وحید نیکخواه آزاد، تهیهکننده و کارگردان سینمای کودک و نوجوان درباره علل رکود سینمای کودک و نوجوان در طول این سالها و دور شدن از دوران طلایی آن به خبرنگار مهر گفت: بزرگترین مشکلی که در حال حاضر در حوزه سینمای کودک و نوجوان وجود دارد و باعث تفاوت با دوران طلایی سینمای کودک و نوجوان دهه ۶۰ و ۷۰ شده، این است که در حال حاضر مسئولین سینمایی یا عزمی برای رشد سینمای کودک و نوجوان ندارند و یا برای تحقق آن طرح و برنامه منسجم و کارآیی ندارند.
وی ادامه داد: تا زمانی که مسئولین به این موضوع به طور جامع توجه نکنند، معضل سینمای کودک و نوجوان حل نخواهد شد. در شرایطی که اکران فیلم‌های سینمایی برای کودکان و نوجوانان تقریبا منتفی است، صرفا با ارائه آمار تولید، نمی‌توان انتظار داشت این سینما به رونق سال‌های گذشته باز گردد. این در حالی است که تصویر روشنی از فیلم‌های در دست تولید و نقش سیاست‌های سینمایی در شکل‌گیری آنها وجود ندارد و مشخص نیست در تولید این فیلم‌ها سهم بخش خصوصی، بخش دولتی و میزان تأثیر حمایت‌های دولتی در آنها چه‌قدر است.
کارگردان فیلم سینمایی " علی و دنی " گفت: وقتی فیلم‌ها راهی به اکران نمی‌یابند و علیرغم ظرفیتهای قابل توجه، بازاری برای عرضه آنها وجود ندارد، تولید فیلم کار عبثی به نظر می‌رسد و به آب در هاون کوبیدن میماند. فیلم‌های کودک و نوجوان اکثرا حتی به شبکه نمایش خانگی هم راه نمی یابند و این شبکه تقریبا درانحصار فیلم‌های کودک خارجی است و در شرایطی که هنوز تهاجم فرهنگی(صرف نظر از اینکه با آن موافق باشیم یا نباشیم)، بحثرایجی است، کودکان و نوجوانان ما از دیدن فیلم‌هایی که فرهنگ کشورشان را باز می‌تاباند، محروم هستند.
وی خاطر نشان کرد: این در حالی است که تجربه نمایش عمومی فیلم‌های ویژه کودکان و نوجوانان، در شرایطی که هیچکس به آن بهای لازم را نمی‌دهد، گاه به طرز حیرت‌آوری موفق از کار در می‌آید. به عنوان نمونه فیلمی مانند " خاله سوسکه " که با امکانات زیادی ساخته نشده و بازیگران معروفی هم درآن حضور ندارند و در گروه آزاد هم اکران شده است، توانسته در اکران زمستانی، در تهران به فروش خوبی دست پیدا کند که با فروش فیلم‌های اسم و رسم‌دار در فصل بهار قابل مقایسه است.
این تهیهکننده باسابقه سینمای کودک افزود: در سینمای ایران همه عناصر لازم مانند نیروی انسانی، امکانات، مخاطب و قصه مناسب برای ساخت آثار شایسته برای کودکان و نوجوانان وجود دارد. تنها عنصری که فقدانش حس می‌شود، عزم لازم برای احصای مشکلات و یافتن چاره های متناسب است.
این کارگردان سینما درباره تغییر ذائقه مخاطبان در طول سال‌های گذشته گفت: ما زمانی می‌توانیم از تغییر ذائقه مخاطب حرف بزنیم که فیلم‌های متعددی را به طور منظم برای مخاطبان به نمایش در آوریم و در عمل میزان استقبال آنها را بسنجیم و در زمینه انطباق یا عدم انطباق آثار تولیدشده با ذائقه تماشاگران به نتیجه روشنی برسیم. تا زمانی که روند نمایش عمومی فیلم‌ها در حوزه کودک و نوجوان شکلی نامنظّم و تصادفی دارد، دستیابی به سلیقه و ذائقه مخاطبان ناممکن است.
کارگردان فیلم سینمایی " نصف مال من نصف مال تو " گفت: تا زمانی که برنامه‌ای برای اکران این فیلم‌ها وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت سینمای کودک و نوجوان رشد کند. سینما سرگرمی و تفریح گران‌قیمتی نیست و اگر هم بود، خانواده‌ها نشان داده‌اند که هزینه کردن برای فرزندانشان را در بالای فهرست هزینه‌هایشان قرار می‌دهند. حیرت‌آور است که در فصل تابستان که بهترین وقت برای عرضه فیلم به کودکان و نوجوانان است، سینمای ما این گروه عظیم از مخاطبان خود را نادیده می‌گیرد.
وی خاطر نشان کرد: و بچه‌ها اگر هم همراه بزرگ‌ترها به سینما بروند، به تماشای فیلم‌هایی می‌نشینند که در دوره بزرگسالی فرصت کافی برای تماشای آنها را دارند و دوره برگشت ناپذیر کودکی و نوجوانی‌شان بی بهره از آثار مناسب برای آنها می گذرد.
نیکخواه آزاد بیان کرد: متأسفانه در طول دو دهه اخیر آنقدر به سینمای کودک بی‌مهری شده که بخش خصوصی به طور کامل رغبت خود به سرمایه‌گذاری در این حوزه را از دست داده است و بیشتر سرمایه‌گذاری در این حوزه از جانب بخش دولتی صورت می‌گیرد. ناگفته پیدا است که بخش دولتی انگیزه ای برای بازگشت سرمایه ندارد و بیشتر به دنبال تولید آثار ارزشمندی است که تنور جشنواره کودک را گرم کند و این خود یکی از عللی است که بخش عمده ای از فیلم‌ها راه به اکران نمی برند. جذابیت در فیلم‌های کودک و نوجوان نه تنها مذموم نیست، بلکه عنصر حیاتی است. تنها راه، تلاش مسئولین برای بازگرداندن اعتماد بخش
خصوصی به امنیت سرمایه‌گذاری در قلمرو سینمای کودک است.
این کارگردان ادامه داد: متأسفانه از سویی دست‌اندرکاران سینمای کودک از اینکه حرف‌هایشان را به گوش مسئولان برسانند، ناامید شدهاند و از سوی دیگر، مسئولین سینمایی ظاهرا خود را از مشورت کردن با اهل فن و کمک گرفتن از آنان بی‌نیاز می‌دانند و تصور می کنند که پاسخ همه سؤال‌ها را در چنته دارند. بگذارید از تجربه اخیر خود بگویم. از حدود شش ماه قبل بارها به دفتر معاونت سینمایی مراجعه کرده‌ام که برای ملاقات با آقای شمقدری و جلب توجه ایشان به مسائل و مشکلات سینمای کودک وقتی بگیرم امّا متأسفانه تا امروز موفق نشده‌ام.
وی گفت: بهره‌گیری از تجربه کسانی که عمری را صرف سینمای کودک و نوجوان کرده‌اند(و متأسفانه اکثرشان عطای آن را به لقایش بخشیده‌اند)، برای مسئولین سینمایی موهبتی رایگان است. اما به نظر می‌رسد مسئولین یا مشغول مسائل مهم‌تری هستند و یا کودکان به طور کلی از دایره توجهشان خارج شدهاند.
وحید نیکخواه آزاد درباره تأثیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان بر روند این گونه از سینما گفت: به جشنواره فیلم کودک و نوجوان نمی‌شود دل خوش کرد. این جشنواره در طول سالها مدام آب رفته و کوچک شده و از رهگذر جابه‌جایی مدام مکان برگزاری(همدان چهارمین شهری است که میزبان جشنواره شده) و تغییرات پی درپی دبیر آن سال به سال بی خاصیت‌تر شده. سینمای کودک و نوجوان تنها یک بار در سال در زمان جشنواره مطرح می‌شود و پس از آن دوباره به فراموشی سپرده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: دوران طلایی سینمای کودک به راحتی قابل تکراراست حتی به شکلی موفقتر. راهکارهای عملی سادهای برای رفع معضلات گریبانگیر آن وجود دارد. اگر مسئولین به سینمای کودک و نوجوان اهمیت بدهند، میتوانند با مشارکت سازمانها و نهادهایی چون صدا و سیما، آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و... از ظرفیتهای موجود به نحو شایسته استفاده کنند و مطمئن باشند که این کار با چنان توفیقی همراه خواهد بود که پس از چند سال مجبور خواهند شد به دنبال راهی برای محدود کردن تعداد تولیدات سینمای کودک و نوجوان بگردند. اتفاقی که یک بار در سال ۷۱ افتاد و با اوضاع و احوالی
که در آن به سر می بریم، بیشتر به خواب و رؤیا میماند و بعید است که باز هم روی دهد.
