روحانی و پوتین با هم توافق ندارند

خبرگزاری انگلیسی «رویترز» در گزارشی پیرامون  «گام‌های ایران و روسیه به سوی روابط نزدیکتر» نوشت: وقتی ایران اولین محموله ارسالی سامانه دفاع هوایی پیشرفته روسیه را در ماه جاری مشاهده نمود، موشک اندازهای آن سامانه را در روز ارتش به نمایش گذاشت. در واقع تصمیم کرملین در ارسال سامانه موشکی «اس -300 » به ایران که متوقف شده بود، موجب شادی این کشور شد زیرا این امر اولین مدرک آشکار در رشد همکاری بین ایران و روسیه با آغاز بحران داخلی سوریه است که البته در حال سنجش میزان نفوذ آمریکا در خاورمیانه نیز می‌باشد.

دیپلمات‌ها و تحلیلگران در این زمینه می‌گویند، تاخیر در اجرای این قرارداد نشان از محدودیت روابطی است که بر اساس همگرایی منافع تا جهان‌بینی مشترک شکل گرفته و در آن اختلاف عقیدتی نیز وجود دارد و روسیه نیز علائمی از بی‌میلی را برای میسر ساختن توسعه یک ائتلاف نشان می‌دهد.

در این بین، برخی مقام‌های ایرانی نیز ائتلاف راهبردی عمیق‌تر از برهه فعلی با روسیه را خواستارند اما کرملین تنها مایل به همکاری‌های کنونی در بعد جدید به خاطر سوریه‌ است.

در همین زمینه نیز «دیمتری پسکوف» سخنگوی کرملین ماه گذشته گفت: «ما به طور مستمر در حال بسط روابط دوستانه با ایرانیم اما نمی‌توانیم واقعا درباره الگوی جدید از روابط با هم گفت‌و‌گو نماییم.»

رویترز با اشاره با لغو تحریم‌های روسیه علیه ایران از آوریل سال گذشته و در زمان توافق این کشور با قدرت‌های جهانی نوشت: روسیه اینک در حال ارزیابی مزایای مالی و دیپلماتیک فروش سلاح به ایران در برابر خطر ناراحت شدن عربستان سعودی، آمریکا و البته اسرائیل است که ایران را دیر یا زود بسیار قدرتمند خواهد کرد.

در ادامه این گزارش با اشاره به حمایت تهران و مسکو از سوریه آمده است: در مسئله حمایت از سوریه دو کشور مکمل هم عمل کرده‌اند. به طوری‌که ایران نیروهای منظم خود که  به خوبی با متحدانش تعامل داشته است را  وارد سوریه نمود و در عین حال روسیه نیز از قدرت هوایی درجه یک خود که ایران و  سوریه فاقد آن بودند، در عرصه سوریه استفاده کرد. از لحاظ دیپلماسی نیز عملیات مشترک تهران و مسکو نقطه محوری هرگونه رایزنی درباره ساختار ترتیبات امنیتی منطقه شده‌ است.

در ادامه این گزارش تحلیلی با اشاره به نشست‌های مخفیانه ایران و روسیه و میل رهبری ایران به ائتلاف با روسیه  تا غرب است: البته این امر با رویکرد دولت ایران که از سوی «حسن روحانی» رییس جمهور و «محمد جواد ظریف» هدایت می‌شود مغایرت دارد که بعد از توافق  هسته‌ای تقریبا هر هفته به استقبال هئیتی از غرب می‌روند. حسن روحانی تحصیل کرده غرب کمتر تمایل به روسیه داشته و رابطه ناخوشایندی را با پوتین ریس جمهور این کشور دارد. یک دیپلمات ایران که مایل به افشای نامش نبود، در این زمینه گفت: «روحانی و پوتین با هم توافق ندارد.»

البته برخی دیپلمات‌های دیگر ایران نیز از رابطه بیش از حد ایران و روسیه که در قرن 19 با انگلیس برای سلطه بر ایران به نبرد پرداخت و این دو البته ایران را در هر دو جنگ جهانی اشغال کردند، محتاطند.

یکی از سخنگویان سابق دولت «محمد خاتمی» رییس جمهور دو دوره قبل ایران در گفت‌و‌گو با رویترز گفت: «روس‌ها همواره از ما در سیاست خارجی استفاده ابزاری کرده‌اند. آن‌ها هیچگاه در ائتلاف با کشوری پایبند نماندند.»

رویترز می‌نویسد: اما پوتین به شدت در تلاش برای بهبود روابط با ایران بوده و در نوامبر سال جاری با «آیت‌الله خامنه ای» رهبر ایران دیدار کرد  و نسخه‌ای از یکی از قدیمی‌ترین نسخ قرآنی را که این کشور در جریان قرن نوزدهم از ایران به دست آورده بود، به وی هدیه نمود. ایران از بعد تجاری نیز در سال 2015 با این کشور 1.3 میلیارد دار داد و ستد داشت. اینک روسیه نیز ‌آمادگی خود برای ارائه وام 5 میلیارد دلاری به ایران برای سرمایه گذاری در امور زیر ساختی خبر داده و در حوزه حامل‌های انرژی بین طرفین گفت‌وگوهایی برای حصول توافق در حال انجام است اما چشم انداز همکاری‌های این دو کشور احتمالا محدود است و تحلیلگران این حوزه می‌گویند ایران به شدت به فن آوری و تجهیزات نیاز دارد و روسیه خود چنین مشکلی دارد.

 این خبرگزاری در خاتمه گزارش خود آورده است: روسیه همچنین در رایزنی با ایران برای ارتقا نیروی هوایی ویران شده این کشور با فروش جنگنده «سوخو- 30» است اما این قرارداد نیاز به تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد دارد و می‌تواند بعدا موجب اخلال در روابط این روسیه با اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا شود.