روایت حداد عادل از حضورش در شب‌های شعر گوته قبل از انقلاب

به گزارش افکارنیوز، مراسم اختتامیه دومین دوره شب‌های شعر انقلاب اسلامی شب شنبه ۵ بهمن با حضور جمع کثیری از شاعران کشور در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد. در ابتدای این مراسم محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، ضمن خوش‌آمد گویی به حاضران، در سخنان کوتاهی اظهار داشت: بی‌تردید یکی از ویژگی‌های سبک ادبی انقلاب اسلامی رویکرد مردمی آن است و این مساله را با نگاهی به دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، می‌شود دید.

به گفته وی، «ادبیات در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ نسبتی با مردم نداشت و هیچ اهمیتی به آنها نمی‌داد. امروز اما وضعیت ما تغییر پیدا کرده است و باید برای این موضوع قدر دان و شاکر باشیم.»

دیگر سخنران این مراسم مهدی عرب‌خالقی دبیر این دوره از شب‌های شعر انقلاب بود که ضمن بیان اینکه شعر انقلاب اسلامی شاخه‌ای از شعر اهل بیت(ع) است و ما به این مسئله می‌بالیم، به ارائه گزارش کوتاهی از این برنامه پرداخت و اظهار کرد: سال گذشته در ۳ استان پذیرای این برنامه بودیم و امسال با همکاری آقای علیرضا قزوه استان‌های خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان، کردستان، اصفهان و تهران برگزار شد. در برنامه امسال ۱۸۰ شاعر به شعرخوانی پرداختند که بیش از ۳۰ نفر از آنها از زن بوند و ۱۵ نفر از آنها نیز از شاعران اهل سنت به شمار می‌رفتند.

غلامعلی‌ حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز سخنران پایانی این مراسم بود. وی در ابتدا با عذرخواهی بابت تاخیرش در حضور در این مراسم به دلیل گرفتاری‌‌هایش، گفت: البته همه گرفتاری‌های ما در انقلاب اسلامی خیر است و امیدوارم خداوند بیش از این گرفتارمان کند!

حداد عادل ادامه داد: با هر تحول اجتماعی عمیق‌ و ریشه‌داری یک تحول در حوزه زبان و ادبیات نیز ایجاد می‌شود. از ظهور اسلام در ایران زبان و ادبیات شروع به تحول کرد و این مسئله تا دوره‌های بعد و حتی تا ۱۰۰ سال قبل و همزمان با دوره مشروطه نیز ادامه داشت. من جزو کسانی هستم که تحول در شعر و ادبیات را در پی انقلاب اسلامی کاملا شهود کرده‌ام. ۵۰ سال قبل وارد دانشگاه تهران شدم در حالی که یک علاقه‌مند به ادبیات داستانی و شعر بودم. اگرچه هیچ‌گاه رشته تحصیلی من به طور مستقیم ادبیات نبود اما از همان ۵۰ سال قبل که دانش‌آموز دبیرستان بودم نمونه‌های شعر آزاد منتشر شده توسط انتشارات کتاب‌های جیبی را می‌خریدم و در کنارش مجلات ادبی روشنفکری را هم می‌خواندم. می‌خواهم بگویم در آن زمان شعر انقلاب اسلامی امری کاملا غریب بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود: اگر دوست دارید بدانید که وضعیت شعر در ایران به برکت انقلاب اسلامی چه تغییری کرده است؟ و به کجا رسیده است؟ باید مجله فردوسی منتشر شده در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی را بگیرید و مطالعه کنید آن وقت می‌فهمید که زبان و بیان و مضمون به واسطه انقلاب اسلامی چقدر رشد داشته است؟

حداد عادل ادامه داد: من در شب‌های شعر گوته در مهر ۵۷ برگزار شد، حاضر بودم. مجموعه اشعار قرائت شده در آن جلسات را که بعداً منتشر شد، من دارم و به نظرم آن مراسم آخرین جلوه‌های شعر قبل از انقلاب اسلامی است که برخی از آنها نیز با حال و هوای انقلاب پیوند خورده بود. آن اشعار را با اشعاری که امروز خوانده می‌شود اگر مقایسه کنید خواهید فهمید که انقلاب اسلامی چه تحولی در ادبیات ایجاد کرده است؟ افق نگاه ما کاملا عوض شده و این موضوع باید ادامه پیدا کند. شعر برای ما یک سرمایه ملی است که امروزه به برکت انقلاب اسلامی جان گرفته است.

وی همچنین به فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و تاسیس گروه ادبیات انقلاب اسلامی در آن اشاره کرد و گفت: سعی کرده‌ایم در این گروه برای درس ادبیات انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها کتاب درسی تولید کنیم که این اثر در گام اول تولید شده و در حال تدریس است. همچنین مجله‌ای با عنوان ادبیات انقلاب اسلامی به وجود آمده است که قرار است تحولات در عرصه ادبیات انقلاب را در خود منعکس کند و در ۲۲ بهمن ماه امیدوارم که نخستن شماه‌اش به دست شما برسد.

وی در خاتمه تازه‌ترین غزل سروده خود را که پیش از این در نشست تجلیل از محمد کاظم کاظمی برای نخستین بار قرائت کرده بود، برای حاضران خواند که در زیر می‌آید:

یاد او شب تا سحر بیدار می‌دارد مرا / تا سحر با دیده خون بار می‌دارد مرا

هر کسی در زندگانی با خیالی دلخوش است / عشق خوش دل از خیال یار می‌دارد مرا

قافیه اندیشم اما نازنین دلدار من / سرخوش از اندیشه دیدار می‌دارد مرا

ماه اگر در آسمان، محروم می‌ماند ز مهر / ماه من از مهر برخوردار می‌دارد مرا

گرچه پیر سال و ماه‌ام لیک عشق کهن‌کار / با همه افسردگی در کار می‌دارد مرا

در میان آتش‌ام اما خوشم زیرا که عشق / در امان از آذر و آزار می‌دارد مرا

تا مگر پای از گلیم خویش مگذارم برون / یار گرد خویش چون پرگار می‌دارد مرا

گرچه خاموشی خردمندی است اما عاشقی / گاه گاهی بر سر گفتار می‌دارد مرا

در این برنامه از محمدمهدی سیار و حامد عسکری دو تن از شاعران جوان انقلاب اسلامی با اهدای لوح تقدیر و جایزه نقدی هم تجلیل شد.