دسترسی به سایتها و دانشمندان ایرانی میسر باشد!

رضا نجفی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی با اشاره به متن پیش نویس قطعنامه شورای حکام در خصوص موضوع ایران اظهار کرده است که همانطور که مشاهده می شود ۱+۵ بر اساس بند ۱۴ برجام پیش نویس قطعنامه ای را به هدف بستن موضوع پی ام دی ارائه کرده اند.

وی افزوداست: طبق بند ۹، شورای حکام به این امر توجه می کند که تمام فعالیت‌ها در نقشه راه برای حل مسایل باقیمانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته ای ایران(پی‌ام‌دی) بر اساس زمانبندی توافق شده اجرا شده اند و همینطور توجه می کند که این امر(یعنی اجرای فعالیت‌ها) بررسی شورا از موضوع(مسایل باقیمانده گذشته و حال) را خاتمه می دهد.

نجفی تاکید کرده است: در تکمیل خاتمه دادن مسایل باقیمانده گذشته و حال یا همان پی ام دی، شورا طبق بند ۱۱ از روز اجرای برجام، تمامی ۱۲ قطعنامه قبلی شورای حکام از جمله دو قطعنامه پی ام دی یعنی نوامبر ۲۰۱۱ و سپتامبر ۲۰۱۲ را منقضی و فسخ ـ ـ terminate می‌کند.

نماینده دائم کشورمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته است که فسخ قطعنامه های پی‌ام‌دی شورای حکام که در آنها از مدیرکل خواسته بود در مورد پی ام دی گزارش بدهد(بند ۶ قطعنامه سپتامبر ۲۰۱۲) به این معنی است که مدیرکل دیگر در مورد پی ام دی وظیفه ای ندارد.

پروفسور «اولی هاینونن» معاون پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی و استاد مدرسه کندی دانشگاه هاروارد در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص ارزیابی اش از پیش نویس قطعنامه 1+5 و سخن از بسته شدن موضوع پی ام دی ایران با اشاره به گزارش آژانس در دوم دسامبر گفت: در گزارش دوم دسامبر آژانس آمده است که ایران به موازات برنامه هسته ای خود، به طور مخفیانه به دنبال تولید سلاح هسته ای بوده است. گزارش بر این نکته تاکید می کند که آژانس انرژی اتمی قادر به تشخیص تصویر کاملی از تلاش های ایران در این زمینه نبوده است. آژانس فاقد اطلاعات کافی درباره میزان دانش ایران در طراحی یک بمب هسته ای بوده و نمی داند که آیا این کشور به تنهایی از توانایی تولید و آزمایش آن برخواهد آمد یا خیر.

وی افزود: گزارش «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس به این نکته اشاره می کند که این نهاد هیچ نشانه ای در دست ندارد که ثابت کند ایران از مواد هسته ای اعلام شده برای اجرای فعالیت های نظامی استفاده کرده است و این خبر خوبی است. علاوه براین، غیر محتمل است که ایران بخواهد در آینده از مواد اعلام شده برای اجرای فعالیت های نظامی استفاده کند. در عوض در این گزارش آمده که این احتمال وجود دارد که تهران بخواهد از تسهیلات و مواد اعلام نشده برای انجام چنین فعالیت هایی استفاده کند. تا وقتی که آژانس به نتیجه جامع تری مبنی بر مسئولانه و صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران دست نیافته، نمی تواند با اطمینان بگوید که هیچ گونه فعالیت اعلام نشده ای وجود ندارد.

هاینونن در ادامه تصریح کرد: همچنین باید توجه داشت که طبق «برجام» ایران مجاز به حفظ بخش قابل توجهی از ظرفیت غنی سازی اورانیوم خود خواهد بود.

رئیس پیشین بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در ادامه مدعی شد: با توجه به دسترسی محدود به اطلاعات مورد نیاز، آژانس قادر نیست که درباره درجه اطمینان خود (کم، متوسط یا زیاد) با صراحت صحبت کند و این فقدان اطمینان با توجه به اینکه ایران در آستانه هسته ای شدن است و ظرف مدت 10 تا 15 سال توانایی غنی سازی خود را افزایش می دهد، حائز اهمیت است. بنابراین، نتیجه گیری های آژانس تاثیر مستقیمی بر روی سنجش مخاطرات نسبت داده شده به لغو تحریم ها، طراحی پارامترهای نظارتی و بررسی فعالیت های ایران دارد.

وی افزود: طبق قطعنامه شورای امنیت ایران باید به طور کامل با آژانس درباره همه مسائل باقی مانده همکاری کند. این قطعنامه همچنین ایران را ملزم می کند تا بدون هیچ گونه تاخیری دست آژانس را برای بازرسی از همه سایت ها، تجهیزات، افراد و اسناد مورد نیاز باز بگذارد.

معاون پیشین آژانس در خصوص قدم بعدی آژانس انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران مدعی شد: یک طرح نظارتی قابل اتکا مستلزم اتخاذ اصولی است که تضمین کننده عدم توانایی ایران برای از سرگیری ساخت سلاح هسته ای آن هم بدون آگاهی آژانس باشد. با توجه به عدم فهم کامل از ابعاد پیشروی تهران در ساخت سلاح هسته ای، راستی آزمایی موثر کار دشواری خواهد بود.

وی که در محافل رسانه ای از او به عنوان طراح موضوع پی ام دی یاد می شود در ادامه افزود: با توجه به آنچه که گفته شد، راه های بررسی و راستی آزمایی برجام نیازمند محکم کاری هستند. پیش از آنکه آژانس پایبندی ایران به تعهداتش را تایید کند و جواز لغو تحریم ها را در روز اجرای توافق هسته ای بدهد، 1+5 باید اقدامات بیشتری را اتخاذ کند. لذا قطعنامه 1+5 باید شامل برخی موارد باشد.

هاینونن گفت: یکی از این موارد آگاهی از مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده نیازمند بستری معتبر برای راستی آزمایی و رصد برنامه هسته ای ایران است. بنابراین، 1+5 و آژانس باید از ایران بخواهند که به طور کامل درباره همه فعالیت های فعلی و گذشته خود شفاف سازی کند.

استاد دانشگاه هاروارد در ادامه افزود: مورد دیگر این است که آژانس باید به درجه بالایی از سطح اطمینان در باره خاتمه همه فعالیت های نظامی برنامه هسته ای ایران برسد و حق دسترسی به همه سایت ها و دانشمندان ایرانی مورد نظر خود را داشته باشد.

هاینونن در پایان گفت: مورد دیگر این است که نمونه برداری محیطی از پارچین در حد یک مثال ضعیف برای بازرسی دیگر سایت ها تلقی می شود. هر گونه نمونه برداری و بازرسی در آینده در ایران و یا هر جای دیگر باید در حضور کارشناسان و بازرسین آژانس انجام شود.