جواد شمقدري چهارشنبه هفته جاري در نشست بررسي ۳۰ سال سينماي پس از انقلاب که در دانشکده مهندسي دانشگاه فردوسي مشهد برگزار شد در خصوص بسیاری از مسایل مبتلا به سینما صحبت کرد.

وی اظهار داشت: من با نفس این‌که ائمه‌ی جمعه راجع به سینما حرف می‌زنند موافقم، اما باید دقت کرد که از چه نقطه نظری صحبت می‌کنیم و چه کسی برای ما اطلاعات آورده است. این که گروه‌های مختلف، نمایندگان مجلس، گروه‌های مردمی، NGOهای مردمی و دانشجویی برای مسایل مختلف سینما حساس شوند، بسیار خوب است.


شمقدری با اشاره به ساخت ۸۰ تا ۱۰۰ فیلم در سال، بیان داشت:شاید شخص خودم ۱۵ فیلم را بیشتر نپسندم اما دلیلی ندارد که فیلمی را که من نمی‌پسندم اکران نشود.هر فیلمی مخاطب خودش را دارد و مهم این است که عدالت در اکران برقرار شود تا فیلم‌ها در ژانرهای گوناگون متناسب به نمایش درآیند. اکنون اکران در دست بخش خصوصی است. این ساز و کاری است که از قبل ریخته شده و ما نیز نمی‌خواهیم آن را عوض کنیم، بلکه می‌خواهیم آن را اصلاح نماییم.


شمقدری ضمن ابراز تمایل برای ساخت فیلم از سوی تمام فیلمسازان و اکران آن یادآور شد: محدودیت نیز وجود دارد. سالی ۱۰۰ فیلم ساخته می‌شود در حالی که سالن‌های سینمای ما به طور منطقی بیش از ۳۰ فیلم در سال نمی‌توانند اکران کنند. از سوی دیگر ۴۰۰ کارگردان داریم که حتی اگر هر چهار سال یک فیلم بسازند نیز سالی ۱۰۰ فیلم تولید خواهد شد و باید اکران آن را پاسخگو باشیم؛ به همین دلیل مشکلاتی پیش می‌آید. به عنوان مثال امسال توانسته‌ایم ۶۰ فیلم اکران کنیم؛ هرچند برخی آن را فیلم‌سوزی می‌دانند اما باید روش دیگری نیز ارائه کنند.


معاون سینمایی وزارت ارشاد، با بیان اینکهنقطه‌ی سقوط سینمای ایران از سال ۷۶ آغاز شد،تأکید کرد: آمار و شواهد فراوانی در این زمینه موجود است. در سال ۸۰ مضمون موجود در سینمای ایران، بیش از دو - سه عنوان نیست؛ درحالی که در گذشته مضمون موجود در سینمای ایران ۱۰ تا ۱۵ عنوان بود. سینمای کودک و دفاع مقدس در این دوره نابود شد و باید واقعیت‌ها را دید. به همین دلیل نیز مرحوم سیف‌الله داد پس از سه سال استعفا داد؛ زیرا دید با آن اندیشه که اگر موضوع را رها کند درست می‌شود، کار درست نشد.

وی در این زمینه بیان داشت:در سال ۷۵،۵۶ میلیون نفر ایرانی به سینما رفته‌اند، اما سال ۷۹، این تعداد به ۱۳ میلیون نفر رسیده است. یعنی کاری کرده‌ایم که مخاطبان و خانواده‌های ایرانی به سینما بی‌اعتماد شده‌اند.

معاون سینمایی وزارت ارشاد با بیان اینکه در گذشته تمام بودجه به سمت سینمای روشنفکری می‌رفت، افزود: به این ترتیب به فیلم‌های قرآنی، دفاع مقدس، قرآنی بودجه تعلق نمی‌گیرد. سینمای روشنفکری سینمای خوبی است، سینمای جشنواره‌ای می‌تواند سینمای خوبی باشد اما باید توجه داشت که چقدر مخاطب ایرانی دارد. ما حتی برای حمایت بیش از درصد مخاطب ایرانی این آثار لحاظ کرده‌ایم.

شمقدری درخصوص وضعیت خانه‌ی سینما نیز تصریح کرد: نام خانه‌ی سینما نیز خانه است و بالاخره، در یک خانه ممکن است هر اتفاقی بیفتد، اما جریان سینمای کشور، جریان بسیار بزرگی است. خانه‌ی سینما اکنون گرفتار جریانی شده که حاکم بر آن است و خود بدنه‌ی خانه‌ی سینما آن رویکرد را ندارند. یک گروه تنها جایی که دستشان مانده آن‌جاست و ما نیز خیلی خست به خرج نمی‌دهیم، زیرا به هر حال مخالف نیز باید جایی داشته باشد. البته دوست داریم که بر اساس اخلاق و انصاف عمل کنند و وقتی پا را از این حوزه فراتر می‌گذارند، بهترین قاضی خود مردم و هنرمندان هستند.

وی افزود: ما سه روز پیش نیز با شورای مرکزی کانون کارگردانان که تقریباً فرهیخته‌ترین صنف سینمایی هستند، جلسه داشتیم و حرف اصلی‌شان این بود که آمده‌ایم با معاونت سینمایی، تعامل فعال و همه جانبه داشته باشیم. این نشان می‌دهد دوستانی که در خانه‌ سینما رویه‌ دیگری را در پیش گرفته‌اند، کمی به جفا می‌روند و امیدواریم خودشان مسیرشان را اصلاح کنند و فکر می‌کنیم با صبر و تحمل به این نقطه خواهیم رسید.

معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل اتاق فکر سینما را موضوع درستی دانست و ابرازداشت: من برنامه‌ای طولانی برای رفع موانع سینمای ایران و آنچه باید کنیم، دارم. اکنون نیز باید اتاق فکر داشته باشیم تا برای دوره‌های آتی بدانیم چه بکنیم.

وی با بیان اینکه فیلم " دموکراسی تو روز روشن " را بعد از جشنواره دیدم، افزود: نقطه نظرات متفاوتی پیرامون فیلم مطرح بود. به نظرم به جز دو تا سه دیالوگ که می‌توانست برای پرهیز از حاشیه‌آفرینی در فیلم نباشد، فیلم بدی نبود و حتی نسبت به سینمای ایران در سال گذشته فیلم خوبی بود.

شمقدری در پاسخ به سؤالی درخصوص وام داده شده به هدیه تهرانی و از سوی دیگر عدم توجه به بستری بودن اکبر عبدی، بیان داشت: به آقای عبدی رسیدگی شده است، اما اگر وامی که به خانم تهرانی داده‌اند به سایر بازیگران هم بدهند خوب است، حتی همان ایام فرج الله سلحشور نیز به دفتر رییس جمهور رفته بود اما هیچ کس خبرش را درج نکرد و واکنش نشان نداد. با این حال من در اینباره صحبت کردم و آقای مشایی گفت هرکس به من مراجعه کند باید پاسخ دهم.

معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص توقف فیلم اصغر فرهادی نیز بیان داشت: اصغر فرهادی یکی از فیلمسازان خوب ماست و حتی در نامه‌ای به دبیر جشنواره‌ کن وی را به عنوان یکی از فیلمسازان خوب کشور برای داوری معرفی کردم. من احساس کردم فیلم وی بدون دیده شدن درحال توقف است و به همین دلیل موضوع را با رییس جمهور مطرح کردم.

وی ادامه داد: فوراً دستور نامه‌ای برای رفع توقیف دادند. به این ترتیب با نامه به صفارهرندی موضوع برطرف شد. دو سه روزی که این موضوع پیش آمد من در ایران نبودم و تصمیمی گرفته شد که کاری به درست یا غلط بودن آن ندارم اما حرکتی که اتفاق افتاد حرکت قشنگی نبود. حتی وقتی فیلمنامه مجوز گرفت به ما اعتراض شد که چرا مجوز گرفته و او می‌خواهد این فیلم را بسازد. به همین علت فیلمنامه را خواندم، فیلمنامه چیزی شبیه درباره‌ی الی است هرچند از آن ضعیف‌تر بود و ان‌شاالله در اجرا قوی‌تر درآید.

شمقدری با اشاره به دیدار با اصغر فرهادی گفت:فرهادی هم در دیدار با من گفت که من اشتباه کردم و به شما نیز حق می‌دادم سخت‌تر از این نیز برخورد شود و من نیز گفتم موضوع از نظر ما حل شده است و قرار بر توقف فیلم نبود؛ چون دستور توقف را من نداده بودم؛ بلکه بحثما موضوع دیگری بود. با همکاری وی و ۲۴ ساعت صبر، مساله حل شد و فیلمش را ساخت که امیدوارم فیلم خیلی خوبی هم باشد.


شمقدری پیرامون وضعیت فعالیت عباس کیارستمی در ایران نیز بیان داشت: ما با کیارستمی دوست هستیم و وی تا این لحظه، چه در دوره‌های قبل و چه اکنون هیچ درخواستی برای ساخت فیلم نداشته است که مجوز نگرفته باشد. بلکه خودش نیامده است فیلم بسازد زیرا سرمایه‌گذار خصوصی برای فیلم وی هزینه نمی‌کند. البته او می‌تواند فیلم خود را بسازد.

وی افزود: حتیاگر همین فیلم آخری که کیارستمی ساخت می‌خواست اشکالی برای وی داشته باشد، نمی‌توانست در این مملکت بماند؛ در صورتی که اینجا زندگی می‌کند و حتی همین فردا نیز می‌تواند به وزارت ارشاد مراجعه کند و فیلم بعدی خود را بسازد.تمام اقدامات ازجمله آمدن خانم ژولیت بینوش با هماهنگی بوده است و من حتی هفته‌ پیش وی را برای داوری جشنواره‌ برلین معرفی کردم.

معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص بهرام بیضایی نیز تصریح کرد: من شخصاً سینمای بیضایی را می‌پسندم؛ هرچند ممکن است فکر و اندیشه‌ او را نپسندم که بحثدیگری است. آقای بیضایی دوره‌ی پیش از من فیلمنامه‌ای داشت که برای ساخت آن توافق شده بود. فیلمنامه مشکلاتی داشت که پیشنهاد کردیم این فیلم را نسازد. به جای آن یکی از مسوولان فارابی صحبت کرده بود که تقدیر عمر ما مشخص نیست و هرچه سن بالا می‌رود احتمال این‌که فرصت کمتری داشته باشیم بیش‌تر است و من گفتم او فیلمنامه‌های خوبی دارد؛ یکی از آنهایی را که به نظر ما بهتر است اگر موافق باشد بسازد.

وی با بیان اینکه پس از بررسی فیلمنامه‌،" روز اشغال " که مربوط به دهه ۲۰ است و ورود متفقان را نشان می‌دهد و نوشته خودش است را انتخاب کردیم، گفت: این فیلمنامه بخشی از تاریخ ایران را نشان می‌دهد که بسیار درخور توجه است. پیش‌بینی می‌کنیم این فیلم کار سنگینی باشد و هزینه‌ی بالایی داشته باشد، زیرا دوران معاصر است، اما چون بخشی از تاریخ است و بیضایی نیز فیلمساز خوبی است گفتیم این فیلم را بسازد. اکنون او یک سفر چند ماهه به آمریکا رفته است و هیچ مشکلی ندارد. اگر بازگردد و فرصت شود وی فیلم را بسازد، کار طبق توافقات قبلی ادامه پیدا خواهد کرد.

شمقدری موضوع جعفر پناهی را از حوزه‌ معاونت سینمایی خارج دانست و بیان داشت:جعفرپناهی در همین ماه‌های اخیر در فارابی و اداره کل نظارت و ارزشیابی، دو پرونده‌ی کاری دارد.فیلمنامه‌ راجع به جنگ وی اشکال واقعی دارد و چیزی را تصویر کرده که مربوط به جنگ ایران نیست و اتفاقات و مناسبات موجود در آن ربطی به ایران ندارد هرچند اسامی ایرانی است و لوکیشن‌ها در ایران خواهد بود. فیلمنامه‌ی دیگر نیز در دست بررسی است.

وی با بیان اینکه جعفر پناهی اکنون زندان نیست و آزاد است، افزود: حبس تعزیری را می‌توان با پول خرید. اگر حکم صادر شده، قطعی هم شود، وی می‌تواند بخرد؛ علاوه بر این، وقتی حکم صادر می‌شود ممکن است در مراحل بعدی تغییر کند. در دادگاه متهم سعی می‌کند خود را از اتهام زده شده تبرئه کند، اما آن طور که شنیده‌ام او در دادگاه به جای رفع اتهام و دفاع از خود، چند اتهام دیگر نیز برای خود ایجاد کرده و کار را برای خودش سخت کرده است.

کارگردان فیلم " توفان شن " ضمن ابراز امیدواری برای حل موضوع یادآورشد: قوه‌ی قضاییه مستقل از قوه‌ی مجریه است، با این حال من در این زمینه با رییس جمهور نیز صحبت کردم. وی در جریان نبود و بنا شد بررسی شود تا اگر امکان دارد صحبتی شود و در مراحل بعدی، موضوع به شکل دیگری حل شود. من به میزانی که در حوزه‌ی مسوولیت‌هایم باشد قطعاً وارد می‌شوم و از حریم هر فیلمسازی دفاع می‌کنم، اما اگر جرم از جنس دیگری باشد، قطعاً نمی‌توانم وارد شوم زیرا خلاف قانون است.

وی درخصوص شیوه تصمیم‌گیری‌های خود بیان داشت:به جهت شرایطی که داشتم اگر صمیمی‌ترین دوستم که نوری‌زاد است یا دورترین کسی که حتی گبر بوده، کار خوب کند یا کار بد انجام دهد پای آن می‌ایستم و با هیچ کس ملاحظه ندارم.منافع قاطعیت و ماندن بر اصول و حق، بیشتر از هزینه‌های آن است و این وعده‌ی الهی است. دوستانی که در فضاهای مختلف در حوزه‌ی هنر و سینما تصمیم می‌گیرند، در دوره‌های مختلف ویژگی‌های مختلف داشته‌اند و متاسفانه در دوره‌های زیادی، شکل لازم را نداشته‌اند و علت این بوده که تجربه نداشته‌اند یا اگر داشته‌اند، از آن خوب استفاده نکرده‌اند.