مطهری: دین و ایمان با اجبار به نتیجه نمی‌رسد

علی مطهری شامگاه سه‌شنبه در جمع دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان اظهار کرد: شهید مطهری عالمی آگاه به زمان خویش بود و هرگز در مقابل حوادث از خود غفلت نشان نداده و به‌خوبی آگاه از مسائل مبتلا‌ به دوران خود بود و اعتقاد داشت عالمان در هر دوره‌ای باید حائز این شرایط باشند.

وی افزود: شهید مطهری در مدت کوتاه حیات پس از انقلاب اسلامی و پیش از شهادت، نظرات و تفکرات خود را در حوزه‌های مختلف از جمله تفکر، معنویت، اخلاق، سیاست، معرفت، آزادی و عدالت به رشته تحریر درآورده است.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به موضوع آزادی، تصریح کرد: با عنایت به معنای آزادی در وجوه مختلف، به متعالی‌ترین آزادی یعنی آزادی اجتماعی می‌رسیم و این یعنی هیچ انسانی حق تسلط بر دیگری را ندارد.

مطهری عدول‌کنندگان از حریم آزاد اجتماعی را در نتیجه تجاوز و زیاده‌خواهی متجاوز دانسته و بیان داشت: اینکه در عصر مدرن آزادی اجتماعی را در عین تجاوز قوانین ظالمانه به حقوق افراد محقق شده می‌پندارند، ناشی از برداشت غلط از مفهوم آزادی و قائل نشدن حریم برای معنویت در بحث آزادی و پرداختن صرف به موجودیت مادی انسان و زندگی اجتماعی است.

وی ادامه داد: راه برون‌رفت از این چالش، بازنگری در دیدگاه‌های مقوله آزادی اجتماعی و اضافه کردن معنویت به آن، وضع قوانین عادلانه و عدم تجاوز به حقوق دیگران است.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به جایگاه ویژه منتقدان و حفظ حریم آنان در حکومت امیرالمومنین (ع) اشاره کرد و اظهار داشت: رفتار منطقی و عقلایی امام علی (ع) با منتقدان و آزادی بیان در حکومت ایشان، به عنوان یک شاخصه بارز است.

مطهری در ادامه تصریح کرد: در هر دستگاه و حکومتی، زمانی که اجازه نقد و ارزیابی وجود نداشته باشد و قدرتمندان و سیاست‌گذاران در محدوده امن به سر ببرند، ریشه‌های بروز فساد شکل می‌گیرد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بر اساس آیات قران تحقیق، تعقل و تردید در پدیده‌ها جایز دانسته شده، افزود: زمانی که خداوند اجازه داده که در موضوعات مختلف جهان و خلقت تردید و تعقل شکل بگیرد، نباید شک و تردید در رابطه به پدیده‌ها در حوزه‌های مختلف را گناه شمرده و سرزنش کرد.

مطهری با بیان اینکه دین و ایمان با اجبار به نتیجه نمی‌رسد، گفت: افعالی نظیر عشق و علاقه و تمایل در حوزه افعال اختیاری انسان تعریف شده و با اجبار تحقق‌پذیر نیست، در همین راستا دین مبین اسلام ایمان را متفاوت از مسلمان شدن دانسته که بر حسب یک امر قلبی شکل می‌گیرد.

وی در ادامه اجبار در انتخاب و مشارکت‌های اجتماعی را از جمله نقاط مورد تذکر شهید مطهری عنوان کرد و ادامه داد: در نظام اسلامی نباید موضوع راهنمایی با اجبار اشتباه گرفته شود و برخلاف رویه آزادی مردم را مجبور به انجام یا انتخاب امری بکنیم. این مسأله به شدت باعث نزول بلوغ اجتماعی شده و سرمایه اجتماعی را کاهش می‌دهد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی شک را منزلی بد و اما معبری خوب برای دستیابی به حقیقت و رشد دانست و اظهار کرد: پدیده‌های اجتماعی باید مورد بررسی و سؤال قرار گرفته تا بتوان در مورد آن‌ها به پاسخ‌های مناسبی دست یافت همان‌طور که اسلام امر به معروف و نهی از منکر و ارشاد را به دوری از خشونت دستور داده و مانع از انحطاط این آئین بر حسب ترویج زور و اجبار شده است.

مطهری نقد را لازمه یک جامعه مترقی و به دور از فساد دانست و تصریح کرد: شهید مطهری بحثی به نام دموکراسی امیرالمومنین دارد که در آنجا بر ویژگی‌های ایشان در برخورد با نقد پرداخته است. راه اصلاح قدرت، از نقد می‌گذرد.