال 2017 سقف پذیرش پناهجو توسط آمریکا، 50 هزار نفر است و فرآیند این پذیرش پس از آن 120 روز آغاز می شود. ( اوباما رییس جمهور قبلی آمریکا سقف پذیرش پناهجو را به 110 هزار نفر در سال رسانده بود)
10- مهاجران دیگر نمی‌توانند به صورت غیرحضوری، ویزای خود را تمدید کنند؛ حضور آنها در سفارتخانه های آمریکا و انجام مصاحبه برای تمدید ویزا ضروری است.
اعتراض دادستان‌های آمریکا به فرمان ضدمهاجرتی ترامپ
هنوز مهر ترامپ بر این فرمان اجرایی خشک نشده بود که «باب فرگوسن» دادستان واشنگتن از صدور حکم قاضی فدرال سیاتل برای تعلیق فرمان اجرایی ترامپ در مورد مهاجرت، در سراسر آمریکا خبر داد. این حکم پس از آن صادر شد که فرگوسن به همراه دادستان «مینسوتا» فرمان اجرایی ترامپ را خلاف قانون اساسی آمریکا توصیف کرد و از دولت به دادگاه فدرال «سیاتل» شکایت کردند. پس از تعلیق قضایی حکم اجرایی ترامپ که البته کشاکش زیادی را میان کاخ سفید و دادگاه فدرال آمریکا ایجاد کرد، ترامپ این فرمان اجرایی را اندکی تعدیل کرد و در تاریخ 6 مارس 2017(16 اسفند 1395) فرمان اجرایی ضدمهاجرتی دوم را صادر کرد و طی آن اتباع عراقی را از کشورهایی که در فرمان اول مورد سخت‌گیری مهاجرتی قرار گرفته بودند، حذف کرد و منع ورود پناهجویان سوری حتی پس از 120 روز را فاکتور گرفت.
فرمان ضدمهاجرتی دوم
اما فرمان اجرایی دوم نیز با سرعت بیشتری نسبت به فرمان سابق، مورد رد قضایی دادستان‌ها و دادگاه‌های ایالتی آمریکا قرار گرفت. در روز 16 مارس 2016 (26 اسفند 95) که روز عملیاتی شدن فرمان اجرایی دوم ضد مهاجرتی بود، دادگاهی در ایالت هاوایی با شکایت دادستان کل این ایالت و جمعی از وکلا رای به توقف مهم‌ترین بخش‌های دومین فرمان اجرایی ضد مهاجرتی ترامپ داد و ساعاتی پیش از موعد قانونی، اجرای این فرمان متوقف شد.
اما روز 26 ژوئن 2017 (5 تیر 96) خبر رسید که با تصمیم دیوان عالی آمریکا بخشی از فرمان مهاجرتی ترامپ مجددا عملیاتی می‌شود؛ دیوان عالی آمریکا که مرجع عالی‌رتبه قضائی در این کشور محسوب می‌شود، در روز دوشنبه ۲۶ ژوئن 2017( 5 تیر96) تصمیم گرفت که تقاضای وکلای دولت دونالد ترامپ در پرونده موسوم به فرمان مهاجرتی رئیس جمهور آمریکا را بررسی کند.
ساعاتی پس از رأی دیوان عالی آمریکا مبنی بر لزوم اجرای بخش‌هایی از فرمان ضد مهاجرتی «دونالد ترامپ»، وزارت خارجه این کشور طی بیانیه‌ای اعلام کرد این وزارتخانه فرمان رئیس‌جمهور آمریکا را «به نحو منظم» اجرا خواهد کرد. بدین ترتیب 72 ساعت پس از رای دیوان عالی آمریکا، یعنی در روز 29 ژوئن (8 تیر) فرمان مهاجرتی اجرایی شد و به موجب آن سفارتخانه‌ها، ماموران گمرک و مبادی ورودی آمریکا موظف شدند، مفاد قید شده در فرمان مهاجرتی را عملیاتی سازند و محدودیت‌های فزآینده‌ای را در قبال اتباع 6 کشور فوق بکار بندند.
چند روز بعد، در روز سه‌شنبه 20 تیر 96، خبر رسید که «محسن دهنوی» محقق و پژوهشگر ایرانی حوزه سرطان که از جانب یک مرکز معتبر آنکولوژی در بوستون آمریکا دعوت نامه دریافت کرده بود و ویزای مختص پژوهشگران و آکادمیسین‌ها را دارا بود، به محض ورود به فرودگاه بین‌المللی «لوگان» بوستون، به همراه همسر و سه فرزند خردسالش، توسط ماموران مرزی آمریکا به بهانه فرمان مهاجرتی ترامپ، بازداشت و پس از آن بازگردانده شد.
با توجه به اینکه چند روز پیش مهلت 120 روز فرمان ضدمهاجرتی ترامپ پایان یافت، این فرمان با بندهایی اضافی توسط رئیس جمهور آمریکا تمدید شد؛ رئیس جمهوری که در هفدهمین سال از هزاره سوم در کشوری که مدعی سردمداری نظام نوین جهانی است برای تامین امنیت به اقدامات منسوخ و نخ نما که متعلق به دهه‌های پیشین است، متوسل می‌شود.
ترامپ باید بداند که تامین امنیت برای آمریکا با ایجاد ممنوعیت برای نخبگان سایر کشورها و یا پناهندگان جنگ زده ایجاد نخواهد شد؛ او اگر در ادعای تامین امنیت خود صادق است(فرض محال) باید ریشه تروریسم و تروریسم پروری را در جایی بخشکاند که همین چند ماه پیش حدود 400 میلیارد دلاری از قِبل فروش تسلیحات زیبا به آنجا، درآمد کسب کرد.
