بیش از آنچه می دانی نگو!

سرویس مذهبیافکارنیوز- «وَ لا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِه عِلمٌ اِنَّ السَّمعَ وَ البَصَرَ وَ الفُؤادَ کُلُّ اُولئِکَ کانَ عَنهُ مَسئولاً؛ و از چیزی که بدان علم نداری[در اعتقاد و گفتار و عمل] پیروی مکن؛ زیرا از گوش و چشم و دل - از همه سؤال خواهد شد.» ۱

قرآن پیروی از گمان و حدس و شک و احتمال و شایعات و نیز تقلیدهای کورکورانه را نهی کرده است؛ و فرموده است ظن و گمان به هیچ وجه انسان را به حق و حقیقت نمی رساند؛ ۲

و پیروی از آن را در ردیف پیروی از هوای نفس آورده است؛ ۳ و تنها راه قابل اعتماد و تنها الگوی قابل قبول شناخت را علم و یقین معرفی کرده و فرموده است که در هر کاری، چه در امور شخصی و چه در قضاوت درباره دیگران و چه در امور اجتماعی، فقط از علم و آگاهی منطبق با حق پیروی کن و اساس زندگی فردی و اجتماعی را علم و آگاهی قرار بده؛ و اگر فرموده است گوش و چشم و قلب مسئول اند، از این روست که بیش ترِ معلومات انسان به واسطه این سه به دست می آید؛ و گرنه، در روز قیامت، همه اعضای پیکر انسان، حتی پوستِ تنش، به سخن می آیند و حقایق را بازگو می کنند. ۴

امام صادق علیه السّلام فرمودند: «یکی از نشانه های حقیقت ایمان این است که بیش از آنچه می دانی نگویی.» ۵

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز فرمودند: «از گمان بپرهیزید، زیرا بدترین دروغ است.» ۶

منبع:
۱. سوره اسراء، آیه ۳۶.
۲. سوره یونس، آیه ۳۶.
۳. سوره نجم، آیه ۲۳.
۴. سوره فصلت، آیه ۲۱.
۵. وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۷.
۶. همان، ج۱۸، ص۳۸.
۷. آیه های زندگی، ص۱.