بازنگری دروس رشته‌های علوم‌انسانی

به گزارش فارس، حمیدرضا آیتاللهی رئیس پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشستی خبری با بیان اینکه ۳ هزار و ۲۱ نفر از استادان در ارتباط با ۵۵۵ درس منتخب از میان ۳۸ رشته که برای بازنگری انتخاب شده بودند، همکاری داشتند، گفت: با توجه به کاستیهای متعدد رشتههای علومانسانی در کشور که روز آمد نبود و مناسب فرهنگ ایرانی اسلامی نبود، بر همین اساس با توجه به یکی از دغدغههای جدی مقام معظم رهبری تعدادی از منابع مورد بازنگری قرار گرفت.

به گفته وی برخی از سرفصل‌ها و منابع دروس کارشناسی رشته‌های علوم‌انسانی بیش از ۲۰ سال تغییر نکرده بود بنابراین براساس مأموریتی که وزارت علوم به پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی محول کرد، قرار شد در مرحله اول، طرح بازنگری سرفصل‌ها و منابع دروس کارشناسی ۳۸ رشته با همیاری استادان، پژوهشگران و متخصصان صورت بپذیرد.

رئیس پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، هدف کلی این طرح را روزآمدسازی سرفصل‌ها و منابع برخی دروس کارشناسی در طرح و تناسب آنها با فرهنگ اسلامی ایران مطرح کرد.

وی ایجاد تمهیدات مورد نیاز برای توانمندی‌های شناختی و مهارتی یادگیرنده، ارتقاء سطح اصول اخلاق حرفه‌ای، اخلاقیات و معنویت، مطالعات و استفاده از سرفصل‌های متداول و به روز جهانی با توجه به شاخص‌های ملی، مذهبی، فرهنگی و بومی کشور را از ضرورت‌های بازنگری دروس علوم‌انسانی مطرح کرد.

وی از ارسال ۷ هزار و ۸۳۷ پرسش‌نامه در ارتباط با ۵۵۵ درس منتخب برای ۳ هزار و ۲۱ نفر از استادان حدود ۱۰۰ دانشگاه و سایر مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی خبر داد و گفت: سؤالاتی همچون به چه میزان سرفصل فعلی نیاز به بازبینی دارد، به چه میزان سرفصل فعلی نگرش یادگیرنده را توسعه می‌بخشد و به چه میزان در هر سرفصل فعلی به ارزش‌های دینی و مذهبی توجه شده است، مطرح شد. سپس کارگروه تخصصی متشکل از استادان اعضای کمیته‌های تخصصی شورای تحول در علوم‌انسانی و کمیته‌های برنامه‌ریزی وزارت علوم برای بررسی مطالعه و جمع‌بندی هر کدام از دروس براساس رشته و تخصص تشکیل شد.

به گفته آیت‌اللهی بیش از ۵۵ جلسه کارگروه‌های تخصصی با زمان میان ۲ تا ۸ ساعت برای هر نشست با حضور ۹۰ نفر از استادان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور برای بررسی مطالعه و جمع بندی هر کدام از دروس براساس رشته و تخصص تشکیل شده است.

وی افزود: در بازنگری دروس سعی شده است بر تهیه سرفصل‌ها در چارچوب‌ ارزش‌های اسلامی، اهداف بلندمدت و راهبردهای کلان کشور مورد توجه قرار گیرد. همچنین سرفصل‌ها به عنوان مجموعه‌ای به هم پیوسته و متعادل تدوین شد به گونه‌ای که اجزاء آن از انسجام پیوستگی، هم‌خوانی و چیدمان مناسب برخوردار باشند و در مجموعه اهداف برنامه درسی را تحقق بخشند.

آیت‌اللهی خاطرنشان کرد: دقت شده است سرفصل‌ها و اجزاء آن متناسب با آخرین تحولات در رشته‌های علوم‌انسانی در جهان باشد. همچنین سعی شد که محتوای اصلی هر سرفصل، حوزه علمی مشخصی را پوشش دهد و در قالب مجموعه دروس اصلی تشکیل دهنده آن برنامه نمود پیدا کند.

به گفته وی طراحی سرفصل‌ها به گونه‌ای انجام شده که از انعطاف لازم برای تطبیق با تحولات دانش بشری، متقضیات زمان و مکان، نیازهای جامعه و مزیت‌های نسبی منطقه‌ای و امکانات دانشگاه‌ها برخوردار باشد. این انعطاف‌پذیری در سایر اجزای سرفصل‌ها که مرتبط با هسته‌ اصلی درسی که طراحی شده نیز لحاظ شد.

وی افزود: اهتمام لازم در بازنگری دورس به عمل آمده تا سرفصل‌ها در بعضی از دروس علاوه بر پرداختن به جنبه‌های نظری، جنبه‌های کاربردی دانش نظری و به طبع آن توسعه وجوه مهارتی و کارآفرینی نیز مورد توجه قرار گیرد. سعی شده است سرفصل‌ها به گونه‌ای تنظیم شوند که زمینه شکوفایی استعدادها، ایجاد خلاقیت، ابتکار، فراگیری مداوم و اندیشه‌ورزی دانشجویان را فراهم آورد.

رئیس پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی روزآمد نبودن عدم بازنگری طی سال‌های طولانی، قدیمی بودن سرفصل‌ها، قابلیت دسترسی بسیار سخت، کپی بودن سرفصل‌ها را از ویژگی‌های سرفصل‌های موجود خواند.

وی درباره تعداد دروس انتخاب شده برای بازنگری سرفصل‌ها و منابع گفت: اقتصاد با ۲۹ درس، تاریخ با ۱۳ درس، حقوق با ۲۱ درس روانشناسی با ۵۰ درس، زبان و ادبیات انگلیسی با ۱۳ درس، زبان و ادبیات فارسی با ۱۳ درس، علوم‌اجتماعی با ۲۳۶ درس، علوم تربیتی و مشاوره با ۲۳ درس، علوم‌سیاسی با ۲۲ درس، فلسفه با ۹۰ درس، مدیریت با ۱۷ درس و ارتباطات و روزنامه‌نگاری با ۲۸ درس، دروس انتخاب شده برای بازنگری سرفصل‌ها و منابع هستند.

به گفته وی رشته علوم اجتماعی با ۲۳۶ درس و رشته‌های تاریخ زبان و ادبیات انگلیسی و زبان و ادبیات فارسی با ۱۳ درصد به ترتیب بیشترین و کمترین دروس بازنگری شده را به خود اختصاص داده‌اند.

آیتاللهی دانشگاه تهران با ۲۳۶ عضو هیئت علمی، دانشگاه علامه طباطبایی با ۲۱۳ عضو هیئت علمی و دانشگاه اصفهان با ۱۹۳ عضو هیئت علمی، شرکتکننده در بازنگری سرفصلها و منابع دروس رشتههای علومانسانی بودهاند.