موافقت بیش از نیمی از ایرانی ها با از سرگیری برنامه هسته ای

براساس نتایج نظرسنجی جدیدی که مرکز مطالعات امنیتی و بین المللی دانشگاه مریلند منتشر کرد، در ظاهر، انتخاب دولت ترامپ و اقدامات متعاقب آن، موجب افزایش تردید -اگر نگوییم خصومت- مردم ایران درباره مقاصد آمریکا شده است.

این نظرسنجی که اواسط ماه ژوئن از هزار و چهار ایرانی به عمل آمد در زمینه روابط بین المللی، شاید چشمگیرترین نتایج، افزایش حمایت عمومی از برجام و مخالفت شدید با هر گونه خواسته های احتمالی واشنگتن برای مذاکره دوباره درباره توافق به شیوه هایی بود که ممکن است به ضرر ایران یا توانایی این کشور برای دفاع از خود باشد. 

براساس متن خلاصه شده این نظر سنجی، به نظر نمی رسد ایرانی ها تمایلی به مذاکره دوباره درباره شروط و مفاد این توافق با دولت ترامپ داشته باشند، یا حاضر به پذیرش هر چیزی باشند که ممکن است به نظر برسد نقض توافق از سوی آمریکا است. 

بیشتر شرکت کنندگان در نظرسنجی -61 ممیز شش درصد- گفتند که اگر دونالد ترامپ، همانطور که قبلاً گفته است، تلاش کند دوباره درباره این توافق مذاکره کند، دولت ایران «نباید» با هیچ گونه افزایش مدت محدودیت های اعمال شده بر برنامه هسته ای ایران در این توافق «موافقت کند». 

بیشتر ایرانی ها به اعطای امتیازات بیشتر به واشنگتن در ازای کاهش بیشتر تحریم ها علاقه ای ندارند. 

یکی از وعده های بزرگ انتخاباتی روحانی، پیگیری لغو کامل همه تحریم های آمریکا و غرب علیه ایران بود، اما اکثر ایرانی ها  می گویند محدود کردن برنامه موشکی ایران ، به رسمیت شناختن اسرائیل ، توقف کمک به گروه هایی همچون حزب الله لبنان و توقف کمک به دولت بشار اسد در سوریه را در ازای کاهش تحریم ها رد خواهند کرد. 

جدا از چشم انداز مذاکره دوباره درباره برجام، دلیل محکمی برای این باور وجود دارد که مردم ایران همین حالا باور دارند که آمریکا توافق هسته ای را نقض می کند. 

مردم ایران دیدگاه های قاطعی در این باره داشتند که دولتشان باید چگونه با هر گونه نقض توافق هسته ای از سوی آمریکا برخورد کند. 

پایگاه اینترنتی لوبلاگ در ادامه با میان تیتر "بیشتر مردم حاضر به ترک توافق هستند" نوشت: شاید بزرگترین تغییر در نتایج بین نظرسنجی های ماه مه و ژوئن مربوط به این سؤال بود که ایران چگونه باید به هر گونه نقض برجام از سوی آمریکا پاسخ دهد. 

در نظرسنجی ماه مه، 45 ممیز سه دهم درصد از پاسخ دهندگان اعلام کردند که ایران باید بخش هایی از برنامه هسته ای خود را که به موجب توافق محدود شد، از سرگیرد اما در نظرسنجی ماه ژوئن، 55 ممیز چهار دهم درصد از ایرانی ها گفتند که حامی از سرگیری تمام عیار برنامه هسته ای هستند. 

این نکته در حال حاضر از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که موج اخیر فعالیت های کاخ سفید حاکی از آن است که در تدارک اتخاذ تدابیر سختگیرانه ای است که ممکن است منجر به نوعی پاسخ ایران شود. 

نتایج نظرسنجی مرکز مطالعات امنیتی و بین المللی دانشگاه مریلند که درست قبل از انتخابات نوزدهم مه ایران (جمعه، 29 اردیبهشت) به عمل آمد، حاکی از بی اعتمادی آشکار به آمریکا در تبعیت از برجام بود. در آن نظرسنجی، از هر چهار نفر، تقریباً سه نفر گفتند مطمئن نیستند آمریکا «به تعهدات خود در توافق هسته ای عمل کند» 

55 درصد از پاسخ دهندگان در نظرسنجی ماه ژوئن گفتند که معتقدند ایران باید با از سرگیری برنامه هسته ای، تبعیت نکردن واشنگتن از برجام را تلافی کند.

به گفته پل پیلار، تحلیلگر کهنه کار سازمان سیا  که از سال 2000 تا 2006 افسر اطلاعاتی ملی در شرق نزدیک بود، نتایج نظرسنجی اخیر «قابل توجه» است. 

پل پیلار پیش از این معتقد بود که ایران به تبعیت از برجام ادامه خواهد داد و در عین حال، اگر واشنگتن توافق را نقض کند، ایران تلاش خواهد کرد از طریق ساز و کار حل و فصل مناقشه، آن را حل کند اما نتایج این نظرسنجی باعث شد وی در این باره تامل دقیق تری کند.  

پل پیلار افزود: اکثر پاسخ دهندگان ایرانی حق دارند که به دولت آمریکا شک زیادی داشته باشند. زمانی که شما  موضوع بازرسی را مطرح می کنید، بیشتر مردم به طور صحیح، این اقدام را بخشی از تلاش برای واداشتن ایران برای برداشتن گام نخست یا اعلام فسخ توافق تلقی می کنند. 

خصومت چشمگیر در برابر واشنگتن، از برخی دیگر از نتایج آشکار نظرسنجی اخیر بود. 

برای مثال، 52 درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی در پاسخ به این سؤال که فکر می کنند چه کسی مسئول حملات تروریستی هفتم ژوئن بود، از (گروه تکفیری صهیونیستی) داعش نام بردند (گروهی که مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت)، اما از هر پنج نفر، یک نفر (19 درصد) از آمریکا نام بردند. 17 درصد دیگر هم عربستان را مسئول این حملات دانستند. 61 درصد از پاسخ دهندگان اعلام کردند «به احتمال زیاد» آمریکا «مهاجمان را هدایت و حمایت کرد»- این در حالی است که 67 درصد، عربستان و 65 درصد،‌اسرائیل را حامی احتمالی مهاجمان می دانستند. 

در پی این حملات تروریستی، دو سوم پاسخ دهندگان (68 درصد) گفتند که ایران باید حمایت از گروه هایی را که با داعش مبارزه می کنند، افزایش دهد -این رقم نسبت به نظرسنجی دسامبر گذشته (56 درصد) افزایش یافت اما 55 درصد از پاسخ دهندگان گفتند با «همکاری با» آمریکا برای کمک به دولت عراق در مبارزه با داعش مخالفند. این در حالی است که در نظرسنجی اوت 2015، 59 درصد از پاسخ دهندگان اعلام کردند در صورت درگیری با داعش در عراق، ایران باید با واشنگتن همکاری کند. 

60 درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی در پاسخ به سؤالی درباره دیدگاهشان در خصوص کشورهای عضو گروه پنج به علاوه یک گفتند که دیدگاه های بسیار منفی درباره آمریکا دارند.