علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با شبکه «ان‌بی‌سی» آمریکا به تشریح روند مذاکرات هسته‌ای که نهایتا به برنامه جامع اقدام مشترک منجر شد، پرداخت.
وی در ابتدای این مصاحبه سفر اخیر یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران را نشانگر ورود روابط طرفین به «فازی جدید» توصیف کرد. صالحی گفت: «به واسطه برجام، پروتکل الحاقی و توافقنامه پادمانی که ما پیش از این هم با آژانس داشته‌ایم، روابط ما با آن‌ها از این پس فشرده‌تر خواهد بود.»
صالحی همچنین گفت که آمانو در تهران به دنبال ترسیم نقشه راهی برای چگونگی اجرای پروتکل الحاقی، پادمان‌ها و همچنین انجام بازرسی‌ها بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به «داستان ساختگی» علیه برنامه هسته‌ای ایران، به روند مذاکرات هسته‌ای از یک دهه گذشته اشاره کرد و در مورد زمان ریاستش بر وزارت خارجه گفت: «آن زمان نزد رهبر رفتم و گفتم مذاکرات با 1+5 ما را به جایی نمی‌رساند و پیشنهاد کردم که آیا می‌توانیم به صورت دوجانبه با ایالات متحده مذاکره داشته باشیم یا نه.»
وی با بیان اینکه رهبر انقلاب با پیشنهاد وی موافقت کرده‌اند، گفت آن زمان بود که مذاکرات محرمانه با آمریکا بدون آنکه در رسانه‌ها افشا شود، آغاز شد. صالحی ادامه داد: «بنابراین، آن زمان مذاکرات را در عمان آغاز کردیم و دولت جدید هم که روی کار آمد هم این مذاکرات را ادامه داد. بنابراین ما دو مسیر داشتیم، مسیر 1+5 و مسیر ایالات متحده.»
صالحی با بیان اینکه تهران اعلام کرده بود که توافقاتی که با آمریکا حاصل می‌شود باید از سوی 1+5 نیز پذیرفته شود، گفت اگر مذاکرات دوجانبه با واشنگتن نبود، «احتمالا به اینجا نمی‌رسیدیم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد نحوه آغاز این مذاکرات دوجانبه نیز گفت که ابتدا یک رابط عمانی طرحی را از سوی آمریکا مطرح کرد، اما تهران به وی اعلام کرد که عمان باید طی نامه‌ای رسمی پیشنهاد آمریکایی‌ها را به ایران ارائه کند تا این پیشنهاد قابل اتکا باشد.
به گفته صالحی، پس از آن بود که سلطان عمان شخصا طی نامه‌ای به رهبر انقلاب، آمادگی آمریکا برای مذاکره را اعلام کرد. رئیس سازمان انرژی اتمی می‌گوید رهبری برای آغاز مذاکرات 4 شرط را مطرح کردند: «اولین شرط این بود که خوب شما صرفا در مسئله هسته‌ای بحث کنید و وارد موضوعات دیگر، مثل مذاکرات سیاسی و غیره، نشوید.»
بنا بر روایت رئیس سازمان انرژی اتمی، دومین شرط این بوده است که مذاکرات با آمریکا سریع به جمع‌بندی برسد و «مانند مذاکرات با 1+5 "بی‌رمق" نباشد.»
وی افزود: «سومین شرط این بود که آن‌ها باید حق بنیادین ما یعنی غنی‌سازی را به رسمیت بشناسد. شرط چهارم را هم بگذارید که پیش خودم بماند.»
صالحی در پاسخ به این سوال که چه شد مذاکرات ایران و آمریکا که با بی‌اعتمادی آغاز شده بود، نهایتا به توافق ختم شد، به سابقه بد آمریکایی‌ها در برخورد با ایران اشاره کرد و گفت: «اما ما گفتیم که خوب بهتر است دوباره از اول شروع کنیم و ببینیم که آیا می‌شود با هم کار کنیم یا نه و اینکه آیا می‌شود کاری را با هم انجام دهیم یا نه، چراکه، هیچ خصومتی ابدی نیست و بالاخره دیر یا زود به جایی می‌رسند که این خصومت را رفع کنند.»
وی ادامه داد: «ما گفتیم چرا یک بار امتحانش نکنیم؟ من بسیار خوش بین بودم. من می‌دانستم که وضعیت طوری است که این تنها راه برای حل مسئله است، چراکه در غیر این صورت یک بن بست شکل می‌گرفت. من بسیار خوش‌بین بودم و معتقد بودم که باید امتحانش کنیم. این چیزی بود که من به رهبر معظم انقلاب هم گفتم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت علاوه بر آن 4 شرط اولیه «شرط دیگری هم بود مبنی بر اینکه مذاکرات باید در سطحی پائین‌تر از وزیر خارجه باشد، به همین جهت من اجازه نیافتم که در مذاکرات حضور داشته باشم.»
صالحی در مورد واکنش رهبر انقلاب به پیشنهاد مذاکره مستقیم با آمریکا گفت: «ایشان گفتند من به آمریکایی‌ها اعتماد ندارم، اما خوب، به شما اعتماد دارم. امتحان کنید و ببینید که چه کار می‌توانید انجام دهید.»
در ادامه مصاحبه رئیس سازمان انرژی اتمی به سوالاتی در مورد روند اجرای توافق، از جمله وضعیت سایت فردو و همچنین رآکتور اراک پرداخت و سپس در پاسخ به این سوال که برخی منتقدین می‌گویند که ایران بعد از 15 سال که عمر برجام به پایان برسد، به سمت بمب حرکت خواهد کرد، این ادعا را رد کرده و گفت رهبر جمهوری اسلامی فتوایی علیه تسلیحات کشتار جمعی دارند.
صالحی در بخش دیگری از این مصاحبه در حالی که تصاویر شهدای هسته‌ای را به خبرنگار آمریکایی نشان می‌داد، در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است باز هم به این تصاویر افزوده شود، گفت: «امیدوارم که عکس من باشد. امیدوارم من باشم. چراکه همانطور که گفتم، این مایه افتخار است، ما به دنبال شهادت هستیم و از آن هراسان نیستیم.»
