وظایف رهبر امت چیست؟
افکارنیوز _ گروه فرهنگ و هنر:

"(به هر حال) با آن‌ها مدارا کن و عذرشان بپذیر و به نیکیها دعوت نما و از جاهلان روی بگردان(و با آنان ستیزه مکن) " سوره اعراف / آیه ۱۹۹

در تفسیر این آیه آمده است: از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده است که در قرآن مجید، آیه‌ای در موضوعات اخلاقی از این آیه جامع‌تر نیست. در بعضی از روایات نقل شده هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر اسلام(ص) از جبرئیل توضیح خواست که چگونه با مردم مدارا کند و سخت‌گیری نکند. جبرئیل گفت: نمی‌دانم؛ باید از آن‌که می‌داند، سوال کنم. سپس بار دیگر بر پیامبر(ص) فرود آمد و گفت: ای محمد، خداوند به تو دستور می‌دهد که آن‌ها را که به تو ستم کرده‌اند، عفو کنی و به آن‌ها که تو را محروم کرده‌اند، عطا کنی و با آن‌ها که از تو بریده‌اند، پیوند برقرار کنی(مجمع البیان، ج۴، ص۴۱۵).

این آیه و آیه‌ی بعد به چهار قسمت از وظایف رهبران و مبلغان به صورت خطاب به پیامبر(ص) اشاره دارد. در آغاز به مدارا و سخت‌گیری نکردن و قبول پوزش مردم دستور می‌دهد. بدیهی است اگر رهبر و مبلغ، شخص سخت‌گیری باشد به زودی جمعیت از اطراف او پراکنده می‌شوند و نفوذ خود بر دل‌ها را از دست خواهد داد.

سپس به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که مردم را به نیکی‌ها دعوت کن؛ اشاره به این که مفهوم ترک سخت‌گیری، چرب زبانی نیست؛ بلکه باید رهبران و مبلغان، همه حقایق را بگویند و مردم را به سوی حق دعوت کنند و چیزی را فرو نگذارند.
در مرحله سوم به تحمل و بردباری در برابر جاهلان دستور داده است؛ زیرا رهبران و مبلغان در مسیر خود با افراد متعصب، لجوج، جاهل و بداخلاق روبه‌رو می‌شوند و راه پیروزی بر این مشکل، درگیر شدن با جاهلان نیست؛ بلکه بهترین راه، تحمل و حوصله و نادیده گرفتن این‌گونه کارهاست.

در آیه 200، چهارمین وظیفه رهبران دینی و مبلغان مطرح شده و آن پناه بردن به خدا و مدد خواستن از لطف او در برابر وسوسههای شیطانی است؛ چرا که بر سر راه آنها همواره وسوسههای شیطانی در شکل مقام، مال، شهوت و مانند اینها خودنمایی میکند و شیطان و شیطان صفتان میکوشند آنها را با وسوسه از مسیرشان منحرف کنند(نمونه، ج7، ص62).