کمیته ای در مجلس نمایندگان آمریکا امروز پنجشنبه درباره لایحه ای بحث و گفتگو خواهد کرد که هدف از آن متوقف کردن فروش برنامه ریزی شده ده‌ها فروند هواپیمای مسافربری ساخت شرکت هواپیماسازی بوئینگ به ایران است. این لایحه در صورتی که به قانون تبدیل شود می تواند دیگر شرکت های هواپیماسازی ازجمله شرکت ایرباس فرانسه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا قرار است سه لایحه را بررسی کند که یکی از آنها از مجوز وزارت خزانه داری آمریکا برای فروش هواپیما به ایران که ماه گذشته اعلام شد جلوگیری خواهد کرد. یکی دیگر از این لوایح به وزیر خزانه داری آمریکا اجازه نخواهد داد برای معاملات موسسات مالی آمریکا در ارتباط با صادرات هواپیما به ایران مجوز صادر کند.
لایحه سوم نیز مانع از تامین مالی بانک صادرات - واردات برای هر شرکتی خواهد شد که با ایران معامله می کند و همچنین مانع از تامین مالی این بانک برای هر شرکتی خواهد شد که معاملات با ایران را تسهیل می کند.
«بیل هویزنگا» رئیس کمیته سیاست پولی و تجاری مجلس نمایندگان آمریکا در بیانیه ای ادعا کرد: من به شدت نگرانم که با کاهش مقررات، دولت اوباما به شرکت های آمریکایی اجازه داده است در مسلح شدن رژیم ایران دست داشته باشند.
اگر این لوایح به قانون تبدیل شود بر فروش دیگر شرکت ها به ایران نیز تاثیرگذار خواهد بود زیرا بیش از 10 درصد قطعات همه جت های پیشرفته، ساخت آمریکا است و این مسئله مستلزم آن است که برای فروش مجوز آمریکا نیز دریافت شود.
یکی از دستیاران کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: این کمیته احتمالا این لوایح را تصویب خواهد کرد اما هنوز برای رای گیری برنامه ریزی نشده است. با این حال این اقدامات نشان دهنده میزان نگرانی جمهوریخواهان درمورد موافقتنامه به دست آمده با ایران و فروش احتمالی بوئینگ به این کشور است.
پیش بینی می شود دموکرات ها ازجمله باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا با این لایحه مخالفت کنند.
درحالی که اکثر دموکرات ها در کنگره از موافقتنامه هسته ای سال گذشته با ایران حمایت کرده اند اما همه قانونگذاران جمهوریخواه آمریکا با آن مخالفت کردند.
پس از انتشار گزارش هایی درباره قراداد شرکت بوئینگ با ایران، برخی جمهوریخواهان در کنگره ابراز نگرانی کردند این قرارداد می تواند امنیت ملی آمریکا را به خطر اندازد.
یکی از مدیران شرکت بوئینگ ماه گذشته درمورد اینگونه نگرانی ها گفت: دولت اوباما اجرای موافقتنامه هسته ای را عاملی مهم برای امنیت ملی اعلام کرده است.
براساس یادداشت تفاهم بین ایران و بوئینگ قرار است شرکت هواپیمایی دولتی ایران ( ایران ایر) به طور کلی 80 فروند هواپیما از این شرکت هواپیماسازی آمریکایی خریداری و 27 فروند دیگر را نیز با حمایت بوئینگ اجاره کند. تحویل جت های ( مسافربری ) خریداری شده قرار است از سال 2017 آغاز شود و تا سال 2025 ادامه یابد.
یک مقام ایرانی در مصاحبه با رویترز گفت: برخی مقامات در تهران نگران این لایحه کنگره هستند و می گویند اگر این لایحه تصویب شود می تواند اجرای موافقتنامه هسته ای را با خطر اندازد زیرا حسن روحانی رئیس جمهور ایران تحت فشار قرار خواهد گرفت تا موضعی سخت تر را در برخورد با آمریکا و متحدانش در پیش گیرد.
ایران از زمان امضا موافقتنامه هسته ای بین تهران و قدرت های جهان ، حدود 200 فروند هواپیما به سه سازنده غربی سفارش داده است. بزرگ ترین این قراردادها به ماه ژانویه مربوط می شود یعنی زمانی که ایران و شرکت هواپیماسازی ایرباس درمورد خرید 118 فروند هواپیما به توافق رسیدند.
قرارداد مربوط به فروش عمده شرکت ایرباس به ایران نیز به دریافت مجوز صادرات از آمریکا بستگی دارد زیرا بیش از 10 درصد از قطعات هواپیماهای ساخت این شرکت هواپیماسازی اروپایی، ساخت آمریکاست.
با این حال دریافت مجوز تنها موضوعی نیست که برای تکمیل شدن این قراردادها باید حل شود. بوئینگ و ایرباس هردو محصولاتشان را بر پایه دلار می فروشند و ایران به علت برنامه موشکی بالستیک خود و اتهامات درمورد حمایت از تروریسم، اجازه دسترسی به نظام های مالی آمریکا را ندارد.
