راهکار قانونی «نه رد و نه تصویب برجام» در مجلس

به گزارشافکارخبر،حمید رسایی نماینده مردم تهران و نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی یادداشتی را با عنوان «راهکار قانونی نه رد و نه تصویب برجام در مجلس» در سایت شخصی خود منتشر کرده که متن آن به شرح ذیل است:

رهبر معظم انقلاب هفته گذشته در جمع اعضای مجلس خبرگان ضمن تأکید بر عدم اعلام نظر مثبت بر رد یا قبول برجام، فصل‌الخطاب در این موضوع را مجلس شورای اسلامی دانستند. در عین حال به عنوان ناظری منصف و مطلع در خصوص برخی ابهامات موجود در برجام نکاتی را فرمودند.

در کنار موضوع مهم بازرسی‌های بی‌سابقه و گسترده در برجام که روزنه نفوذ و محل نگرانی رهبر معظم انقلاب و مردم است، در کنار مشروط بودن رفع تحریم‌ها به گزارش آژانس، در کنار از بین بردن زیرساخت‌های هسته‌ای کشورمان یکی از مهمترین نکات محل اشکال ایشان، موضوع باقی ماندن تحریم‌ها علیرغم امتیازات بسیار داده شده بود تا جایی که ایشان تأکید کردند: «اگر بناست تحریم‌ها برداشته نشود، پس معامله‌ای وجود ندارد»، همچنین ایشان با تأکید بر محور دیگری بر موضوع تحریم‌ها یادآور شدند: «توقّف تحریم نداریم، تعلیق تحریم نداریم؛ اگر آنها تعلیق می‌کنند، خب پس ما هم اینجا تعلیق می‌کنیم».

در کنار همه اینها امام خامنه‌ای تأکید کردند که مسئولان دولتی در برابر ادعاهای آمریکا سکوت نکنند و پاسخ بدهند که متأسفانه همچنان شاهد سکوت دولتمردان هستیم!

این نکات را در کنار اطلاعیه بیت مقام معظم رهبری قرار دهید که قبل از بیانات در جمع خبرگان صادر شد و در آن تأکید شد: «مواضع معظم‌له در رابطه با این موضوع، صریح، شفاف و بدون تأویل در سخنرانی‌ها و فرمایشات ماه‌های اخیرشان، خصوصاً در روز بیستم فروردین، دیدار دانشجویان دانشگاه امام‌حسین(ع)، دیدار کارگزاران نظام در ماه مبارک رمضان، و روز عید سعید فطر اعلام شده و در اختیار همگان قرار دارد» و نقطه مشترک تمام این سخنرانی‌ها بیان خطوط قرمز نظام اسلامی در موضوع هسته‌ای است.

اکنون مجلس شورای اسلامی در برابر یک آزمون تاریخی قرار دارد. از طرفی خطوط قرمز نظام و امنیت مردم در توافقنامه جمع‌بندی شده، نقض شده است. از طرفی دیگر برخی از تحریم‌ها حداقل تا سال‌ها در جای خود باقی است و بخشی دیگر به هیچ وجه لغو نمی‌شود.

بیانات رهبری انقلاب نیز اشاره به اصلاح این موارد دارد چون ایشان می‌فرماید: اگر آنها تحریم‌ها را تعلیق کنند ما هم باید تعلیق کنیم در حالی که در متن فعلی برجام، اقدامات ما تعلیقی نیست بلکه قطعی است. اما راهکار برطرف کردن این دغدغه چیست؟

مجلس چه باید بکند؟ اگر برجام را رد کند، با سنگی که دوستان در چاه انداخته‌اند، بهانه به دست دشمن داده و اگر برجام را تأیید کند، به دلیل باقی ماندن تحریم‌ها و از بین رفتن زیر ساخت‌های هسته‌ای و نفوذ دشمن از طریق نظارت‌های بی‌سابقه و گسترده، عملاً بدتر شدن وضعیت کشور را امضا کرده است! آیا راه حل دیگر هست؟

از بیانات مقام معظم رهبری چه فهمیده می‌شود؟ ایشان در جمع خبرگان فرمودند: «بنده هیچ توصیه‌ای ندارم به مجلس شورای اسلامی که با این چه‌جوری عمل بکند. اوّلاً نوع تصمیم‌گیری چه‌جوری باشد؟ به‌نحو تصویب یا رد باشد، یا به‌نحو دیگری تصمیم‌گیری کنند؟ آیا رد کنند، آیا تصویب کنند؟ بنده هیچ توصیه‌ای ندارم. نظر متَّبَع، نظر نمایندگان ملّت است.»

این یادداشت به دنبال نشان دادن راهکار قانونی در مجلس است که از طریق آن برجام نه رد می‌شود و نه تصویب، همان نکته‌ای است که شاید رهبر انقلاب با تعبیر «یا به‌نحو دیگری تصمیم‌گیری کنند» به آن اشاره کرده‌اند، برجام باید برگردد و در راستای لغو تحریم‌ها اصلاح شود.

در قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مبحثپنجم به «نحوه بررسى موارد خاص و مهم» اختصاص یافته که بخش اول آن به «نحوه تصویب معاهدات و قراردادهاى بین‏‌المللى» می‌پردازد.

مطابق ماده ۱۷۷ وقتی یک توافقنامه بین‌المللی به مجلس ارائه می‌شود و کمیسیون مربوط به آن مشغول بررسی آن می‌شود: «در شور دوم، کمیسیون، موارد اعتراض و پیشنهادهاى نمایندگان و همچنین نظر خود را درباره این موارد، همراه با تصویب و یا رد مواد، بدون وارد کردن تغییرات، در مجلس مطرح مى‏‌کند، آنگاه درباره موارد اعتراض نمایندگان، که به طور کتبى و در مهلت مقرر به کمیسیون داده شده باشد، به‏ ترتیب، نماینده اعتراض کننده، یک مخالف و یک موافق، هر کدام به مدت پنج دقیقه، صحبت مى‏‌کنند و سپس درباره وارد بودن یا نبودن اعتراض رأى‏‌گیرى به عمل مى‌آید. پس از پایان یافتن رأى‏‌گیرى نسبت به اعتراضات، در صورتى که مجلس آنها را وارد بداند، دولت موظف مى‏‌شود در مسائل مورد اعتراض با طرف متعاهد مجدداً وارد مذاکره و گفت‌وگو شود. در این صورت، لایحه تا پایان مذاکرات مجدد در دستور مجلس باقى خواهد بود. در صورت قبول اعتراضات و پیشنهادها(توسط طرف مقابل مذاکره) متن اصلاحى تصویب شده تلقى خواهد شد و در غیر این صورت، آخرین پیشنهاد دولت در مورد اصل قرارداد با صحبت یک مخالف و یک موافق، هر یک به مدت پنج دقیقه، در مجلس به رأى گذاشته خواهد شد.»

مطابق این اصل قانونی نمایندگان مردم می‌توانند اشکالات مهم مربوط به بازرسی‌های گسترده و بی‌سابقه و همچنین موارد مربوط به عدم لغو تحریم‌ها که مورد نگرانی جدی رهبری انقلاب بود و یا ایده «تعلیق در برابر تعلیق» را مطرح کنند و پیشنهادات اصلاحی را که در راستای دفاع از حقوق امنیتی و اقتصادی مردم است، بیان نمایند در این صورت پس از رأی مجلس به این اصلاحات مطابق قانون مورد اشاره: «دولت موظف مى‏‌شود در مسائل مورد اعتراض با طرف متعاهد مجدداً وارد مذاکره و گفت‌وگو شود. در این صورت، لایحه تا پایان مذاکرات مجدد در دستور مجلس باقى خواهد بود» بنابر این مجلس به دغدغه رهبری جامه عمل می‌پوشاند، از حقوق ملت دفاع می‌کند تا تحریم‌ها لغو شود، دولت محترم فرصت پیدا می‌کند تا گل‌های خورده را جبران کند و مجدداً برای برطرف کردن اشکالات جدی برجام مذاکره کند و متن جدید را با نتیجه لغو تحریم‌ها به مجلس بیاورد.

و اما در غیر این صورت، از نگاه ناظر منصف و مطلع کشورمان، این همه مذاکره چه فایدهای داشته وقتی قرار است تحریمها لغو نشوند بلکه تعلیق بمانند و در مقابل، ما به بازرسیهای بیسابقه تن دهیم و پیشرفت هستهای کشورمان هم متوقف باشد. آیا هیچ عاقلی این را میپذیرد؟