خاتمی در دیدار گروهی موسوم به انجمن فرهنگ و سیاست دانشگاه شیراز گفته است: روز گفت‌وگوی تمدن‌ها که از تقویم حذف شده، مرحوم است. سال 2001 با اجماع جهانی و از سوی سازمان ملل به عنوان سال گفت‌وگوی تمدن‌ها نامگذاری شد و نقطه امیدی در عرصه بین‌المللی ایجاد کرد به ویژه آنکه این ایده از سوی شرق و دنیای اسلام مطرح شده بود اما درست در همان سال تروریسمی که خود را منتسب به اسلام می‌کند، به برج‌های دوقلو حمله کرد و سرنشینان هواپیما را به مواد منفجره‌ای تبدیل کرد که هم خود و هم هزاران نفر دیگر را نابود کردند.
وی گفت: منظور از احیای تمدن اسلامی چیست و آیا ما می‌توانیم تمدن اسلامی را مثل یک ساختمان بسازیم یا اینکه پیدایش، رویش و سقوط تمدن در یک شرایط خاصی از تاریخ رخ می‌دهد؟
خاتمی افزود: تمدن یعنی سکونت در مدینه که ترجمه پولیس است و آن متفاوت از سیتی است زیرا پولیس بیشتر به خود جامعه توجه دارد و سیتی به ساختار شهر.
وی با اشاره به گفته فیلسوفان مبنی بر اینکه انسان طبعاً مدنی است و طبیعت و جوهرش ایجاب می‌کند که اجتماعی زندگی کند، در ادامه گفت: در گفت‌وگوی تمدن‌ها می‌توانیم با شناخت ریشه‌های فرهنگ ایرانی اسلامی خود و شناخت زمان و مقتضیات آن مبادله فرهنگی و فکری با دیگر تمدن‌ها داشته باشیم.
وی همچنین گفته است: من اصلاح‌طلبی را پایبندی به انقلاب اسلامی و حاصل این انقلاب یعنی جمهوری اسلامی می‌دانم. در طول تاریخ سنت‌گریزان و سنت‌پرستان نتوانستند در جامعه نقش مثبتی ایفا کنند و مانع از اصلاح‌طلبی و رشد جامعه شدند، اما اصلاح‌طلبان هم دین را می‌خواهند و هم آزادی را، بنابراین از جمهوری اسلامی که حرمت و کرامت انسان در آن جایگاه دارد، دفاع می‌کنند.
وی افزود: آزادی از لوازم جمهوری است و مایه هویت ما اسلام است و در عرصه اجتماعی قرائتی از اسلام می‌تواند مؤثر باشد که با خواست تاریخی ملت ایران سازگار باشد.
لاف زنی این مهره کودتای مخملین درباره تمدن و گفت‌وگو و جمهوری‌خواهی و اصلاح‌طلبی و وفاداری به انقلاب اسلامی در حالی است که وی وطیف سیاسی متبوع وی بدوی‌ترین و ضد مدنی‌ترین رفتارها را در آشوب‌افکنی سال 88 مرتکب شدند و همزمان به معارضه با اسلامیت و جمهوریت و قانون و امنیت ملی پرداختند؛ چندان که گروهک‌های ورشکسته سلطنت‌طلب و سازمان منافقین و گروهک ریگی نیز آفتابی شدند. آشوب‌طلبان ضمن خیز برداشتن برای تعطیلی جمهوریت، در کف خیابان شعار انتخابات بهانه است، اصل نظام نشانه است می‌دادند و صراحتاً از حذف جمهوری اسلامی دم می‌زدند. خاتمی بعدها در پستوهای خصوصی اذعان کرد تقلب 11 میلیونی دروغ بوده است. اما چون به هم افقی با اشغالگران عراق و افغانستان رسیده بود و عملاً در نقشه و زمین آنها بازی می‌کرد، همراه برخی سران مجمع روحانیون و حزب مشارکت و کارگزاران به فتنه‌انگیزی و فریب و تحریک مردم ادامه داد. ماجرای تصویب سال گفت‌وگوی تمدن‌ها نیز، اقدام فریبکارانه‌ای بود برای خام کردن ملت‌های منطقه به ویژه ملت ایران برای غفلت از جنگ صلیبی و جنگ جهانی راه‌اندازی شده علیه امت اسلام. اتفاقاً دستمایه شروع آن جنگ نیز، تحرکات شاخه دوم اسلام آمریکایی در ماجرای 11 سپتامبر بود. بعدها هیلاری کلینتون اذعان کرد که آمریکا در راه‌اندازی گروه‌هایی نظیر طالبان نقش اصلی داشته است.
