نشست خبری یا نشست انتخاباتی رئیس جمهور؟

صبح امروز، دوشنبه 21 فروردین، نشست خبری با حضور رئیس‌جمهور محترم و اصحاب رسانه برگزار شد. این نشست بی‌موقع از جهات گوناگون به ضرر جریان اعتدال تمام شد. مهمترین محورهای این اشتباه در برگزاری این نشست از این قرار بود:

اول اینکه باوجود تأکیدها بر عدم استفاده از امکانات و منابع دولتی برای تبلیغ کاندیدایی خاص (و حتی تأکید رئیس‌جمهور در ابتدای همان جلسه) نمی‌شود کتمان کرد که این پرسش و پاسخ، یک «نشست انتخاباتی تمام‌عیار» بود. به این ترتیب طیف دولت به همه مردم نشان داد که در این زمینه دچار نقص جدی است و نه تنها در خفا، بلکه در ظاهر و علن از شرایط و امکانات به نفع تبلیغات شخصی و انتخاباتی استفاده می‌کند.

دومین وجه اشتباه؛ تأکید و اصرار روحانی بر موارد «خلاف واقع بیّن» بود. بعد از هر فراز، سیل فیلمهای آرشیوی سخنان متعارض او و اعتراضهای اجتماعی روی خط خبرگزاریها قرار گرفت و در شبکه‌های مجازی دست به دست شد، در حالی که این نشست هنوز در حال برگزاری بود. ایجاد این شرایط در این برهه از زمان، به نفع هیچکس نبود.

سوم اینکه برگزاری این نشست زودهنگام و عجولانه سبب شد دست روحانی در مناظره‌ها و محاجه‌های انتخاباتی رو شود. رئیس‌جمهور تمام تلاشش را به‌کار بست تا در یک بحث یکطرفه، و در فقدان مدعی، با تمام قوا و با دلایل متنوع از کارنامه عملکرد دولتش دفاع کند. گرچه ممکن است حسن روحانی در پایان این نشست به اشتباه احساس پیروزی نسبی کرده باشد، غافل از اینکه عیار یک نشست یکطرفه به‌طرفیت افراد رسانه‌ای، بکلی با فضای مناظره‌های داغ انتخاباتی متفاوت است. طبیعی است که طرفهای رقیب، پاسخها در این نشست را مهندسی کنند و در فضای کارشناسی یا سیاسی مناظره‌ها، پاسخهای درخوری برای او فراهم کنند. این نشست از این جهت هم برای این طیف گران تمام خواهد شد.

چهارم اینکه سامان دادن شرایط دشوار اقتصادی در ابتدای دولت یازدهم کاری سترگ و سنگین بود؛ اما این دولت بدون درنظر گرفتن شرایط پیش رو، وعده‌های سنگین و غیرواقعی طرح کرد که در عرصه عمل قادر به انجام آن نبود. ضمن اینکه دو سال معطلی در پروژه برجام، که نتایج اندک آن با روی کار آمدن ترامپ دچار چالش شد، دستهای دولت را از دستاوردهای قابل ذکر نسبتاً خالی کرد. از سوی دیگر دولت برای حل و فصل مشکلات، از ادبیات فاخر، اخلاقی، منصفانه یا حتی مناسب بهره نگرفت. اینها همه به این منجر خواهد شد که حجم حمله‌ها به‌سوی دولت، در انتخابات شدت زیادی داشته باشد. اما اگر رفتارشناسانه بنگریم، این نشست نابهنگام و ادبیات به‌کار گرفته شده در آن، امتداد مهره‌چینی‌ها و حرکتهای اشتباه دولت بود، که این تنشها را باز هم تشدید کرد.

این نشست انزوا و انفعال طیف اعتدال را سرعت بخشید و به کنج رفتن این طیف سیاسی، شاید به حذف یا انزوای سیاسیِ خواسته یا ناخواسته آن منجر شود.