چهل روز است که چهره نورانی بانویی که به فرموده رهبری «فخر زنان ایران» است دیگر زینت بخش محافل علمی و جلسات درس و بحث بانوان ایرانی نیست. چهل روز است که موسس حوزه علمیه خواهران در ایران جسم خاکی را رها کرده و آن را در بقعه مقدس امامزاده ابراهیم(ع) راه به منزل همیشگی جسمش انتخاب کرده است. چهل روز از وداع با تندیس علم و اخلاق و چهره ماندگار فرهنگی در فعالیت های قرآنی کشور ایران (به سال 1388) می گذرد.
معصومه طاهری استاد حوزه و دبیر کانون فرهنگی «بانو مجتهده امین» که یکی از ارادتمندان بانو همایونی نیز هست در اربعین از دست دادن بانوی فرهیخته و عالمه دوران، زینت السادات علویه همایونی مشهور به بانو همایونی در گفتگو با خبرنگار «سازمان بسیج جامعه زنان کشور» از زندگی خانوادگی و نحوه آشنا شدن همایونی با بانو امین اینگونه گفت: بانو علویه همایونی در سال 1296 یعنی اواخر دوران سلطنت قاجار به دنیا آمدند و بدین ترتیب زمان حکومت رژیم پهلوی و انقلاب را به خوبی درک کردند و در آن شرایط که کمتر کسی به فکر تحصیل بود در خانه و در نزد برادرانش درس های مختلفی مانند ریاضی را یاد گرفتند و در سن 16 یا 17 سالگی بود که به عنوان اولین شاگرد بانو امین به محضر ایشان شرف یاب شدند.
علویه همایونی شاگرد لایق مجتهده امین
طاهری در مورد نحوه آشنایی بانو همایونی با علامه امین گفت: همانطور که در بخشی از سفرنامه بانو علویه همایونی، خود بانو این آشنایی را شرح داده است، وی اولین فردی بود که به شاگردی و فیوضات علامه امین به خدمت ایشان رسید زیرا علامه اهل تظاهر و فخر و مباهات نبود که مردم اورا از جهت فضیلت باطنی بشناسند و این آشنایی با عث می شود که 50 سال بانو همایونی شاگرد علامه امین بشود.
وی ادامه داد: به سال 1355 هجری شمسی بود که بانو امین اجازه روایت را به زینت السادات همایونی داد که متن آن اینطور بود: «و اما بعد، سیده جلیله، عامله فاضله، زینت‌السادات همایونی، فرزند مرحوم سید رحیم، از حقیر اجازه خواست. پس در اجازه دادن به او از خدا استخاره کردم و به او اجازه دادم که از طریق من، از مشایخ بزرگوارم به روش‌های مخصوصی که در محل خودش روشن و ثبت شده است، تمام روایاتی را که برای من صحیح می‌باشد، نقل روایت کند، از کتب تفسیر، ادعیه، حدیث و فقه و غیر این‌ها از مصنفات شیعه و روایات اهل سنت». ایشان تنها بانویی بودند که از علامه چنین اجازه ای را دریافت کردند.
این مدرس حوزه ادامه می دهد: بانو همایونی علاوه بر تحصیل نزد بانو امین خدمت اساتید برجسته آن زمان، ادبیات عرب، شرح منظومه ملاهادی سبزواری و کتاب مغنی و معالم و شرح لمعه و اسفار اربعه ملاصدرا را هم خواندند و به سال 1343 ه.ش در در دانشگاه تهران و رشته الهیات به عنوان تنها بانوی شرکت کننده در حوزه علوم دینی شرکت کرده و پذیرفته شدند اما پس از دو سال به جهت اینکه تنها خانم در آن جا بودند مسئولین دانشگاه پیشنهاد انتقال به دانشگاه اصفهان را به ایشان دادند که بانو موافقت نکردند، چون مدرک گرا نبودند و در نتیجه تحصیل در آن دانشگاه را رها کردند.
وی ادامه می دهد: این 2 سال باعث شد که ایده تاسیس مدرسه و دانشگاه ویژه بانوان به ذهن همایونی برسد که با مطرح کردن این موضوع نزد علامه امین و پیگیری های ایشان اولین حوزه علمیه در سطح کشور تاسیس شد و در کنار آن با توجه به شرایط رژیم پهلوی از نظر جو غیر اسلامی که باعث می شد اکثر خانواده های مذهبی از ادامه تحصیل دخترانشان در سطح دبیرستان ممانعت کنند، دبیرستان دخترانه ای که شرایط مذهبی خوبی داشت و در کنار درس های مدرسه علوم قرآنی و احکام هم آموزش داده می شد را راه اندازی کردند.
دبیر کانون فرهنگی «بانو مجتهده امین» اظهار داشت: بانو امین کلیه امور حوزه علمیه را به همایونی واگذار کرد و ایشان هم در کنار مدیریت و تدریس برخی دروس در طول 2 سال توانستند اساتید خانمی را تربیت کنند که آن ها قدرت تدریس در حوزه علمیه را داشته باشند و حوزه را از نظر استاد خانم تامین کند و شاید بتوان گفت اولین دوره تربیت مدرس را بانو همایونی اجرا کرد.
وی با اشاره به شباهت های بانو همایونی با علامه امین نیز گفت: بانو همایونی به حق شاگرد واقعی علامه امین بود، علم آموزی، تهذیب نفس و آراستگی و تمیزی ویژگی های بارز و مشترک ایشان با علامه بود و این دو بانو در کنار علم آموزی هیچگاه غافل از مسائل همسرداری و هنرهای زنانه مانند خیاطی و آشپزی غافل نبودند.
ارادت بانو همایونی به استادشان، علامه امین، به حدی بود که کتاب زندگی نامه بانو امین و ترجمه کتاب علامه امین به نام اربعین الهاشمیه به فارسی را انجام دادند و همواره دغدغه آشنایی نسل جوان طلبه ها با اندیشه ها و سلوک عارفانه علامه امین، به عنوان الگوی زن فعال را داشتند.
جای خالی روزی در تقویم به نام «بانو علامه امین»
دبیر کانون فرهنگی «بانو مجتهده امین» در مورد ناشناخته ماندن ویژگی ها و ابعاد زندگی این بانوی بزرگوار نیز گفت: تمام تلاش بانو همایونی در شناساندن شخصیت بانو امین بود که گاهی در قالب نامه نگاری با رئیس جمهور وقت(رهبر معظم انقلاب در سال 1368) در برگزاری همایش صورت گرفت و گاهی هم تشویق طلاب به ترجمه آثار ایشان به زبان های غیر فارسی اما این بار همچنان بر زمین مانده است.
یکی از مطالبات ما در این کانون انتخاب روزی به نام این بانوی گرانقدر که علامه دوران خود بودند و بعضی از علما اجازه روایت را از این بانو دریافت می کردند، داریم اما متاسفانه به جهت ناشناخته ماندن ایشان وزارت ارشاد با این نامگذاری مخالفت کرد و تلاش های ما در ایجاد یک بنیاد به نام ایشان و یا نام گذاری خیابانی به نام این بانو همچنان بی نتیجه مانده است و لازم است که مسئولین برای احیای این خواسته همکاری های لازمی انجام دهند.
اجازه ادامه تحصیل شرط مهم ازدواج بانو همایونی
طاهری علاقه به تحصیل و تدوین کتاب و مقاله را خصوصیت بارز بانو همایونی دانسته و گفت: این علاقه به قدری بود که یکی از شرایط مهم ازدواج بانو با محمد فیض، اجازه تحصیل بود که دکتر فیض قبول می کنند و همواره مشوق ایشان بودند و این ویژگی تا ماه های آخر عمرشان که به بستر بیماری افتادند، ادامه داشت و کتاب هایی مانند زن مظهر خلاقیت الله و نسیم ولایت در کنار مقالات مختلف ایشان و مطالعه تا زمانی که چشمشان بینایی لازم را داشت، همیشه در جریان بود و منزلشان همیشه محلی برای درس اخلاق و تفسیر قرآن و جلسات بحث و درس بود.
ویژگی دیگر بانو دغدغه رفع مشکلات مردم مخصوصا زنان بود و در این مسیر از پاسخ به سوالات مختلف و مشاوره ها دریغ نمی کردند و در مسائل فقهی نیز دغدغه داشتند و در مورد تغییر برخی احکام در خصوص زنان با مراجع مکاتبه کردند و باعث تغییرات در برخی از این احکام شدند و از سوی دیگر نگران استفاده ابزاری از زنان در برخی مشاغل بودند و هر از گاهی این دغدغه را در جلساتشان بیان می کردند.
بانو در جریان کامل اخبار بودند و جلساتی داشتند که خانم ها می آمدند و موضوعات روز را بیان می کردند و جلسات تحلیل مسائل روز داشتند، از طرف دیگر بانو مقید بودند که حتما نماز جمعه تهران را گوش کنند و حتما در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شرکت می کردند.
به آقا بگویید برای من دعا کنند
این استاد حوزه در خصوص ویژگی دیگر بانو همایونی گفت: پیروی از ولایت فقیه ویژگی بسیار بارز ایشان بود و ارادت عجیبی به رهبر معظم انقلاب داشتند و در این مورد یک خاطره در ذهنم هست اینکه ما اگر برنامه ای در کانون فرهنگی علامه امین برگزار می کردیم حتما با بانو همایونی تماس می گرفتیم و ایشان با ارسال پیام مکتوب و یا شفاهی خودشان زینت بخش برنامه ما می شدند و یک بار در مراسم نشست معرفی کتاب «سیر و سلوک» علامه امین طی تماس تلفنی که با بانو همایونی داشتیم، ایشان صحبت هایی را گفتند و متذکر نکاتی شدند اما در آخر فرموند که سلام مرا به خدمت آقا برسانید. صحبت که تمام شد، من متعجب بودم که چطور ممکن است ما بتوانیم این سلام را به رهبر انقلاب برسانیم. یکی از خانم ها آنجا بود که در جلسه هم حضور داشت اتفاقا همسرایشان همان روز دیداری با رهبر انقلاب داشتند و این طور شد که توانستند سلام بانو را به رهبر انقلاب برسانند و ایشان هم فرموند حتما با ایشان تماس بگیرید و سلام مرا به ایشان برسانید که بگویید که من دعا گوی ایشان هستم. این عرض احترام و جویای احوال بودن بین ایشان و رهبر انقلاب معمول بود و در چند ماه آخر عمر بانو، ایشان خواستند که به آقا پیام بدهیم که برای بانو دعا کنند و ما به هر ترتیب بود پیام را به ایشان رساندیم و آقا هم سلام رساندند و فرمودند که دعاگو هستند. تا روزهای اخر عمر با برکت بانو نیز مدام از طرف بیت رهبری تماس می گرفتند و جویای احوال بانو بودند.
عرض ارادت بانو به رهبر معظم انقلاب در قالب شعری که بیشتر به دو بیت ابتدایی شعر معروف است، نقل محافل شده است: بر خامنه ای شجاع دوران صلوات، بر نور دو چشم خلق ایران صلوات/ بر حامی امنیت ایران صلوات، بر حافظ قرآن محمد صلوات
دعای همیشگی بانو همایونی
دبیر کانون فرهنگی بانو علامه امین از روزهای آخر عمر با برکت بانو همایونی نیز گفت: بانو 99 سال شمسی و 103سال قمری عمر کردند که هم از نظر کمی و هم کیفی با برکت بود، به طوری که تا روزهای آخر عمرشان در سلامت عقل به سر می بردند و این همان خواسته ای بود که همواره می گفتند که از خدا می خواهم سه مورد را از من هیچوقت نگیرد، سلامت دین، سلامت عقل و سلامت جسمم تا سربار کسی نباشم و برای کسی ایجاد زحمت نکنم و در چندماه آخر عمر شریفشان که بستری بودند شاگردانشان مثل پروانه دورشان بودند و هیچوقت تنهایشان نگذاشتند و اینجا بود که فرمودند خدا خواست به من نشان بدهد که اگر فرزند نداری، اما خدا را داشته باشی خدا کارت را درست می کند.
وی در پایان گفت: صبح روز پنجشنبه 10 تیرماه بود که بانو همایونی از دار دنیا رفتند و در همان امامزاده ای که نزدیک منزلشان بود و با ایشان انس داشتند به نام امامزاده ابراهیم(ع) در اصفهان که به شاهزاده ابراهیم(ع) معروف است به خاک سپرده شدند و این وصیت و خواسته خودشان بود و امیدواریم که بتوانیم با معرفی شخصیت علامه امین و بانو همایونی به جامعه زنان مسیر روشن رشد و تعالی را به زنان جامعه بیش از پیش نشان دهیم.
