تفاوت ادبیات رئیسی و روحانی در پاسخ به منتقدان

امسال، آخرین سال فعالیت مجلس است و انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز در اسفند ماه برگزار می شود؛ مجلس شورای اسلامی امسال قانون جدید انتخابات را در آخرین روزهای اجلاسیه سوم (اواخر اردیبشهت سال جاری) تصویب کرد و به شورای نگهبان فرستاد؛ بلافاصله با اتمام سومین سال فعالیت مجلس، نمایندگان به رسم هر ساله به دیدار رهبر معظم انقلاب رفتند و معظم‌له در این دیدار، گریزهایی به انتخابات امسال در بیانات خود داشتند از جمله اینکه در جایی گفتند: «سال آخر، سال حسّاسی است. حالا بعداً ممکن است یک کلمه‌ای هم راجع به این سال آخر عرض بکنم. یکی از گرفتاری‌های کشور، سال آخر مجالس است که در شرف انتخابات و نگاه مردم و مانند این چیزهاست. غرض، این نقاط قوّت خودتان را در این سال آخر ادامه بدهید؛ سالم وارد شدید، سالم خارج بشوید. «رَبِّ اَدخِلنی‌ مُدخَلَ صِدقٍ وَ اَخرِجنی‌ مُخرَجَ صِدق» سپس رهبر معظم انقلاب در فراز پایانی فرمایشات خود بار دیگر اشاره به انتخابات امسال داشتند و افزودند: «توصیه آخر هم این است که شما امسال یعنی تا سال آینده ــ حالا انتخابات آخر سال است امّا همین ماه‌های پیش رو که در پیش دارید و مهم هم هست ــ کارهای بزرگی در مقابلتان هست: یکی‌اش برنامه‌ی هفتم است»

اینکه رهبر معظم انقلاب از بهار امسال بحث انتخابات ریاست جمهوری را مطرح کردند، نشان دهنده اهمیت آن است؛ دولت سیزدهم نیز به جهت آنکه قرار است امسال، انتخابات مجلس را بر اساس قانون جدید انتخابات برگزار کند، وظیفه مهمی بر عهده دارد.

لبیک رئیس جمهور به دعوت رهبر انقلاب

همین مسأله بود که سبب شد تا دوشنبه شب ۱۱ دی ماه بیش از ۵۰ تن از فعالان سیاسی مطح، و سران احزاب و تشکل های سیاسی در نشستی سه ساعته و صمیمی میهمان رئیس جمهور بودند تا آیت اللله سید ابراهیم رئیسی رکورد میزبانی از سرسخت ترین منتقدان دولت متبوعش را به نام خود ثبت کند. اتفاقی که اگرچه در دولت های گذشته هم مشابه آن رخ داده، ولی این دولت سیزدهم بود که اضداد و تشکل هایی که بعضا از نظر دیدگاه و تفکر، فرسنگ ها با هم فاصله دارند را دور یک میز جمع کرده و شنونده نظرات آنها در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی بوده است.

این هم اندیشی تنها اندکی پس از تأکید اخیر رهبر معظم انقلاب در زمینه برگزاری پرشور انتخابات و لزوم مشارکت گسترده همه افرادی که به آینده کشور می اندیشند، از سوی رئیس جمهور برگزار شد. در این دیدار هم شخص آیت الله رئیسی صریح بود و هم برخی از حاضران در نشست بدون لکنت به بیان نظرات خود پرداختند؛ حتی محمد علی وکیلی در پایان این نشست گفته بود: «با وقتی که رئیس‌جمهور به دبیران احزاب اختصاص داد تقریبا همه با فراغ بال حرف‌های خود را بیان کردند؛ و به اعتقاد من جلسه خوبی بود، از این جهت که همه دیدگاه‌های مختلف مطرح شد.»

رئیسی: دولت در برخورد با منتقدان سعه صدر دارد

سپهر خلجی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت نیز که در نشست دیشب دبیران و سران احزاب و تشکل های سیاسی با رئیس جمهور حاضر بود، پس از اتمام جلسه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «۵۰ تن از نمایندگان احزاب و جریان‌های سیاسی کشور در نشستی صمیمانه با رئیس جمهور به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداختند. در این نشست که بیش از ۳ ساعت به طول انجامید، ۲۵ تن از حاضران از جریان‌های مختلف سیاسی دیدگاه‌ها، پیشنهادات و انتقادات خود در موضوعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را مطرح کردند. برگزاری این نشست در اجرای تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت برگزاری انتخابات پرشور صورت گرفت و رییس جمهور بیشتر شنونده مطالب اعضای جلسه بود. فضا کاملا آزاد، هم انتقاد بود و هم پیشنهاد. رئیس جمهور نیز در این نشست اعلام کرد: کار مشترک این جمع تقویت امید مردم باشد. حضور سلایق مختلف در مجلس نگران‌کننده نیست. آیت‌الله رئیسی تاکید دارد که حضور سلایق مختلف در مجلس نگران‌کننده نیست.»

پیشنهاد عجیب و بودار انتخاباتی سران اصلاحات به رئیس جمهور

در این نشست پیشنهادی عجیب از سوی حجت الاسلام مجید انصاری و سید حسین مرعشی دو تن از سران شاخص جبهه اصلاحات خطاب به رئیس جمهور مطرح می شود و حتی حجت الاسلام انصاری مدعی است که وزیر کشور در نشست مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از آن استقبال کرده است! در این پیشنهاد که احتمالا انصاری صرفا مطرح‌کننده آن بوده و طراحان دیگری از جبهه حامی وی، در پشت این پیشنهاد هستند، خواستار ارائه لایحه سه فوریتی دولت به مجلس برای توقف قانون جدید انتخابات و بازگشت به قانون قبلی شده اند؛ ظاهرا منطقی که این پیشنهاد را پشتیبانی می کند، امکان ثبت نام عده بیشتری از متقاضیان ورود به مجلس است و طراحان این پیشنهاد، پیش ثبت نام الکترونیکی در انتخابات مجلس را که در قانون جدید آمده، مانع از مشارکت گسترده تر احزاب و تشکل ها و جبهه هایی از طیف های مختلف سیاسی می دانند.

کنایه جالب رئیس جمهور به کسانی که مدعی «مُدارا» بودند ولی رفتار تند با منتقدان داشتند

یکی دیگر از نکات جالب توجه در این نشست، اظهارات آیت الله رئیسی است که در آن بر اهمیت نقش منتقدان و احزاب مخالف دولت و اظهار نظر همه تشکل ها با هر سلیقه ای تأکید داشت و افزود: طرح انتقاد در جامعه باعث رشد و کمال است؛ این دولت برخلاف برخی دیگر که ادعای مدارا داشته‌اند، سعه صدر بالایی در برابر انتقادات داشته است؛ از طرح انتقادات، نظرات و دیدگاه‌های مختلف و متنوع استقبال می‌کنیم، اما طرح انتقادات باید نتیجه عینی برای مردم و جامعه داشته باشد.

آیت الله رئیسی با اشاره به موضوع پرونده‌های مفاسد اقتصادی، اکتفا کردن به تکرار اخبار مفاسد را بی‌فایده و موجب سرخوردگی و ناامیدی مردم و افکار عمومی دانست و خاطرنشان کرد: آنچه در این زمینه می‌تواند موثر بوده و ضمن اصلاح امور به ارتقای امید و نشاط مردم بیَنجامد، دو موضوع پیگیری مستمر در به نتیجه رساندن پرونده‌ها و برخورد با مفسدان و از بین بردن بسترهای فساد برای جلوگیری از تکرار آن است.

تفاوت ادبیات رئیسی و روحانی در پاسخ به منتقدان

نگاهی به اظهارات مدعی «همیشه ناراضی» در برخورد با منتقدان

سعه صدر آیت الله رئیسی در گفت‌وگوی تعاملی با تندترین و سرسخت ترین منتقدان خود در نشست دوشنبه‌شب با سران احزاب، تشکل ها و طیف های مختلف سیاسی، رفتارهای عجیب رئیس جمهور سابق را که همواره از انتقادات ناراضی بود و منتقدان را با تندترین الفاظ خطاب قرار می داد، پررنگ‌تر جلوه می دهد.

حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم که با شعارهایی چون مذاکره و مدارا با منتقدان توانست اکثریت آرا را به دست بیاورد، بارها در سخنرانی های مختلف خود، عباراتی را به کار می برد که نه تنها هیچ نشانه ای از مدارا در آن نبود، بلکه در برخی موارد به سمت توهین غش می کرد و نشانه هایی از عصبیت در اظهارات رئیس جمهور سابق دیده می شد.

حتی عده ای شمار توهین ها و انتسابات بی اخلاقانه روحانی در حق منتقدان خود را تا بیش از ۱۰۰ فقره شمرده اند! رفتارهایی که بعضا تنه به تنه ادبیات مشابه بنی صدر در برخورد با مخالفان خود می زد؛ در حالی که مجلس اول بعد از انقلاب، بدون هیچ گونه محدودیتی در گزینش افراد تشکیل شد، رئیس جمهور وقت که دید نمایندگان وارده به مجلس، باب میل او نیستند، به مخالفت با آنها برخاست و با واژه هایی چون «مستکبر» آنها را می نواخت.

روحانی هم از همان بد انتخاب در ابتدای نیمه دوم سال ۹۲ و پس از استقرار کامل دولت یازدهم، آتش توهین را به سمت مخالفان و منتقدان گشود و در نخستین همایش ملی نخبگان جوان در ۱۶ مهر ماه ۹۲، منتقدان را «اقلیتی که سخنان آنها نیش دار است»، خطاب کرد.

وی کمتر از دو ماه به در ۵ آذر ماه همان سال به گفت وگوی ویزه خبری رفت و در برنامه زنده تلویزیونی منتقدان را افرادی «دارای رفتار کودکانه» نامید.

در چهلم اظهارات قبلی اش (۲۶ دی ۱۳۹۷) در سفر استانی به خوزستان، از عبارت «گویی عده ای انقلابی شده اند» بهره برد و «ایرادگیرنده به خلقت خدا» و «منفعت طلب» به دایره واژگان ضد منتقدان خود افزود.

پای عبارات «کم سواد» و «بی شناسنامه» به ادبیات سیاسی باز شد!

در نیمه بهمن و ۳ اسفند همان سال هم در اجلاس رؤسای دانشگاه ها، از عبارت حشایه ساز «کم سواد» و «افراد معدودی که از جای معدود تغذیه می شوند» رونمایی کرد. به اینها عبارت «ناراضیان از لغو تحریم ها» را هم باید اضافه کرد.

اما یکی از پر حاشیه ترین اظهارات روحانی در برخورد با منتقدان در اردیبهشت ۹۳ در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب آن سال مطرح شد که عبارت «بی شناسنامه» و «تخریب کنندگان دولت با پول بیت المال» بودند. «بی فرهنگ»، «دروغگو» و «دارندگان اذهان تخیلی کوچک» هم از دیگر واژگان موهن روحانی علیه منتقدان خود بود.

رئیس «همیشه عصبانی» دولت های یازدهم و دوازدهم، ۱۰ اردیبهشت ۹۳ بار دیگر در برنامه زنده تلویزیونی حاضر شد و این بار عبارات «هوچی گر»، «اقلیت همیشه عصبانی» و «راضیان از تحریم مردم» را روانه اذهان مخاطبان کرد.

روند توهین به منتقدان خود از سوی رئیس جمهور سابق همچنان پر قدرت ادامه داشت و امثال عبارت های «بیکار»، «متوهم»، «دین نشناس»، «عصر حجری»، «اختلاف افکن»، «رانت‌خوار»، «هراسان»، «ترسو»، «لرزان»، «بزدل سیاسی»، «عقب مانده در تاریخ» و از همه عجیب تر «بروید به جهنم» به سمت منتقدان سرازیر می شد.

کاسبان تحریم!

اما رونمایی از عبارت «کاسبان تحریم» اوج خلاقیت واژه‌سازی سیاسی روحانی بود که ۲۰ مهر ماه ۹۳ در سفر استانی به مازندران در جمع مردم ساری بر زبانش جاری شد؛ توهین ها به جاهای باریک کشیده می شد و در ۱۶ آذر ۹۳ در مراسم روز دانشجو عبارت «تازه به دوران رسیده» نثار منتقدانش شد. دو ماه بعد کلمه «بی عقل» در میان اظهارات روحانی در ۱۱ آذر ماه ۹۳ در مراسم اختتامیه جشنواره فارابی خودنمایی می کرد.

در سال امضای برجام که کبک رئیس جمهور سابق در پی این به ظار موفقیت، خروس می خواند عبارات کسابان و دلالان تحریم به کرات بیان می شد؛ سال بعد از آن هم (۱۳۹۵) واژههای «کودک»، «فحاش»، «هتاک»، دروغگو»، «انقلابی نما» و «دشمنان انسانیت!» نیز در کنار بعش از عبارت تکراری سابق جا باز کردند.

منقلی!

رئیس جمهور سابق که هر سال واژه جدیدی برای نمایش رشد عقلی اش در طراحی توهین به منتقدان رو می کرد، در ماه پایانی سال ۹۵ در همایش برگزارکنندگان انتخابات ۹۶ عبارت «منقلی» را به منتقدان نسبت داد؛ چند روز بعد هم آنها را افرادی دارای «الزایمر سیاسی» عنوان کرد؛ البته عبارات کاسبان و دلالان تحریم هم همچنان در این میان هر از گاهی لابلای سخنرانی های متعددش بر زبانش جاری می شدند.

لجاجت های دولت سابق با کشور چه کرد؟

در سال های پس از لغو برجام و نیز سال های شیوع کرونا هم روند توهین به منتقدان پر قدرت ادامه یافت؛ گویی افرادی که دلسوز کشور بودند، عامل شکست برنامه های پی در پی دولت بی برنامه و متوکل بر کدخدا بودند و اشتباهات دولتمردان سابق تأثیری در سقوط اقتصادی کشور، منفی شدن رشد اقتصادی، تورم سر به فلک کشیده، افت شدید بورس و ورشکستگی بسیاری از سهامداران، رشد بی ضابطه و افسارگسیخته ماهانه و بعضا روزانه قیمت مسکن و اجاره بها، کاریکاتوری شدن فاصله طبقاتی و شکاف اقتصادی و... و. نداشتند.

نمونه عینی سعه صدر دولت سیزدهم

این در حالی است که کسی اجازه نداشت این فضاحت های مدیریتی را یادآوری کند وگرنه با شدیدترین توهین ها روبه رو می شد؛ منتقدان نیز به تدریج زبان در کام گرفتند تا به رئیس دولت سیزدهم، ویرانه ای از مشکلات به ارث برسد ولی در عین حال قوم لجوج همچنان خودخواهانه منتقد وضعی که خود بانی آن بودند، بودند و رئیس دولت سیزدهم در عین سعه صدر، نه تنها توهینی به منتقدان نمی کند بلکه پذیرای انتقادات نیز هست.