پایان «پی.ام.دی» الزامات پیش رو

به گزارش افکارخبر،‌ روزنامه خراسان در یادداشتی نوشت: با قطعنامه شب گذشته شورای حکام درباره برنامه هسته ای ایران، همان سازوکاری که 12 سال با ادعاهای واهی زمینه تحریم، فشار و تهدید علیه مردم ایران را فراهم کرده بود، سرانجام پذیرفت که «هیچ انحرافی در برنامه هسته ای ایران» وجود ندارد. جمله ای که مسئولان ما در این 12 سال بارها و بارها گفته بودند، حتی خود آژانس در گزارش های متعدد به نوعی آن را ذکر کرده بود اما در نهایت اتهام ساخت سلاح هسته ای به ایران، که از سوی آمریکایی ها و صهیونیست ها مطرح و مدام پیگیری می شد، زمینه ایران هراسی و فشار بر مردم مظلوم ایران فراهم آمد تا جایی که 6 قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران، براساس همین ادعا که واهی بودن آن شب گذشته ثابت شد، وضع شود. گرچه گزارش آژانس که مبنای این قطعنامه شده، خالی از اشکال و نقاط تیره و سیاه نیست اما همین که آن ها نادرست بودن ادعاهای خود را پذیرفته اند یک نکته مثبت و تحولی مهم پس از 12 سال مقاومت مردم ایران و البته دیپلماسی و راهبری 2 سال اخیر در پرونده هسته ای است. با این حال 6 نکته را نباید از یاد برد.

 

1- آن چه شب گذشته مهر پایان زده شد، نه یک پرونده 2 ساله بلکه همان طور که آمد، پرونده ای 12 ساله بود که بسته شدن آن نه فقط نتیجه مذاکره، بلکه نتیجه ایستادگی مردم ایران مقابل فشارهای مختلف سیاسی، نظامی و به خصوص اقتصادی بود. بنابراین اگر کسی بخواهد بسته شدن پرونده «پی.ام.دی»  را یک پیروزی بداند، باید درک کند که مردم مظلوم ایران پیروز اصلی این میدان اند. مردمی که در این 37 سال ظلم های مختلف را تحمل کرده اند، روزگاری به مردم مظلوم ایران حتی یک متر سیم خاردار، که نه موشک دوربرد است و نه سلاح آفندی، بلکه فقط یک ابزار دفاعی است، نمی دادند. اکنون اما همین مردم با ایستادگی و دیپلماسی هوشمندانه می توانند حرف حق خود را به کرسی بنشانند.

 

2- پایان پرونده موسوم به «پی.ام.دی» با شکل و شمایلی که دیشب تصویب شد را البته قطعا نباید به معنای پایان بهانه تراشی علیه ایران دانست. همان طور که پایه این بهانه 12 ساله، چند کاغذ و نقشه ساختگی و یک لپ تاپ ادعایی بود، خیلی دور از ذهن نیست که در آینده مثلا یک تبلت یا موبایل مبنای اتهامات واهی علیه ایران شود  و یک برنامه جدید برای ما. بنابراین نباید تصور کرد اکنون دیگر غرب به دنبال فشار بر ایران نیست. چه این که خود آن ها صراحتا گفته اند که در حوزه های دیگر مثل تروریسم یا حقوق بشر باید تحریم های جدید علیه ایران وضع شود. این را «آدام زوبین» معاون وزارت خزانه داری آمریکا، چند روز پیش در اندیشکده سیاست خارجی انگلیس صریحا گفته بود. جان کری و باراک اوباما نیز به انحاء مختلف به آن اشاره کرده اند.

 

3 - اما سوال مهمی که امروز مردم ایران دارند این است که به کدام گناه باید در این سال ها چنین تحریم ها و فشارهایی را تحمل می کردند؟ برنامه هسته ای شان که به تصریح خود آژانس، مشکلی نداشت پس موضوع چیست که آمریکا و متحدانش در این 12 سال سنگین ترین هجمه های سیاسی و اقتصادی را علیه ملت ایران شکل دادند؟ چه کسی باید پاسخ این نقض حقوق بشر در ایران توسط غربی ها را بدهد؟ آیا جا دارد که فارغ از همه ظلم هایی که در دو قرن اخیر استعمارگران به مردم ایران روا داشته اند، لااقل همین 12 سال را دوران «توحش مدرن» یا «توحش قطعنامه ای» بنامیم؟

 

4- امروز با اجرا شدن یکی از شرط های ایران برای اجرای برجام، وارد عرصه جدیدی خواهیم شد. از امروز ایران با برآورده شدن شرطش اجرای تعهدات خود در برجام راجع به راکتور اراک و انتقال اورانیوم را رسماً آغاز می‌کند و جمع آوری سانتریفیوژها را نیز ادامه  می‌دهد تا به «روز اجرا» برسیم که احتمالا در نیمه اول دی ماه خواهد بود.

 

5 - نکته مهم در این رابطه این است که این قطعنامه نتیجه امتیازگیری  رهبر انقلاب در نامه شان راجع به اجرای برجام است. چرا که بر اساس برجام الزامی نبود که حتماً گزارش آژانس مثبت باشد و همچنین الزامی نبود که حتماً پرونده بسته شود و بر اساس توافق باید پیشنهاد قطعنامه به شورای حکام داده می شد که برجام به دستور کار برجام بیاید. اما رهبر انقلاب در نامه خود برای اجرای برجام، بسته شدن پرونده «پی.ام.دی» را شرط اجرای تعهدات ایران در اراک و مبادله اورانیوم قرار داده بودند. شرطی که  آمریکا ناچار شد مقابل آن زانو بزند.این قاطعیت رهبر انقلاب در مطالبه حق ملت ایران بعد از توافق، 2 نکته مهم را گوشزد می کند: اول این که این مدل مطالبه، یعنی مطالبه حقوق ملت براساس منطق و از موضع اقتدار، مدلی است که باید در موارد مشابه نیز در سال هایی که برای اجرای برجام پیش رو داریم مورد توجه  دست اندرکاران نظارت به برجام قرار گیرد.  دوم این که، تن دادن غربی ها به شرط رهبر انقلاب، نشان از موضع ضعیف آن ها در قبال ایران را دارد، چرا که آن ها حاضر شده اند، موضوعی که در برجام نیامده بود را اجرا کنندکه مؤید نیاز آن‌ها  به توافق هسته ای  با ایران است. 

 

6 -  با ورود جدی تر به عرصه اجرای برجام، نکته مهمی که وجود دارد و دولت و دستگاه دیپلماسی باید به آن توجه ویژه کنند، این است که اجرای برجام هم به اندازه خود متن توافق اهمیت دارد و باید با هوشمندی و دقت وافر کار را جلو برد. لازمه این هوشمندی نیز چند نکته است:

 

الف- فراموش نکنیم که آن چه فشارها را برما افزایش داد، ضعف اقتصادی ما بود. اقتصاد ضربه پذیر ایران باعث شد تا دشمن منافذ گسترده ای برای فشار بر مردم بیابد. به همین دلیل آن چه می تواند بخشی از قدرت بازدارنده ایران در مقابل فشارها و ادعاها و اتهام های آینده باشد، اقتدار درونی به خصوص در حوزه اقتصاد است. چه بسا این تحلیل که برخی اجرایی شدن «اقتصاد مقاومتی» را ضامن اجرای برجام می دانند گزینه ای معتبر و کاربردی برای ما باشد.

 

ب- فراموش نکنیم، در عین ضعف اقتصادی، آنچه باعث شد غرب مقابل ایران عقب نشینی کند و حقوق ما را در صنعت هسته ای بپذیرد، در کنار ایستادگی مردم و دیپلماسی هوشمندانه، قدرت منطقه ای ایران بود. بنابراین در اجرای برجام، باید مراقب بود که مولفه ها و شاخص های این قدرت آسیب نخورد که از جمله این مولفه ها، حمایت از جبهه مقاومت و متحدان منطقه ای است.

 

ج- رویکرد اصلی جمهوری اسلامی در مقابل غرب، استکبار ستیزی است. رویکردی که هم برگرفته از آرمان های ماست و هم منافع استراتژیک ما در آن نهفته است. بنابراین باید ضمن حفظ این رویکرد صحیح، آن را قوی تر از گذشته دنبال کنیم.

 

د- آمریکایی ها در همین چند ماهه پس از توافق بارها سعی کرده اند ادبیات و تفسیر خود از برداشته شدن تحریم ها، بازگشت تحریم ها، گزارش آژانس و ... را در افکار عمومی تثبیت کنند. دستگاه دیپلماسی نباید اجازه دهد این روند تکرار شود و این اتفاق نیز جز با بیان مواضع قاطع و صریح امکان پذیر نیست.

خلاصه این که اکنون که به توافق هسته ای دست یافته و در آستانه اجرای آن هستیم باید با نگاه به گذشته، نقاط قوت را قدرتمند تر کرد و نقاط ضعف را نیز پوشش داد و نباید در این شرایط اسیر خوشبینی نزدیک شدن به دشمن شد: «هرگز پیشنهاد صلح از طرف دشمن را که خشنودى خدا در آن است رد مکن، که آسایش رزمندگان، و آرامش فکرى تو، و امنیت کشور در صلح تامین مى‌گردد. لکن زنهار! زنهار! از دشمن خود پس از آشتى کردن، زیرا گاهى دشمن نزدیک مى‌شود تا غافلگیر کند، پس دوراندیش باش، و خوشبینى خود را متهم کن.»(بخشی از نامه امام علی (ع) به مالک اشتر)