- وجوب اطاعت از ولی فقیه و حدود اختیارات او، «تقلیدی» است یا «تحقیقی»؟
پاسخ: اصل وجوب اطاعت از ولی فقیه، مانند اصل وجوب تقلید از مرجع فقهی، تحقیقی است نه تقلیدی.
همان گونه که عقل انسان چنین حکم می نماید که در وقت بیماری می باید به طبیب مراجعه کرد و در جریان خانه سازی به مهندس رجوع نمود، درباره احکام دینی نیز حکم می کند که باید به مرجع تقلید که خبره و کارشناس دین است مراجعه شود؛ البته عقلاء متفاوتند، برخی که خیلی دقیق هستند، این برهان عقلی را با همه موادّش به طور تفصیل توجه دارند، ولی برخی دیگر که از دقت کامل برخوردار نیستند، به صورت اجمالی و مداربسته این حکم عقل را می فهمند و به آن عمل می کنند.
فقیه نیز در کتاب فقهی خود همان طور که جریان وجوب تقلید را مطرح می کند، جریان لزوم پذیرش ولایت فقیه را نیز طرح می نماید.
غرض آنکه، اصل ولایت فقیه نیز همین گونه است؛ یعنی وجوب اطاعت از ولی فقیه، امری تحقیقی است نه تقلیدی، ولی حدود اختیارات فقیه، امر دیگری است که تحقیق آن مقدور همگان نیست.
وقتی که انسان اصل دستور عقل را به خوبی توجه داشت که برای فهم احکام موضوعات جدید در هر زمانی، نیازمند فقیهی آگاه به زمان است، اگر تنبه پیدا کند که دیگران نیز مثل خود او به چنین کارشناسی نیازمند می باشند و نیز اجرای تمام احکام اسلامی و حفظ جان و مال و نوامیس مسلمانان و تعلیم و تزکیه مردم خصوصا نسل جدیدی، نیازمند اسلام شناسی عادل و مدیر و مدبر است، قلمرو ولایت فقیه نیز روشن می شود؛ همان گونه که اگر انسان در حکم عقل به «لزوم مراجعه به طبیب» تأمل کند، می بیند که همگان به پزشک نیاز دارند؛ از واکسیناسیون اطفال گرفته تا خانه سالمندان و کارشناسان و قوانین پزشکی و بهداشتی.
پزشک باید در همه اقشار جامعه و در همه مکان ها و زمان ها حضور داشته باشد.
منبع: ولایت فقیه، آیت الله جوادی آملی، ص۳۵۷-۳۵۸.
