تابلوی دولت مشغول برجام است، با احتیاط حرکت کنید هنوز که هنوز است بر سر در پاستور خودنمایی می کند. پروژه 13 ساله مذاکرات هسته ای، هرچند در تاریخ 23 تیر 94 به انتها رسید اما به نظر می رسد در گودبرداری ها احتیاط لازم نشده و پایه های برجام آنچنان سست هستند که امکان ریزش آن بسیار بالاست. حتی ساختمان تحریم هایی که به قول رئیس جمهور فرو ریخته بودند! تنها بر روی کاغذ بوده و در دنیای واقعی همچنان استوار در مقابل کشور قد اعلم کرده است.
نکته جالب در زمینه برجام، ادامه برجامیزاسیون شدن فضای سیاسی کشور حتی بعد از دو سال و اندی پس از توافق هسته ای است. گویی دولت برای بازیگری در عرصه اجرایی کشور هیچ کارت دیگری به غیر از برجام ندارد که با آن بازی کند.
در هفته های انتخاباتی ایران، نامزدی که بالاخره توانست با دوقطبی سازی فضای انتخاباتی و خیر و شر کردن آن، مجدد به پاستور راه پیدا کند، وعده های رنگارنگ بسیاری داد. وعده های به مراتب سنگین تر از دور نخست ریاست جمهوری روحانی، دل های میلیون ها بیکار و غلتیده در مشکلات اجتماعی را همراه خود ساخت تا با اعتماد مجدد به روحانی، گره ای از مشکلات باز شود.
حسن روحانی و اسحاق جهانگیری زمانیکه با وعده ایجاد یک میلیون شغل رقبا مواجه شدند در مرحله اول دست به انکار و عدم تحقق آن زدند ولی با جدی تر شدن رقابت ها و رصد مطالبات اصلی افکار عمومی خود همان میزان شغل را وعده دادند و حتی سایت کارورزی را به تقلید از سایت کارانه محمدباقر قالیباف، ایجاد کردند. ایجاد 950 هزار شغل هرچند مقداری از یک میلیون شغل کمتر بود ولی همتی در همان حد می خواست. این وعده یکی از اصلی ترین شعارهای حسن روحانی در انتخابات 96 بود.
یکی دیگر از وعده های روحانی، لغو تحریم های غیرهسته ای بود! رئیس جمهور در رابطه با رفع تحریم های غیر برجامی نیز به بیان کلیاتی پرداخت که به هیچ وجه مشخص نبود که برنامه دقیق وی در این رابطه چیست. وی در رقابت های انتخاباتی روی این موضوع بسیار مانور داد و توانست خود را به عنوان گزینه ای در افکار عمومی نشان دهد که قادر است مابقی تحریم ها را نیز رفع کند. در کنار این دادن وام با ضمانت یارانه ها، هرچند در ابتدا طرح رقیب بود ولی به وعده روحانی تبدیل شد، موضوعی که تا به امروز هیچ خبری یا اقدام خاصی در جهت تحقق آن صورت نگرفته است.
نامزدهای دولتی درانتخابات، از شعارهای اقتصادی تا سیاسی و اجتماعی زیادی را به صف کردند و تمامی آنها در حالی رقم خوردند که بسیاری از کارشناسان بر این نظر بودند که روحانی برای فرار از شکست به باتلاق وعده ها پناه برد و در 4 سال آینده بیشتر تلاش دولتمردان بر توجیه سازی عدم تحقق وعده ها بنا خواهد شد. هرچند در هفته های بعد از پیروزی، دولتمردان به سمت اما و اگرهایی برای تحقق وعد ها گرایش پیدا کردند و سرمایه گذاری 770 هزار میلیاردی برای ایجاد 4 میلیون شغل و ... را پیش شرط های وعد ها قرار دادند، اما فرصت ترامپ و سرکشی او برای برهم زدن برجام، یک فرصت استثنایی در اختیار دولت قرار داد تا با برجامی کردن فضای رسانه ای و سیاسی کشور، چند صباحی از شر وعده های انتخاباتی خود خلاص شوند.
دونالد ترامپ پیش از روی کار آمدن، اعلام کرده بود به برجام پایبند نخواهد بود و وی در جمعه شب هفته گذشته، سیاست راهبردی خود را در برابر توافق هسته ای با عدم تایید آن عملیاتی ساخت. اما در این سوی ماجرا، هفته ها پیش از اعلام استراتژی ترامپ در برابر برجام، عرصه سیاسی و رسانه ای ایران تحت تاثیر تصمیم احتمالی دولت جدید آمریکا قرار گرفت و اولویت تمامی اظهارات مقامات دولتی و حتی نمایندگان مجلس، واکنش در برابر موضع جدید واشنگتن بود.
با رفتاری که ترامپ در سخنرانی خود نشان داد و با طرح مسائلی چون عدم تایید برجام، حمله به سپاه، توهین به ملت ایران و تاریخ کشور و ... فضای تنفسی بسیاری خوبی را برای مقامات اجرایی ایران فراهم آورد تا دستور کار برای ماهها همچنان برجام و حفظ آن باشد. در چنین فضایی که رسانه های حامی دولت نیز به تشدید هیجانات آن در فضای مطبوعاتی و شبکه های اجتماعی دامن زده اند، دیگر تحقق وعده های انتخاباتی اگر فراموش هم نشود، در اولویت های بعدی قرار خواهند گرفت و به این طریق دولت خرامان خرامان به سمت سا ل1400 و انتخابات جدید ریاست جمهوری با آلترناتیوهای تازه ای خواهد رفت.
در چنین فضایی رسانه ها و فعالین سیاسی و اقتصادی مستقل می بایست بدون قرار گرفتن در بازی جدید دولت، تحقق وعده های انتخاباتی و رفع مشکلات و معضلات اقتصادی و معیشتی را سرفصل برنامه ها و اظهارات نقادانه خود قرار دهند. این اقدامات می تواند مانع از فرار دولت از زیر بار مسئولیت های اجرایی به بهانه هایی چون تلاش برای مذاکره مجدد یا حفظ برجام شود و نکته آخر اینکه نیروهای مستقل و منتقد نباید در دام دو قطبی حفظ برجام یا لغو آن بیافتند و تمامی مسئولیت ها باید همچنان متوجه دولت دوازدهم و حامیان آن باشد.
