وزارت خارجه هلند روز جمعه ۱۵ مهر وضعیت سراسر ایران را قرمز اعلام کرد. این کشور به شهروندانش توصیه کرد سریعاً خاک ایران را ترک و از هرگونه سفر به کشورمان خودداری کنند. به نقل از خبرگزاری دویچه وله، آلمان، انگلیس، اتریش و برخی دیگر از کشورهای اروپایی نیز متعاقباً از شهروندان خود خواستند به ایران سفر نکنند.
فرانسه به اتباع خود اعلام کرد سریعاً از ایران خارج شوند. اقدام فرانسه پس از اعتراف جاسوسان دستگیر شده توسط واجا بود. نیروهای وزارت اطلاعات دو تن از ماموران اطلاعات و عملیات سرویس امنیت خارجی فرانسه را ساعت ۲۳:۳۰ روز ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ هنگام خروج از کشور دستگیر کردند.«کوهلر» ۳۷ ساله و «ژاک پاری» ۶۹ ساله قبل از رسیدن پروازشان از ترکیه به فرودگاه امام در روز ۸ اردیبهشت ساعت ۵۰ دقیقه بامداد تحت رصد ماموران وزارت اطلاعات بودند.
در بیانیه روز هشتم مهر واجا نیز آمده است: « ۹ تبعه بیگانه از اتباع آلمان، لهستان، ایتالیا، فرانسه، هلند، سوئد در صحنه‌ی اغتشاشات یا در پشت صحنه‌های توطئه بازداشت شدند.»
اقدام روز ۱۵ مهر ۱۴۰۱ دولت‌های اروپایی مبنی بر فراخوان ترک ایران شاید به نوعی احیاء جسد محتضر آشوب در ایران است امّا مرتبه تنش آفرینی آن در سطح بین‌الملل، به مراتب ضعیف‌تر از ماجرای خروج هماهنگ سفرای ۱۳ کشور اروپایی از ایران در روز ۲۲ فروردین ۱۳۷۶ است. خروجی که بهانه آن وقایع مشکوک قهوه‌خانه‌ای در آلمان به اسم «میکونوس» بود.
تکرار تاریخ
ماجرا از این قرار بود که روز ۲۶ شهریور سال ۱۳۷۱ سرانِ حزبی خودخوانده موسوم به حزب دموکرات کردستان در قهوه‌خانه میکونوس (Mykonos) واقع در منطقه ویلمرسدورف برلین کشته شدند.
حزب مذکور از دشمنان تمامیت ارضی ایران است. متعاقب واقعه میکونوس، انگشت اتهام به سوی جمهوری اسلامی دراز شد. حضور سران احزاب مسلّح کردی در آلمان به دلیل شرکت در نشست کنگره احزاب سوسیال- دمکرات جهان در تاریخ ۲۳ تا ۲۶ شهریور بود. از جمله کشته شدگان صادق شرفکندی دبیر اول حزب بود. دو نکته در واقعه مشکوک میکونوس وجود دارد:
اولاً؛ روابط ایران-آلمان در اواخر دهه ۶۰ شمسی درحال گرم‌شدن بود. این تعمیق روابط تاجایی پیش رفت که «ولایتی» وزیر خارجه وقت ایران می‌گوید: «اولین رجل غربی که اعلام کرد صدام متجاوز است، آقای گشنر (وزیر امور خارجه وقت آلمان) بود ... غوغایی شد در دنیا.»[1] چرا ایران باید در کشوری که بزرگترین اقتصاد اروپاست، علیه روابط گرم دوجانبه انتحار کند؟
ثانیاً؛ قاعدتاً وقتی یک فرد از جبهه معارض مورد حمله قرار می‌گیرد، جبهه مقابل او مورد اتهام قرار خواهد گرفت. وقتی احزاب کردی مسلّح در برلین حضور پیدا کردند، کدام منطق حکم می‌کند که ماموران امنیتی ایران عملیات ترور علیه دشمن شناسنامه‌دار جمهوری اسلامی در خاک آلمان انجام دهند؟
واقعه قهوه‌خانه میکونوس به مدت ۵ سال تبدیل به نقطه فشار بین‌المللی علیه تهران شد. به نقل از بی‌بی‌سی، دادگاه میکونوس در روز پنجشنبه ۶ آبان ۱۳۷۲ (حدود یک سال پس از واقعه) تشکیل شد. این دادگاه با ۲۴۷ جلسه دادگاه تا ۲۱ فروردین ۱۳۷۶ ادامه یافت.
دادگاه مذکور طی حکمی قتل صادق شرفکندی رهبر حزب موسوم به دموکرات کردستان و سه همکارش را به ایران و دولت جمهوری اسلامی نسبت داد.دولت آلمان با استناد به این حکم سفیر ایران را اخراج کرد.
نکته جالب اینجاست که دولت هلند به عنوان رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا از اعضا خواست که سفرای خود را از ایران فرا بخوانند. سفرای ۱۳ کشور اتحادیه اروپا با حمایت کامل از مواضع آلمان در ۲۲ فروردین ۱۳۷۶ ایران را ترک کردند و روابط دیپلماتیک‌شان را با ایران قطع کردند.
رهبر انقلاب روز ۱۶ مرداد ۱۳۹۰ در جمع مسئولان نظام درباره این واقعه فرمودند: «یک روزی یکی از دولت‌های اروپائی نسبت به جمهوری اسلامی اظهار علاقه و ارتباط و اینها میکرد؛ همان دولت سر قضیه‌ی قهوه‌خانه‌ی میکونوس دادگاه تشکیل داد، مسئولین درجه‌ی یک کشور را در آن دادگاه متهم کرد! دولت‌های اروپائی با آنها همدست شدند، همه‌شان سفرای خود را از تهران فراخوانی کردند؛ اینها که یادمان نرفته. خواستند سیلی بزنند، البته سیلی سخت‌تری خوردند. از همین حسینیه آنچنان سیلی خوردند که بعد تا مدتها دنبال علاجش بودند!»
منظور ایشان سخنرانی ۱۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ بود. ۱۵ کشور اتحادیه اروپا اردیبهشت ۱۳۷۶ در نشستی در لوگزامبورگ تصمیم گرفتند گفت‌وگوهای انتقادی خود با ایران را قطع و سطح روابط سیاسی خود با کشورمان را کاهش دهند و دیدارهای دیپلماتیک در سطح وزرای خارجه را متوقف کنند.
رهبر انقلاب در همان روز فرمودند: « [دولت‌های اروپایی] به خیال خودشان، دولت ایران را می‌ترسانند و می‌گویند ما گفتگوهای انتقادی را قطع میکنیم. به درک که قطع میکنید! اگر انتقادی هست، ما از شما انتقاد داریم. اسم این گفتگوها، از اوّل غلط بود. من از اوّل هم میگفتم که بگویید این گفتگوها، انتقاد دو طرفه است. اگر انتقادات، انتقاد دوطرفه است، ما بیشتر از شما انتقاد داریم، تا شما از ما. شما چه انتقادی دارید؟ انتقاد شما به این است که چرا ما به اصول اسلامی خود پایبندیم! این، افتخار ماست. ببینید دشمنان ملت ایران، چقدر وقیح ، ظالم، غیرمنصف، پررو و بددلند! دشمنان جمهوری اسلامی، این گونه‌اند.البته ملت ایران که بزرگتر از این دشمنیها را دیده است، مثل کوه ایستاده است.»
سفرای یازده کشور اروپایی در نهایت با پیشنهاد «ژاک پوس» وزیر امور خارجه لوکزامبورگ (رئیس دوره‌ای وقت اتحادیه اروپا) پس از موافقت جمهوری اسلامی بامداد جمعه ۲۲ آبان ۱۳۷۶ (اروپایی شش ماه پس از ترک ایران) دست از پا درازتر به تهران بازگشتند.
در نوبت اول سفیران فنلاند، سوئد، دانمارک، بلژیک، هلند، ایتالیا، اتریش، اسپانیا، انگلیس، ایرلند و یونان به تهران بازگشتند. سفرای آلمان و فرانسه نیز در مرتبه بعدی به ایران آمدند.
اما ماجرای میکونوس بار اول اروپایی‌ها نبود. در ماجرای حکم ارتداد سلمان رشدی نیز سفرای اروپایی از سوی پایتخت‌ها فراخوانده شدند امّا پس از چندی، با عذرخواهی یکی‌یکی برگشتند. ملتی که تاریخ نداند محکوم به تکرار آن خواهد شد. این جمله حکایت تام و تمام این روزهای کشورهای کشورهای اروپایی است.
سیاستمداران قاره اروپا محکوم به تکرار آبان ۱۳۷۶ در سال ۱۴۰۱ خواهند شد.
