- دوره گفتمان دیپلماسی بین دولتها آنهم با اهداف و منافع آشکار سیاسی نگذشته و هنوز هم میتوان از روشهای کلاسیک برای رسیدن به اهداف خاص سیاسی و نظامی در هر منطقهای استفاده کرد اما خلاقیت و ابداعات با حکمرانی سنتها به محاق نمیروند و دیپلماسی عمومی این روزها بیشتر از هر زمان دیگری یکه تازی خود را به سیستمهای مبتنی بر روشهای سنتی نشان میدهد.
به گزارشافکارنیوز؛ تولید، پخش و همچنین توزیع و فروش سریالهای تلویزیونی و جذاب و همچنین فیلمها و آثار ویدئویی و تصویری متناسب با شرایط هر منطقه یکی از راههایی است که امریکا مدتها پیش آن را به عنوان یکی از راههای دیپلماسی عمومی یعنی راه نفوذ به جامعه هدف با تصاویر زیبا و جذاب و تاثیر گذاری فرهنگی بر اینجامعه در پیش گرفته است.
گرچه هنوز هیچ کدام از کشورهای دیگر مانند ایالات متحده نتوانستهاند دیپلماسی خود را از طریق دیپلماسی عمومی و دیپلماسی به قول خودشان هالیوودی به پیش ببرند، باز هم در سطح منطقه شاهد هستیم کشورهایی نظیر ترکیه و همچنین کشور خودمان ایران سعی در استفاده از این روش برای تاثیر گذاری بر ملل دیگر دارند. راه اندازی تلویزیون و رادیوهای فرامرزی نظیر پرس تی وی، شبکه العالم برای دنیای انگلیسی و عرب زبان و راه اندازی هیسپان تی وی برای کشورهای حوزه امریکای لاتین از جمله برنامههایی است که توسط ایران اجرا شده و دستاوردهای خوبی هم در این زمینه داشته است اما هنوز هم در حوزه فیلم
و سریال کشور ما به شدت عقب است و کشورهایی نظیر ترکیه در منطقه گوی سبقت را از سایر کشورها و به خصوص کشورهای عرب زبان ربودهاند.
مثال ترکیه اما نشان داده است دیپلماسی عمومی به تنهایی نمیتواند راه به جایی ببرد و در جایی که دیپلماسی سنتی نتواند کار خود را به خوبی انجام دهد، تاثیر گذاری فرهنگی و سیاسی از طریق دیپلماسی نیز به شکست میانجامد.
ترکیه پیشتاز دیپلماسی سریالی!
ترکیه از چند سال پیش با ساخت سریالهای تلویزیونی و توزیع آنها در بین شبکههای تلویزیونی و ماهوارهای منطقه سعی داشت دوباره رویای امپراطوری عثمانی را از نو بسازد و در حالیکه اردوغان خود را یکی از رهبران جهان اسلام میپنداشت و در برخی مسایل ادعا میکرد جلوتر از باقی کشورهای مسلمان در حال حرکت و تاثیر گذاری است، ماجرای جنگ داخلی در سوریه و مداخلههای نابه جای او در امور داخلی کشورهای دیگر کار را به جایی رساند که عدهای از کشورهای عرب زبان منطقه که تاکنون از سریالهای تلویزیونی ترکیه استقبال میکردند به سمت بایکوت و تحریم این سریالها بروند.
سریالهای تلویزیونی ترکیه شامل دو نوع سریالهای خانوادگی و تاریخی هستند. نوع اول سریالها که باید سریالهای خانوادگی و البته از لحاظ اخلاقی درست باشند، در عمل با اشاعه فرهنگ غربی و نشان دادن ضرورت اضمحلال نهاد خانواده هدف اصلی غربی را در کشورهای منطقه دنبال میکنند و این سریالها که به وفور نیز در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان رایج شدهاند، همواره مورد انتقاد مشاوران و کارشناسان مسایل خانواده قرار گرفتهاند. با وجود اینکه ترکیه کشوری مسلمان و با فرهنگ اسلامی است اما افراط در دین زدایی از فرهنگ مردم کار را به جایی رسانده که عملا رفتارهای غیر دینی در این
سریالها تبلیغ شده و به راهی برای ترویج فرهنگ غربی در جامعه ترکیه و همچنین کشورهای عرب زبان منطقه و بعد از آن ایران و کشورهای فارسی زبان تبدیل شده است.
در سریالهای تاریخی نیز که معمولا سریالهایی سفارشی برای باز تولید رویای امپراطوری عثمانی هستند، دستکاری در تاریخ چنان به صورت پر رنگ صورت گرفته که حتی صدای تاریخدانان و همچنین سیاستمداران ترک را نیز درآورده اما دیپلماسی عمومی از طریق این نوع سریالها به نوعی پیش رفته که حتی صدای اعتراض کارشناسان نیز شنیده نمیشود.
یکی از این سریالها که البته با استقبال خوبی نیز در ایران و سایر کشورهای مسلمان منطقه رو به رو شد، سریال حریم سلطان یا زندگینامه سلطان سلیمان عثمانی است که در اوج اختلافات منطقه نقش سیاسی خود را به خوبی ایفا کرد. کشورهای عرب زبان منطقه به شدت از این سریال ضد ایرانی که بسیاری از وقایع را برای نشان دادن قدرت امپراطوری عثمانی تحریف کرده بود، با دعوت از بازیگران و سازندگان این سریال اهداف ضد شیعی خود را دنبال کردند و در اوج قیام مردم بحرین که رژیم آل خلیفه مخالفان خود را به زندان انداخته و اخبار تجاوزات و شکنجههای مخالفین رژیم در کل جهان پیچیده بود، پادشاه بحرین
با راه اندازی مسابقات رالی و دعوت از عوامل این سریال خط تبلیغات پر رنگی را برای این سریال در پیش گرفت و از عوامل این سریال به دلیل اینکه قدرت امپراطوری سنی عثمانی را در مقابل سلسله شیعی صفویان به نمایش گذاشته بود تشکر کرد.
شخصیتهای منفی با نامهای ایرانی
کشورهای عربی دیگر کار را از این نیز فراتر بردند و با دست بردن در نام شخصیتهای مختلف سریالهای ترکی، هر نام ایرانی به کار رفته را با نام عربی و ترکی معاوضه کرده و یا نام شخصیتهای منفی سریال را با نامهایی ایرانی عوض میکردند تا جاییکه نام شخصیتهای منفی سریالها فرهاد و فیروزه و نام شخصیتهای مثبت ایرانی به نامهای ترکی تغییر پیدا میکند.
مصریها سریالهای ترکی را تحریم کردند
اما سانسور بخشهای مربوط به تحقیر ایرانیان در سریال ترکی حریم سلطان در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و یا تغییر نامهای ایرانی برای تاثیر گذاری منفی از ایران و ایرانی، نتوانست همچنان امپراطوری سریالهای ترکی را حفظ کند و در حالیکه در داخل کشورمان عدهای همچنان محو تماشای حریم سلطان و سایر سریالهای ضد ایرانی هستند، برخی از کانالهای تلویزیونی و مردم مصر و سوریه در اعتراض به رویکرد دولت ترکیه در قبال تحولات این کشورها سریالهای ترکی را بایکوت کرده و قصد دارند به سیطره دیپلماسی عمومی ترکیه در کشور خودشان پایان دهند. حال باید این سوال مطرح شود که اگر یک تصمیم سیاسی
میتواند امپراطوری سریالهای ترکی را پایان دهد، عیان شدن میزان تحریف تاریخ برای تحقیر ایرانیان نمیتواند کمپین بایکوت و تحریم سریالهای ترکی در ایران را کلید بزند؟
پایان امپراطوری سلطان سلیمان در منطقه خاورمیانه
مصری ها سریالهای ترکی را تحریم کردند؛ شما چطور؟
در حالیکه در داخل کشورمان عدهای همچنان محو تماشای حریم سلطان و سایر سریالهای ضد ایرانی هستند، برخی از کانالهای تلویزیونی و مردم مصر و سوریه در اعتراض به رویکرد دولت ترکیه در قبال تحولات این کشورها سریالهای ترکی را بایکوت کرده و قصد دارند به سیطره دیپلماسی عمومی ترکیه در کشور خودشان پایان دهند.