از کلیشه ها پرهیز کنید

حسن وارسته عضو هیات انتخاب بخش صحنه ای سومین سوگواره «خمسه» درباره نقش تأثیرگذار این رویداد فرهنگی و هنری در عرصه نمایش‌های آیینی و دینی گفت: در بررسی آثار متقاضی حضور در این بخش از سوگواره شاهد تنوعی در مباحث ساختاری و محتوای نمایشی بودیم و با توجه به این ۲ مساله با نمایش هایی که با سوژه بکر و پرداختی مناسب تولید شده بودند، روبه رو شدیم.

وی ادامه داد: سوگواره «خمسه» بندهای موضوعی را در فراخوان خود مشخص کرده است که همگی آنها حول محور موضوعات دینی و ارزشی در گردش است، با این فرض در نگاه نخست چنین تصور می شود که باید به طور مستقیم و با اتکا به همین بندهای موضوعی اثری نمایشی را برای حضور در سوگواره تولید و ارایه کرد که به نظر می رسد با چنین شرایطی اغلب آثار نمایشی در سطح باقی مانده است و چندان عمیق به نقاطی بکر و  موضوعاتی که در برخورد نخست شاید دست نیافتنی به نظر می رسند، ورود پیدا نمی کنند و نتیجه این می شود که با تعدادی آثار نمایشی شعاری و کلیشه ای روبه رو خواهیم شد.

وارسته بیان کرد: به نظر من «خمسه» باید با فرض چنین بندهای موضوعی راهکارهایی را نیز پیش پای علاقه مندان به شرکت در این رویداد نمایشی قرار دهد و زمینه را برای تحقیق و پژوهش و پرداخت نمایشی عاری از اشارات مستقیم به برخی قصه های و ماجراهای دینی و ارزشی فراهم کند وگرنه بدون چنین پرداختی همچنان شاهد تولید آثار کلیشه ای آن هم از منظری تکراری خواهیم بود که چندان در روند تولید آنها خلاقیت نمایشی به چشم نمی خورد.

این کارشناس تئاتر در ادامه گفت: از آنجا که اغلب شرکت کنندگان در این سوگواره را فعالان تئاتری نسل جوان و جویای نام و البته مستعد به خود اختصاص می دهند، باید به غیر از  اختصاص بخشی به چهره های نام آشنای تئاتر دینی که به امر تولید نمایش برای اعتبار این سوگواره کمک خواهند کرد، بستری فراهم شود تا این سوگواره از مدل و ساختار اجرایی بسیاری از رویدادهای موفق تئاتر دینی آگاهانه الگو بگیرد.

وارسته در پایان گفت: به طور مثال بهره گیری از مدل اجرایی برخی جشنواره های تئاتری همچون جشنواره سراسری تئاتر «سوره ماه» حوزه هنری که ماهیت آن تولیدمحور بود به این معنی که تمام فرایند تولید یک اثر نمایشی از نگارش متن تا تولید و اجرا در دل خود جشنواره تجربه می شد، می تواند در دستور کار «خمسه» قرار گیرد و با هدایت جریان تولید آثار نمایشی در قالب یک کار کارگاهی امید به این جریان داشته باشیم که در نهایت خروجی قابل قبولی از نتیجه تلاش اغلب شرکت کنندگان در این سوگواره در اختیار داشته باشیم.

سومین سوگواره هنرهای نمایشی و آیین‌های مذهبی «خمسه» با حمایت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و به دبیری علی اصغر خسروی آذر و دی ماه سال جاری در تهران برگزار می‌شود.