سفیر سابق آمریکا در سوریه گفت: جنگ سوریه فقط یک پیروز ندارد، روسیه و ایران هم از برنده‌های این جنگ هستند، دولت بشار اسد پیروز این میدان است و آمریکا بزرگ‌ترین بازنده این جنگ نیست اما بدون شک یکی از شکست‌خورده‌ها است.
رابرت فورد، آخرین سفیر آمریکا در سوریه که اخیراً در مقاله‌ای در روزنامه الشرق الاوسط گفته بود بازی در سوریه به پایان رسیده و بشار اسد رئیس جمهور این کشور پیروز شده است، در برنامه «لعبه الامم» در شبکه المیادین حضور پیدا کرد و به سوالات مجری این برنامه پاسخ داد.
بشار اسد در قویترین حالت ممکن طی 6 سال گذشته است
وی در پاسخ به سامی کلیب، مجری کهنه‌کار لبنانی در این برنامه در خصوص اظهارات اخیرش گفت: همه ما چه در آمریکای شمالی و چه در خاورمیانه باید میان واقعیت و آمال و آرزو تفاوت قائل شویم، جنگ در سوریه به مرحله‌ای جدید رسیده که دولت سوریه تحت اشراف بشار اسد در قویترین حالت ممکن خود در طول ٦ سال گذشته قرار دارد. بشار اسد در زمینه نظامی در قویترین وضعیت ممکن خود است در حالی که معارضان سیاسی و نظامی سوریه در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار گرفته‌اند.
حتی کشورهایی مانند انگلیس، آمریکا، عربستان و ترکیه و دیگر کشورها تا حد زیادی از حمایت از معارضان مسلح سوری دست کشیده‌اند. به این ترتیب جنگ به مرحله جدیدی رسیده است، بگذارید خیلی واضح بگویم بعد از اینکه نیروهای ارتش سوریه موفق شدند بخش شرقی شهر حلب را در روزهای پایانی سال گذشته میلادی به دست بگیرند و پیشروی‌های مستمر ارتش سوریه در میدان‌های نظامی هم مانند هفته جاری که ارتش سوریه به شهر دیرالزور رسید، هیچ تحلیلگری در آمریکا تصور نمی‌کرد که نظامیان دولت سوریه می‌توانند در ماه سپتامبر به دیر الزور برسند.
سامی کلیب با اشاره به بخش‌هایی از پاسخ فورد که گفت هیچ تحلیلگری فکر نمی‌کرد ارتش سوریه به دیر الزور برسد و اینکه کشورهای حامی معارضان سوری در این مرحله دیگر از آنها دست شسته و حمایت نمی‌کنند یعنی چه؟ عربستان به عنوان مثال از معارضان سوری دست کشیده است؟
فورد در پاسخ گفت: دیگر از ارسال کمک‌های تسلیحاتی و نظامی عربستان برای معارضان سوری که از مرزهای اردن و ترکیه انتقال داده می‌شود خبری نیست. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان همچنان از اهمیت سیاسی سوریه سخن می‌گوید، سخن او روشن است. گروه‌های مسلح معارض سوری که تا دو سال پیش تحت حمایت کامل عربستان قرار داشتند، شاهد این هستند که سطح حمایت‌های تسلیحاتی ملموس ریاض برای آنها به‌شدت کاهش پیدا کرده است.
واشنگتن پذیرفته که اسد پیروز جنگ سوریه باشد
وی در پاسخ به این سوال که آیا دولت آمریکا در دوره دونالد ترامپ با این مساله که بشار اسد پیروز جنگ سوریه باشد، موافقت کرده گفت: دولت آمریکا البته بدون هیجان‌زدگی و خوشحالی پذیرفته که بشار اسد پیروز جنگ سوریه باشد. در ایالات متحده خشم بسیار بالایی نسبت به استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه به وسیله دولت این کشور وجود دارد، در اینجا خشم زیادی نسبت به حملات هوایی مستمر به مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها و ساختمان‌های غیرنظامی در سوریه و به طور کلی جنایات جنگی که دولت سوریه مرتکب شده وجود دارد، اما این ناراحتی به این معنا نیست که واشنگتن بخواهد از نظامیان خود برای دخالت در سوریه به صورت مستقیم استفاده کند یا سلاح و تجهیزات نظامی برای معارضان سوری مسلح فراهم کند؛ فرق بزرگی میان ناراحتی و تلاش و اراده سیاسی برای تغییر معادلات قدرت در میدان نظامی وجود دارد.
فکرش را هم نمی‌کردیم ایران و روسیه مستقیماً وارد جنگ سوریه شوند
مجری لبنانی به فورد گفت با توجه به اینکه شما سفیر پیشین واشنگتن در سوریه بوده‌اید آیا استقامت و پایداری بشار اسد و همپیمانان او در سوریه شما را متعجب کرده است؟
فورد هم گفت: بدون تعارف بگویم که در سال 2012 در واشنگتن فکرش را هم نمی‌کردیم که ایران و روسیه نظامیان خود را مستقیم به میدان جنگ در سوریه بفرستند. فکرش را نمی‌کردیم که ده‌ها هزار نیروی نظامی عراقی و آوارگان افغان وارد خاک سوریه شوند و به سود دولت این کشور با دشمنانش بجنگند. ما تصور نمی‌کردیم که دولت روسیه 50 جنگنده خود را مستقیم به میدان نبرد در سوریه بفرستد. اینکه شما تجهیزات نظامی را برای گروهی فراهم کنید با اینکه به صورت مستقیم نیروهای خود را به دل درگیری‌ها بفرستید، متفاوت است به همین دلیل است که تحلیل‌های ما اشتباه از آب درآمد.
اشتباهات معارضان سوری
سامی کلیب هم در واکنش به این اظهار نظر سفیر پیشین آمریکا در سوریه گفت: آشکارگویی و بی‌تعارف بودن شما بسیار خوب است، ما هم تصور نمی‌کردیم که بیش از 80 کشور به سوریه تروریست بفرستند و همه مرزها به روی این گروه‌ها باز شود. وی در ادامه از فورد پرسید به نظر شما کجای کار معارضان سوری اشتباه بود؟
فورد گفت: نظر شخصی من این است که دو اشتباه وجود دارد؛ اولاً در 2011 و 2012 گروه‌های معارضان مسلح و سیاسی میانه‌رو با پیوستن گروه‌های افراط‌گرا در صفوف خود مخالفتی نداشتند و مانع این کار نشدند، ایالات متحده در پایان سال 2012 گفت که جبهه النصره در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهد گرفت. می‌خواستیم برای معارضان سیاسی و نظامی سوریه هشدار مهمی بفرستیم که دوری کردن از گروه‌های افراط‌گرا از اهمیت بالایی برخوردار است، واقعیت این است که شمار زیادی از رهبران سیاسی در معارضان سوری از این اقدام آمریکا ناراحت شده بودند اما در نهایت در 2017 فکر می‌کنم بتوانیم به این نتیجه برسیم که پیش‌بینی آمریکا درباره آنها درست بوده است.
اشتباه دوم معارضان سیاسی این بود که هیچ‌وقت برنامه جامع و قابل فهمی برای همه مردم سوریه نداشتند و نتوانستند نگرانی‌های عدیده برخی بخش‌هایی از جامعه سوریه را در خصوص معارضان و طرح آینده آنها درباره آینده سوریه را بر طرف کنند. من شمار زیادی از معارضان سیاسی میانه‌رو سوری را می‌شناسم که نتوانستند به صورت صحیح اعتدال و میانه روی خود در خصوص آینده سوریه را مطرح کنند.
وی همچنین در ادامه این مساله که آمریکا از اخوان‌المسلمین در بدنه معارضان سوری حمایت کرده را رد کرده و گفت که ما با هیات‌های معارضان سوری و اخوان‌المسلمین به عنوان بخشی از این هیات‌ها گفت‌وگوهایی داشتیم، اما هرگز آمریکا تلاش نکرد تا اخوان‌المسلمین، سوریه را در راس معارضان سوری قرار دهد. اما آمریکایی‌ها تلاش کردند با مهندسی سیاسی گروه‌های مختلفی در مجموعه معارضان ایجاد کنند.
سفیر سابق آمریکا در پاسخ به سوال مجری المیادین که از او پرسید آیا واشنگتن حالا با اخوان‌المسلمین مخالف است، گفت: ما با هر گروهی که نخواهد به اصول یک حکومت دموکراتیک و احترام به حقوق بشر پایبند باشد یا از گروه‌هایی که از قومیت‌گرایی، تجزیه‌طلبی و طایفه‌گرایی مذهبی حمایت می‌کنند، جانبداری نخواهیم کرد و برنامه ما هم در سوریه حمایت از مذاکرات دو جانبه میان آنها بود که در بیانیه ژنو 1 مطرح شده است. اخوان‌المسلمین سوریه با اصول گفت‌وگوهای ژنو 1 موافقت کردند که این به نظر ما گام مثبتی بود، اما ما مخالف آن هستیم که اخوان‌المسلمین از خشونت، تروریسم و گروه‌های افراط‌گرا حمایت کند. با این حال وی تاکید کرد که اخوان‌المسلمین در چارچوب ائتلاف معارضان سوری با اصول و بندهای آورده شده در نشست ژنو 1 موافق هستند.
آمریکا در رقه تعداد زیادی از مردم را به قتل رسانده است
سامی کلیب پرسید که جنگ داخلی سوریه وارد مرحله جدیدی شده است آیا قرار است تا چند ماه آینده صلح در سراسر کشور ایجاد شود؟ و فورد پاسخ داد، بعید می‌دانم اما خوشبختانه میزان خشونت در سوریه کاهش پیدا کرده است و میزان کشته‌ها در میان غیر نظامیان هم کم شده، اما متاسفانه این آمریکا است که در رقه تعداد زیادی از مردم را به قتل رسانده و به صورت تدریجی و گام به گام جنگ و میزان شدت آن کاهش پیدا خواهد کرد.
فورد درباره حضورش در سوریه آن هم فقط چند هفته قبل از شدت گرفتن اعتراض‌های خیابانی و تظاهرات معروف در حماه و گمانه‌ها در این خصوص که او برای حمایت از این اقدامات در برابر دولت اسد به سوریه اعزام شده بود، این موضوع را رد کرد و گفت، این تصور که مردمی که به خیابان‌ها آمدند با دستور من دست به چنین اقدامی زده‌اند یا اینکه میزان نفوذ آمریکا در سوریه در این حد است، ایده احمقانه‌ای است.
وی تاکید کرد که نه آمریکایی‌ها و نه سعودی‌ها یا هر کشور دیگری والدین معارضان سوری نبوده‌اند.
دست کشیدن روسیه از ایران غیر ممکن است
فورد که اخیراً در مقاله‌ای در روزنامه الشرق‌الاوسط گفته بود، نقش مثبت و سازنده ایران برای روسیه در خاورمیانه به رشد نفوذ مسکو در منطقه کمک کرده است، گفت: این موضوع که روسیه از ایران دست بکشد غیر ممکن است. وی در توضیح این مساله گفت در نهایت روسیه و امریکا شدیدا با هم رقابت دارند و ایران هم به کم کردن نفوذ آمریکا در خاورمیانه به روسیه کمک می‌کند، مسکو منافع مشترک زیادی با ایران دارد و مناطق نفوذ دو کشور در بسیاری مناطق مشترک است و فکر می‌کنم که برخی در واشنگتن این ایده را دارند که می‌توانیم با تکیه بر پوتین نقش ایران را در سوریه کاهش دهیم، اما من معتقدم که این یک آرزو است و تحلیل نیست زیرا این گام می‌تواند برای روسیه خطرناک باشد و در مقابل درخواست از پوتین برای برداشتن چنین گامی باید چیز مهمی هم عاید این کشور شود.
اسد، روسیه و ایران برندگان جنگ سوریه
فورد گفت، جنگ سوریه فقط یک پیروز ندارد، روسیه و ایران هم از برنده‌های این جنگ هستند، دولت بشار اسد پیروز این میدان است و آمریکا بزرگ‌ترین بازنده این جنگ نیست اما بدون شک یکی از شکست‌خورده‌ها است.
سرمایه‌گذاری کُردها بر دولت امریکا غلط است
سفیر پیشین آمریکا در سوریه در خصوص کُردهای سوریه هم گفت که کُردها تا دیر نشده باید با دولت سوریه در دمشق مذاکره کنند، زیرا این تفکر که نظامیان آمریکایی از کُردهای سوریه در شمال این کشور حمایت خواهند کرد، کاملاً غلط است، او می‌گوید در سفرهای متعددی که به شهرها و ایالات‌های آمریکا دارد همواره از نظامیان آمریکایی پرسیده که آیا آمادگی دارند به عنوان یک آمریکایی میهن‌پرست برای کُردهای سوریه در منطقه حسکه بجنگند که در پاسخ با این پرسش مواجه می‌شود، حسکه کجاست؟ در نهایت دونالد ترامپ این مساله را درک کرده و گفته بود که نباید در جنگ‌های داخلی خارجی دخالت کرد؛ به همین دلیل معتقدم که حضور آمریکایی‌ها در شمال سوریه طولانی نخواهد شد و من فکر می‌کنم که کُردهای سوریه بر حضور نظامی آمریکا برای حمایت از خودشان در شمال سوریه حساب باز کرده و به جای مذاکره با دمشق موضع قاطعی در برابر دولت سوریه خواهند گرفت و بعد از چند سال ممکن است دولت سوریه هم علیه این گروه اقدام نظامی کند و دیگر آمریکایی‌ها نیستند که از کُردها حمایت کنند.
بهبود روابط کشورهای مجاور سوریه با دمشق کلید خورده است
وی تاکید کرد، بهبود روابط کشورهای مجاور سوریه با دمشق کلید خورده و از عراق گرفته تا اردن و مصر تلاش‌هایی برای بهبود روابط ایجاد شده و فکر می‌کنم آخرین همسایه‌ای که در نهایت با دمشق ارتباط دیپلماتیک برقرار خواهد کرد ترکیه خواهد بود زیرا فکر می‌کنم که ترک‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بشار اسد در قدرت باقی خواهد ماند.
فورد تاکید کرد که حزب‌الله یکی از پیروزان جنگ داخلی سوریه است و در عین حال حزب‌الله شمار زیادی از نظامیان خود را در این جنگ از دست داده که می‌توان گفت پیروزی حزب‌الله در سوریه به سختی و با تاوان سنگینی به دست آمده است.
در خصوص روابط ایران و آمریکا هم فورد گفت که بعد از تجربه 5 ساله آمریکایی‌ها در جنگ عراق هرگز نمی‌خواهم نیروهای آمریکایی در یک کشور خاورمیانه‌ای حضور داشته باشند. این یکی از مصایبی بود که گریبان آمریکا را گرفت و به همین دلیل هرگز دوست ندارم ببینم که چنین جنگی میان ایران و آمریکا در بگیرد به همین دلیل توافق هسته‌ای را یک ضرورت لازم می‌دانم، اما این به این معنا نیست که باید با هراقدام نظامی که ایران در خاورمیانه اتخاذ می‌کند موافق باشیم این یک ضرورت است که باید کانال‌های ارتباطی دیپلماتیک یا امنیتی میان دو کشور وجود داشته باشد.
