هشدار یک مرکز مطالعاتی در اسرائیل درباره پیامدهای اقدامات بن سلمان

روزنامه القدس العربی با انتشار گزارشی در پایگاه اینترنتی خود نوشت: به موازات علنی شدن تدریجی روابط مخفی تل آویو با ریاض، در یک تحقیق منتشر شده در اسرائیل هشدار داده شده است محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در حال سوق دادن عربستان به سمت بی ثباتی است. پژوهشگران این تحقیق خواستار هوشیاری کشورهای منطقه و در نظر داشتن پیامدهای این بحران شده است.

این موضوع در نتایج یک تحقیق که در موسسه مطالعات امنیتی دانشگاه تل آویو صورت گرفته ذکر شده که در آن این پرسش که «آیا عربستان سعودی در آغاز مرحله بی ثباتی مداوم قرار دارد؟» مطرح شده است.

در این تحقیق پیشنهاد شده است در کشورهایی که از موقعیت عربستان سعودی تاثیرپذیر هستند و همچنین در اسرائیل (رژیم صهیونیستی) گروه‌هایی برای ارزیابی و سیاستگذاری تشکیل شود تا رویدادهای عربستان سعودی را با دقت زیر نظر داشته باشند و طرح هایی را برای زمانی که این کشور درآستانه وقوع بحران قرار می گیرد تدوین کنند.

این تحقیق را ژنرال احتیاط عاموس یدلین، رئیس سابق دستگاه اطلاعات نظامی و یوئیل گوژانسکی که سابقاً در شورای امنیتی وابسته به نخست وزیری اسرائیل فعالیت داشت انجام داده اند. در این تحقیق به رویدادهای عربستان سعودی -از جمله اقدام محمد بن سلمان ولیعهد این کشور به بازداشت 11 تن از شاهزاده ها، چهار تن از وزرا و ده‌ها تن از مسئولان این کشور تحت عنوان مبارزه با فساد- پرداخته شده است.

این کارشناسان به ویژه به مسئله بازداشت ولید بن طلال، متعب بن عبدالله و عبدالعزیز بن فهد –از منتقدان بن سلمان– و همچنین مرگ منصور بن مقرن (که با سرنگونی بالگرد کشته شد) اشاره کرده‌اند. در این تحقیق همچنین اشاره شده است که مهمترین رویداد در اقدامات بن سلمان تحت کنترل گرفتن مرکز امنیت ملی این کشور از طریق کنار زدن متعب بن عبدالله، فرمانده گارد ملی، به شمار می آید. گارد ملی عربستان متشکل از نزدیک به یکصدهزار نیروی امنیتی زبده است. شماری از این نیروها اکنون در بحرین بسر می برند و مسئول حفاظت از حکومت این کشور هستند. براساس این تحقیق، به نظر می رسد هدف از موج دستگیری ها در عربستان عقب زدن مخالفان از مسیر دستیابی محمد بن سلمان به تخت سلطنت، به صورت بالفعلی یا بالقوه است.

این دو کارشناس خطر فتح جبهه داخلی عربستان را از سوی بن سلمان درحالی که این کشور در چندین جبهه خارجی خاورمیانه درگیر است، مورد توجه قرار داده‌اند. آنها ابراز عقیده کرده اند که ترکیب کردن درگیری های خارجی و داخلی منجر به تداوم رویدادهایی خواهد شد که ممکن است به ثبات عربستان صدمه بزند.

این دو کارشناس صهیونیستی تصریح می کنند در حالی که بن سلمان تظاهر می کند شاهزاده های سعودی را درچارچوب مبارزه با فساد بازداشت کرده است، رفتار خودش تفاوت اساسی با رفتار دیگر شاهزاده های سعودی ندارد. آنها در مقام ارائه دلیل برای این رفتار بن سلمان به قایق تفریحی 500 میلیون دلاری وی اشاره می کنند و می‌افزایند بنابراین هدف بن سلمان از این گونه اقدامات جلوگیری از انتقادات داخلی و جلوگیری از شکل گیری مخالفان با حکومت آتی اوست.

پس از آنکه بن سلمان مراکز قدرت در عربستان را تحت کنترل خود گرفت، شماری از شاهزاده های ارشد این کشور علناً اعلام کردند به ولیعهد و شاه بیمار اعتماد ندارند. این دو کارشناس همچنین معتقدند با توجه به کاهش بهای نفت در سال‌های اخیر و به تبع آن کاهش یارانه ها و افزایش قیمت ها در عربستان، احساس یأس در میان شهروندان این کشور که به فراوانی ناشی از درآمدهای نفتی عادت کرده اند، احتمالاً افزایش خواهد یافت. این پژوهش نشان می دهد درصورت تداوم این رویه ها، محبوبیت بن سلمان در میان قشر جوان عربستان احتمالاً کاهش خواهد یافت و در آن صورت موج بازداشت ها و ترس از بی ثباتی سیاسی می تواند این کشور را در جذب سرمایه گذاری های خارجی با مشکلاتی مواجه کند. این درحالی است که جذب سرمایه های خارجی برای اجرای طرح های اقتصادی بن سلمان ضرورت دارد.

این دوکارشناس با رصد افزایش درخواست ها در شبکه های اجتماعی سعودی برای اعتراضات خیابانی و اعتراضات اقلیت شیعه در این کشور، خاطرنشان می کنند که در ماه سپتامبر گذشته شماری از روحانیون و روزنامه نگاران در این کشور به علت انتقاد از سیاست های اقتصادی بن سلمان و نحوه عملکرد حکومت این کشور در بحران قطر و جنگ بی نتیجه یمن، دستگیر شده اند.

این دو کارشناس تاکید می‌کنند عملکرد بن سلمان پس از سال‌ها سیاست محتاطانه و دقیق عربستان، نگرانی هایی را در محافل اطلاعاتی غربی به علت خطرات احتمالی نهفته در این سیاست ها و به خطر افتادن ثبات این کشور به وجود آورده است.

در این تحقیق همچنین آمده است رژیم ریاض به حکومتی تک‌نفره تبدیل شده که هنوز هیچ دستاورد ملموسی نداشته و همه توان خود را صرف تقویت جایگاهش کرده است. بن سلمان همچنین خود را از محافل تصمیم سازی جمعی منزوی کرده و رو در روی نهادهای دینی و نخبگان اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته است.