نشریه «دیپلمات» در گزارشی در زمینه «تنشهای ایران و آمریکا در خلیج فارس» عنوان داشت، ایران و آمریکا با وجود تنشهای موجود میتوانند با هم همکاری نیز داشته باشند.
نشریه چینی دیپلمات در آغاز این گزارش با اشاره به دلایل اهمیت خلیج فارس در ادوار گذشته برای ایران نوشت: ایران همواره از مداخله بیگانگان در امور سیاسی و امنیتی خود رنج برده و البته با توجه به وسعت،منابع طبیعی و جمعیت خواهان اعمال قدرت در خلیج فارس بوده است. برخلاف حکومت «محمد رضا شاه پهلوی» که برای اعمال قدرت در خلیج فارس با آمریکا متحد شد، جمهوری اسلامی سیاست عدم وابستگی و اغلب ضربه زدن به منافع آمریکا در این منطقه را در پیش گرفت .
بر اساس این گزارش،امنیت این منطقه نقش مهمی را در امنیت، ثبات و رشد اقتصادی بلند مدت ایران دارد. هرچند که با وجود اختلافهای آشکار بین تهران و واشنگتن، همزیستی مسالمت آمیز بین این دو شدنی است.
این نشریه در بخش دیگر و در زمینه اهمیت خلیج فارس برای ایران مینویسد: بر اساس محاسبات امنیتی کنترل این مسیر برای امنیت ایران ضروری است و این کشور از سالهای گذشته تا امروز بر توسعه کارایی نیروهای دریایی کوچک و کلاسیک خود و توجه به دفاع از تاسیسات ساحلی و مقابله با دزدان دریایی تمرکز کرده است. از سویی، با توجه به همسایگان جنوبی که از لحاظ قومیتی و مذهبی با ایران در تضاد هستند، این آبراه ابزار سیاسی ایران برای چانه زنی با قدرتهای بزرگ چون آمریکا است.
در همین رابطه،ایرانیها بارها هشدار دادهاند که قادر به بستن تنگه هرمز هستند، اقدامیکه برای این کشور امکان پذیر است و میتواند با مسدود کردن مسیر و قطع تردد کشتیرانی شوکی را به بازارهای نفتی بینالمللی وارد کند. هرچند ایران نمیتواند تا بلند مدت چنین رویکردی را ادامه دهد، اما شوک اولیه آن بازارهای انرژی را بیثبات کرده و بر اقتصاد آمریکا بالقوه صدمه میزند.
این نشریه در ادامه با تاکید بر رصد حرکات نیروهای آمریکایی حاضر در خلیج فارس از سوی ایران و تهدید تلقی کردن آنها و پرهیز از رویارویی مستقیم با نیروی دریایی آمریکا نوشت: ایران بارها سعی کرده نشان دهد که حضور مستحکمی در این منطقه دارد و بادقت آمریکا را زیر نظر داشته و در برخی مواقع حتی آنها را آزار میدهد. ایران همچنین هر از چند وقت رزمایشهایی را برای نمایش میزان آمادگی خود و موفقیت در ساخت جنگ افزار برگزار میکند.
از دیگاه این نشریه، ایرانیها برای رفتارهای خود در خلیج فارس توضیحاتی دارند و حضور نیروهای آمریکا در حیات خلوت خود را نه تنها تهدید دانسته، بلکه یک نیروی بازدارنده علیه اهداف منطقهای میدانند. همچنین بدنه اصلی نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران که مسئولیت حفظ امنیت خلیج فارس را بر عهده دارد متشکل از نیروهای تندروی مخالف آشتی روابط بین طرفین است که کاهش خصومت بین ایران و آمریکا را تهدیدی علیه انقلاب و فعالیتهای خود میدانند .
از سوی دیگر وجود واژه «فارس» بر نام این منطقه نماد نفوذ تاریخی ایران بوده و میل به شناخته شدن ایران به عنوان یک ابرقدرت منطقهای را نشان میدهد به طوریکه دولت این کشور در سال 2004 به خاطر اشتباه موسسه «نشنال جیاگرفیک» و بکار بردن نام «خلیج ع ر ب ی» اعتراضهایی را بیان داشت و این موسسه را مجبور به بکار بردن نام خلیج فارس نمود.
در بخش دیگر این مطلب با اشاره به نیازهای ایران به صادرات حاملهای انرژی از این منطقه و لزوم سرمایه گذاری بر زیرساختهای حوزه گازی و قیاس آن با کشور قطر که موفق به بهرهوری مطلوبتر از میادین گازی در منطقه «پارس جنوبی» شده، آمده است: علاوه بر موضوع گاز طبیعی، رشد اقتصادی ایران به شدت بسته به صادرات نفت این کشور دارد. خلیج فارس نه تنها در خدمت مسیر صادرات نفت خام ایران است، بلکه برخی تاسیسات مهم راهبردی نفتی این کشور نیز در این منطقه قرار دارند و جزیره «خارگ» بزرگترین پایانه نفتی ایران با گنجایش ذخیره 28 میلیون بشکه نفت خام از آن جمله است.
بر این اساس، به دنبال پیروزی انقلاب ایران در سال 79 میلادی روابط این کشور با آمریکا در عرصه رقابتهای ژئو پلتیک و نفوذ در خلیج فارس درهم تنیده شده که فضای دو سر برد و باخت را ایجاد کرده است. در حالیکه هم تهران و هم واشنگتن تاکید میکنند نبرد بین همدیگر اجتناب ناپذیر است، اما یک «همزیستی مسالمت آمیز» با ضمانت حفظ منافع طرفین در خلیج فارس موردی دور از دسترس نیست. حفظ امنیت دریایی خلیج فارس، نبرد با گروههای افراطی و اطمینان بخشی از انتقال بیخطر جریان نفت هم به نفع ایران و هم آمریکا است و این منافع دو جانبه میتواند زمینه ساز همزیستی مسالمت آمیز باشد.
در خاتمه این گزارش آمده است: ایران به شدت بر این باور است که «خلیج فارس» حیات خلوتش است و باید آزادی عمل جهت ایفای نقش معمول به عنوان «قدرت مسلط منطقه» را داشته باشد. در حالیکه اینک پذیرش چنین موردی برای دولت آمریکا امکان پذیر نیست اما نباید نگرانیهای امنیتی مشروع ایران نیز صرفنظر شود. این کشور نیز بهتر است تعهد آمریکا در حفظ منافع خود و متحدانش را به رسمیت شناخته و از اقدامهایی که موجب خشم واشنگتن میشود، خودداری کند.