خودکفایی و ایجاد قدرت درون‌زا با طراحی و ساخت انواع تجهیزات نظامی بومی در سال‌های اخیر به قدری سرعت یافته که حیرت بسیاری از ناظران بین المللی را به همراه داشته و باعث شده توان نظامی کشورمان هر سال بیش از سال‌های گذشته رشد کند.
همه این دستاورد‌ها موید این مطلب است که فرماندهان و مسئولان نیرو‌های مسلح کشورمان به خوبی به اهمیت خودکفایی و دارابودن تجهیزات گوناگون تسلیحات در همه حوزه‌ها پی برده‌اند. پدافند هوایی و تجهیزات مورد استفاده در آن یکی از این حوزه‌های مهم در نیرو‌های مسلح کشورمان است که ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طی سال‌های اخیر در قالب قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) با یکدیگر همکاری تنگاتنگی دارند.
کشف، رصد، پایش، درگیری و انهدام اهداف هوایی به ویژه پهپاد‌ها و حتی نشاندن و سالم گرفتن آن‌ها از جمله قابلیت‌های نرم و سخت پدافند هوایی است که نمونه‌های متفاوتی از آن را طی سال‌های اخیر شاهد بودیم. البته حاصل این همکاری‌ها نیز امنیت بسیار بالای آسمان ایران اسلامی در قالب شبکه یکپارچه پدافندی هوایی کشور است، شبکه‌ای که با دارا بودن لایه‌های مختلف و متعدد امنیت بسیار بالایی را برای کشورمان فراهم کرده‌اند.
مسئولان دفاعی کشورمان در نخستین روز‌های دفاع مقدس و با حمله رژیم بعث و همچنین ضعف سیستم پدافندی ایران به این فکر افتادند که صرف اتکا به سامانه‌های پدافندی خارجی اطمینان بخش نیست و باید برای تامین امنیت آسمان ایران اسلامی به سراغ ساخت سامانه‌های بومی بروند. اما در کنار طراحی و ساخت سامانه‌های موشکی پدافندی باید رادار‌های قدرتمندی نیز در کشورمان طراحی می‌شد تا بتواند سامانه‌های موشکی را به خوبی هدایت کند.
راداری که همچون چشمان سامانه مرصاد عمل می‌کند
رادار حافظ یکی از انواع رادار‌های بومی و ساخت کشورمان است که ۲۷ مهرماه سال ۱۳۹۳ با حضور امیر سرتیپ امیر حاتمی جانشین سابق وزیر دفاع در شیراز و در نمایشگاه دستاورد‌های وزارت دفاع رونمایی شد.
امیر حاتمی در این مراسم گفت: صنایع الکترونیک وزارت دفاع در این راستا و به منظور تجهیز نیرو‌های مسلح به تجهیزات روزآمد و هوشمند اقدام به طراحی و ساخت انواع تجهیزات الکترونیکی با فناوری‌های بالا کرده که خطوط تولید سامانه‌های مهم راداری نمونه‌هایی از آن محسوب می‌شود. شرکت صنایع الکترونیک شیراز وابسته به وزارت دفاع با تولید سامانه‌های راداری مختلف در حوزه کشف و شناسایی اهداف هوایی و رادار‌های سامانه سلاح پدافند هوایی نقش برجسته‌ای در پدافند هوایی کشور دارد. رادار‌های تولید شده قابلیت کار در هر شرایط جنگی و جنگ الکترونیک را دارند. رادار حافظ می‌تواند در مقابل تهدیدات گروهی به خوبی مقابله کند.
ویژگی‌های فنی رادار حافظ به روایت آمار
این رادار از انواع رادار‌های جستجوگر آرایه فازی فعال ۳ بُعدی با برد متوسط است که توانایی کشف و رهگیری اهداف متفاوتی همچون انواع پرنده‌های مهاجم و موشک‌های کروز و همچنین پهپاد‌های مختلف را در ارتفاع‌های پست و متوسط و بالا داشته و می‌تواند برد و زاویه سمت و زاویه ارتفاع را به سرعت در اختیار رادار کنترل آتش سامانه پدافندی قرار دهد.
حافظ همچنین توانایی این را دارد که پرتو را در دو بُعد سمت و ارتفاع به صورت الکترونیکی و در زمان بسیار کوتاه تغییر داده و بدین شکل اهداف را در فاصله ۲۵۰ کیلومتری کشف کند. البته حافظ در این حین نیز می‌تواند ۱۰۰ هدف را ردگیری کرده و اطلاعات آن‌ها را به صورت لحظه‌ای در اختیار سامانه پدافندی و کاربران آن قرار دهد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رادار‌ها این است که بتوانند به خوبی اهداف متعدد را در هنگامی که هوا و فضا شلوغ است شناسایی کنند، رادار حافظ قادر است تا با توجه حد تفکیک بالا در برد، زاویه و سرعت علاوه بر انجام فعالیت‌های عادی خود در مقابل تهدیدات گروهی در حال پرواز نزدیک به هم نیز با دقت بالایی عمل کند.
حافظ از نظر تحرک نیز از تحرک بالایی برخوردار است و علاوه بر امکان تغییر زاویه امواج در جهت افقی به صورت ۳۶۰ درجه نیز چرخش کند. این رادار برای جست‌وجو در جهت عمودی نیز از امکان اسکن الکترونیکی با تغییر زاویه امواج بهره می‌برد. نحوه فعالیت آن بدین شکل است که وقتی بر روی خودروی حامل قرار دارد به صورت یک صفحه تخت جمع شده، اما پس از رسیدن به موقعیت مورد نظر با استفاده از دو جک هیدرولیک در طرفین خود تغییر وضعیت داده و عملیاتی می‌شود. طبق اطلاع برخی منابع آگاه از این رادار برای هدایت موشک‌های صیاد در سامانه مرصاد استفاده می‌شود.
شناسایی موشک‌های ARM (موشک‌های ضد راداری) از دیگر ویژگی‌های این سامانه‌های راداری است.
کدام خودرو حامل حافظ ایرانی است؟
یک کامیون حامل رادار حافظ است و با توجه به فعالیت ۲۴ ساعته رادار حافظ، می‌تواند به خوبی در موقعیت‌های مورد نظر مستقر شده تا بتواند در شرایط آب و هوایی مختلف فعالیت کند. رادار حافظ از روش‌های پیشرفته و به روز ضد جنگ الکترونیک، بهره‌مند بوده و این توان را دارد تا در محیط‌های اخلال و جنگ الکترونیک نقش مؤثری را ایفا کند.
