تعهدات نانوشته ایران به غربی ها چیست؟

چندی پیش «جان کری» وزیر خارجه آمریکا، برای حضور در نشست کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و رایزنی درباره مسئله حقوق بشر در بحرین، که از سال 2011 شاهد انقلاب مردمی است، وارد منامه شد.

سفر اخیر وی در حالی بود که آخرین سفر وزیر خارجه آمریکا به منامه، که میزبان پنجمین مقر ناوگان آمریکا است، به دسامبر 2010 بر می گشت و «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه وقت آمریکا در جریان این سفر با مقام‌های رژیم آل‌خلیفه درخصوص بحران بحرین و مسئله حقوق بشر گفتگو کرد.

در این سفر کری، با مقام‌های ارشد بحرین دیدار و همچنین در نشست کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، بحرین، امارات، کویت، قطر و عمان) مشارکت کرد.

کری طی اظهاراتی در این سفر گفت:

«ما درباره مخالفتمان درباره فعالیتهای موشکی ایران متحد هستیم. ما درباره فعالیتهای بی‌ثبات کننده ایران در منطقه گفتگو کردیم، منتظر عملی شدن وعده رئیس‌جمهور ایران درباره مسائل منطقه هستیم. منتظر هستیم تا ایران آمادگی خود برای توقف اقدامات خود را نشان دهد“. جان کری همچنین در سخنانی متناقض خواستار برجام دیگری در مسائل منطقه شد. البته تأکید کرد «بعد از آسوده شدن خیالمان از فعالیتهای هسته‌بی ایران، به‌دنبال تغییر رفتار ایران در منطقه هستیم»

پس از این سخنان بود که بسیاری از مسئولین و کارشناسان با علامت سوالهای بزرگ مواجه شدند و آن هم در این راستا بود که آیا به جز متن مکتوب برجام، مگر تعهدات دیگری هم داده شده است که ما بی اطلاعیم؟

آیا اساسا توافق نانوشته و اعلام نشده ای بین روحانی و مذاکره‌کنندگان هسته‌ ای با مقامهای دولت آمریکا وجود دارد؟

آیا برجام دیگری در مسائل منطقه‌ ای یا در واقع جام زهر منطقه‌ ای در حال شکل گیری است؟

به دنبال این سوالات بود که به سراغ کارشناسان بین المللی و تحلیلگر رفتیم تا نظر آنها را در اینباره جویا شویم.

آیا اساسا دستگاه دیپلماسی ایران پشت پرده مذاکرات وعده هایی با عدم رعایت خطوط قرمز داشته است یا خیر؟

"حسن هانی زاده" کارشناس مسائل بین الملل در این زمینه  گفت:

صحبت اخیر جان کری در مورد نقش ایران در منطقه نوعی دخالت در امور ایران است و انتظار می رود دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اظهارات گستاخانه وزیر خارجه آمریکا پاسخ بدهد. آنچه مسلم است سیاست جمهوری اسلامی در منطقه کاملا شفاف بوده چراکه حامی منافع جمعی در منطقه است.

وی در ادامه تصریح کرد:

حضور جان کری وزیر خارجه آمریکا در بحرین نشان می دهد آمریکا در کشتار مردم آزادی خواه بحرین کاملا هماهنگ با رژیم آل خلیفه است و همگام با آل سعود گام بر می دارد. در سفر اخیر اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا به ریاض و گفتگو با محمد بن سلمان وزیر دفاع رژیم آل سعود نشان می دهد که امریکا در کشتار مردم یمن با رژیم آل سعود همسویی دارد لذا مجموعه رخدادهای اخیر منطقه نشان می دهد حضور آمریکا در منطقه تنها برای برهم زدن شطرنج سیاسی به نفع خود است در حالیکه جمهوری اسلامی ایران بر اساس منافع ملت منطقه و حفظ هویت اسلامی منطقه تلاش می کند چراکه سیاست ایران با سیاست تهاجمی آمریکا در منطقه کاملا در تضاد است.

این کارشناس مسائل بین الملل اظهارات اخیر جان کری در باره عمل به تعهدات ایران در منطقه، اظهار داشت:

این گفته ها تحریک افکار عمومی علیه سیاست های جمهوری اسلامی ایران است و لذا به نظر می رسد دستگاه دیپلماسی و وزارت خارجه باید پاسخی کوبنده به ادعاهای وی بدهند و اجازه ندهند وزیر خارجه آمریکا به سیاست خصمانه خود علیه ایران ادامه دهد.

وی با ذکر این نکته که مسائل پشت پرده ایران و 5+1 هنوز کاملا شفاف نشده است، ادامه داد:

سران تیم مذاکره کننده به شکلی شفاف نسبت به برخی ابهامات در مذاکرات ایران و 5 +1 توضیح دهند تامشخص شود تیم مذاکره کننده و دستگاه دیپلماسی در طول مذاکرات، چه وعده های شفاهی و کتبی به آمریکا داده اند. آیا اساسا دستگاه دیپلماسی ایران پشت پرده مذاکرات وعده هایی با عدم رعایت خطوط قرمز داشته است یا خیر؟

آمریکایی ها دوباره متن برجام را بخوانند تا دچار زیاده خواهی نشوند

 همچنین "حسن لاسجردی" کارشناس سیاست خارجی نیز در واکنش به اظهارات جان کری  گفت: نظر به حضور جان کری در میان کشورهای عربی، وی حرف هایی را زده تا خوشایند آنها در منطقه باشد در حالیکه ایران چه تعهدی داده که حالا مجبور به پایبندی آن باشد؟

وی ضمن توصیه به جان کری گفت: بهتر است مقامات آمریکایی متن برجام را بخوانند و برداشت صحیح از تک تک توافقات مندرج در آن داشته باشند.

وی همچنین به گویش طلبکارانه مقامات آمریکایی اشاره کرد و با بیان این مطلب که ضرورت دارد دولت، مسئولین بلند پایه و دستگاه دیپلماسی واکنش به این مهم نشان دهند، یادآور شد: دوره این بازی های رسانه ای و ایجاد دعواهای زرگری تمام شده و ما هم نباید در مقابل این گفته ها، مرعوب شویم و خود زنی کنیم چراکه پاسخ چنین گفته هایی در متن مکتوب برجام کاملا مشخص است لذا بهتر است مقامات آمریکایی این متن را دوباره مطالعه کنند تا دچار زیاده خواهی نشوند.