به گزارشافکارخبر،علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ با بیان اینکه آنچه امروز در منطقه خاورمیانه شاهد هستیم، بحران عمیق و گسترده‌ای است که پیچیده‌ترین شرایط ممکن را فرا روی ما قرار داده که نه تنها جان انسانها را قربانی کرده، بلکه اراده آنان را نیز تحت تأثیر و سلطه خود قرار داده است. شرایط فعلی این باور را به همگان تحمیل کرده که تنها این وضعیت واقعیت موجود بوده و هیچ امکان گریزی از آن وجود ندارد، اما ما باید به دو دلیل این تصلب ساختاری و معنایی را کنار بزنیم.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک با اشاره به ریشه‌های فرهنگی و دینی به عنوان دلیل اول گفت: به دلیل اینکه این شرایط کمترین نسبت را با آموزه‌های دینی ما دارد و جان و مال و امنیت انسانها را به مخاطره انداخته، باید با این شرایط، با ابتکار و خلاقیت و فعالانه برخورد کنیم.
وی در خصوص دلیل دوم هم گفت: از آنجا که این شرایط آینده‌ای فاجعه‌بار برای منطقه ما و جهان اسلام رقم خواهد زد، ما ناگزیریم برای دفاع از بقا و هستی خود و ایجاد ثبات و صلح در منطقه این شرایط را نپذیریم. ما نباید اسیر شرایط فعلی باشیم. ما مسئولیتی تاریخی برعهده داریم و اگر می‌خواهیم بخشی از راه حل باشیم، لازمه آن برخوردی فعالانه در برابر شرایط موجود است. ما باید از بازتولید و استمرار شرایط موجود جلوگیری به عمل آورده و آینده‌ای روشن و زیبا را جایگزین آن کنیم.
ولایتی افزود: انفکاک عاطفی، احساسی، عقلی و رفتاری که در سطح منطقه وجود داشت، فضای مناسبی را برای سرمایه‌گذاری خارجی و عوامل نابخرد بومی فراهم آورد. در نتیجه روندهای مخرب امنیتی در سطح منطقه‌ای با مشارکت نیروهای بی‌بصیرت بومی و قدرت‌های بزرگ شکل گرفت. این روندهای مخرب گرچه می‌تواند در میان مدت و دراز مدت امنیت نیروهای فرامنطقه‌ای را نیز به چالش بگیرد، ولی چون افق دید نقش‌آفرینان فعال محدود به شرایط جاری است، تصور مقاطع میان مدت و بلند مدت در ملاحظات آنان امری محال است.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل به نقش جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: ما در ایران مبتنی بر سنت اسلامی و ایرانی خود بر این باور هستیم که باید به عنوان اولین گام شکاف‌های موجود متکثر منطقه‌ای را کاهش داده و تلاشی برای عبور از آنها مهیا سازیم، در نتیجه پل زدن بر شکاف‌های موجود و پیدا کردن فضاهای مناسب برای نزدیک‌سازی مجموعه‌های منفک منطقه‌ای ضرورتی اولیه به حساب می‌آید. گفت‌وگو و مفاهمه شرط اولیه عبور از وضعیت بحرانی منطقه‌ای است. ما فکر می‌کنیم عناصر اولیه گفت‌وگو در فرهنگ غنی اسلامی ما وجود دارد که می‌بایست مورد استفاده و توجه قرار گیرد.
نه تنها عناصر و افراد دست‌اندرکار سیاسی و اجتماعی نیازمند گفت‌وگو با هم می‌باشند، بلکه گفت‌وگو میان جوامع و مردم عادی نیز باید از پیوندهای معناداری برخوردار گردند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با ارائه توصیه راهبردی تصریح کرد: ما توصیه می‌کنیم به کنفرانس امنیتی مونیخ که از قالب‌های سنتی خود که شاید در بدو تاسیس قابل توجه بوده باشد، عبور کند و اگر بخواهد کلید رمز گشای وضعیت پیچیده امنیتی که در منطقه خاورمیانه شکل گرفته و با دخالت‌های خارجی هر روز هم پیچیده‌تر می‌شود، به دست آوریم باید با فرهنگ درست و واقعی در مقابل فرهنگ سازی مخرب و غیرواقعی و منفی مقابله کرد و جمهوری اسلامی ایران و انقلاب آن که در واقع کاملاً فرهنگی بوده در این زمینه و مبارزه با تفرات افراطی و تکفیری پیشتاز بوده و برای صلح و ثبات در منطقه که دامان حامیان
خود را نیز خواهد گرفت به کار می‌گیرد و می‌تواند این تجربیات را در اختیار قرار دهد.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک در ادامه با اشاره به قالب‌های سنتی در حوزه امنیتی افزود: نهادهای سنتی منطقه‌ای که از کارآمدی لازم برخوردار نیستند، باید ترمیم و اصلاح شوند و در کنار آنها ایده‌های جدیدی برای شکل دادن به نهادهای تازه ارائه شوند. بنابراین وجود نهادهای کارآمد و مؤثر منطقه‌ای که بتواند جوامع و سیاستگذاران را به هم نزدیک سازد از اولویت مهمی برخوردار می‌باشد.
وی در ادامه و پس از طرح موضوعات مختلف در فرهنگ سازی و ارائه تعاریف مشترک گفت: امنیت در منطقه به سه عامل اراده بین‌المللی، اراده منطقه‌ای و وضعیت داخلی مرتبط است و باید در هر سه حوزه فعالیت کرد.
ولایتی با طرح این سؤال که آیا خطر تقویت جریانهای تروریستی و افراطی حقیقتاً غیرقابل پیش بینی بود، تصریح کرد: اینگونه نیست، اما برخی کشورها توقع داشتند از این جریانها علیه رقبای منطقه‌ای خود بهره‌گیری کنند، اما مدتی بعد خود قربانی این جریانها شدند. ما پیش‌بینی می‌کنیم همانگونه که در گذشته برخی از دوستان ما به نصیحت ما گوش نکردند و قربانی این جریانها شدند، در آینده نیز برخی دیگر از دوستانمان قربانی این جریانها شوند. بدیهی است که اگر کشورهای منطقه دوراندیشی و منافع همه کشورها را مّد نظر قرار دهند سیاستهای آنان تغییر خواهد کرد.
وی با اشاره به اقدامات ایران در مبارزه با تروریسم گفت: امروز سیاستهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای بر تولید امنیت و از بین بردن ناامنی است. مؤلفه‌های امنیتی جدیدی در ایجاد ناامنی و تولید امنیت جهانی بوجود آمده است. امروز در هزاره سوم تعریف امنیت متأثر از گستره ارتباطات بشری فرهنگی است تا سیاسی و نظامی، ساختارهای سیاسی و نظامی قرن بیستم دیگر قادر به تأمین امنیت جوامع در قرن بیست و یکم نیستند. تنها یک الگوی فرهنگی می‌تواند امنیت هزاره سوم را تأمین کند. انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ این الگوی فرهنگی را برای آغاز قرن بیست و یکم
صورت‌بندی کرد.
ولایتی در همین ارتباط افزود: در دنیای امروز جنگ اراده‌ها و الگوها برای تأمین امنیت به راه افتاده است. یک طرف الگوی فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است و در طرف دیگر الگوهای متصلب و جزم‌گرای قرن بیستمی هستند که با راه انداختن جنگ‌های نیابتی و راه‌اندازی گروه‌های سرکش و خودسر در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا مروج آنارشی و ناامنی شده‌اند. آنارشی بی‌پایان که زیر چرخ‌های آن جمجمه زنان و کودکان بی‌گناه له می‌شود.
مشاور مقام معظم رهبری همچنین به یکی دیگر از مشکلات منطقه و حضور رژیم صهیونیستی هم اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات منطقه این است که برخی کشورهای مرتجع منطقه خط مشی و سیاستهای رژیم صهیونیستی را در پیش گرفته‌اند و باید بدانند در نهایت همان سرنوشت اسرائیل را شاهد خواهند بود که روز به روز در میان ملت‌های مسلمان منفورتر و مقدمات عکس العمل‌های منطقه‌ای ملت‌های انقلابی نظیر سوریه، لبنان، عراق، یمن، بحرین و … را شاهد خواهند بود که همانا شکست می‌باشد.
وی در پایان گفت: امیدوارم این کنفرانس بتواند ضمن مداقه بر مفهوم جدید امنیت در هزاره سوم، راههای جدیدی را پیش روی کشورهای ضربه خورده از تروریسم و ناامنی در منطقه ما و سایر نقاط جهان بگشاید.
