به گزارشافکارنیوز، مأمون خلیفه عباسی که همچون سایر خلفای بنی عباس از پیشرفت معنوی و نفوذ باطنی امامان معصوم و گسترش فضایل آنها در بین مردم هراس داشت، سعی کرد ابن الرضا را تحت مراقبت خاص خویش قرار دهد. از اینجا بود که مأمون نخستین کاری که کرد، دختر خویش ام الفضل را به ازدواج حضرت امام جواد(ع) درآورد، تا مراقبی دایمی و از درون خانه، بر امام گمارده باشد. رنجهای دایمی که امام جواد(ع) از ناحیه این مأمور خانگی برده است، در تاریخ معروف است.
از روشهایی که مأمون در مورد حضرت رضا(ع) به کار می بست تشکیل مجالس بحثو مناظره بود. مأمون و بعد معتصم عباسی می خواستند از این راه - به گمان باطل خود - امام(ع) را در تنگنا قرار دهند. در مورد فرزندش حضرت جواد(ع) نیز چنین روشی را به کار بستند. به خصوص که در آغاز امامت هنوز سنی از عمر امام جواد(ع) نگذشته بود مأمون نمی دانست که مقام ولایت و امامت که موهبتی است الهی، بستگی به کمی و زیادی سالهای عمر ندارد.
ابوداوود قاضى - یکى از قضات معروف خلفاء بنى العبّاس - حکایت کند:
روزى ماءمورین دزدى را دست گیر کرده بودند و معتصم عبّاسى دستور مجازات او را صادر کرد و عدّه بسیارى از فقهاء و علماء جهت اجراء حکم سارق در مجلس خلیفه حضور یافتند و هر یک نظریّه اى جهت قطع دست دزد بیان کرد.
معتصم به حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد علیه السلام رو کرد و گفت: یاابن رسول اللّه! نظر شما در این باره چیست؟
امام علیه السلام فرمود: افراد، نظرات خود را دادند، کافى است.
معتصم گفت: من کارى به نظرات آن ها ندارم، شما باید نظریّه خود را مطرح نمائى؛ حضرت اظهار نمود: مرا از این کار معذور بدار؟
معتصم حضرت را به خداوند سوگند داد و گفت: باید نظریّه خود را براى ما بیان نمائى.
حضرت فرمود: اکنون که چاره اى جز جواب ندارم، مى گویم که تمامى افراد اشتباه کردند و بر خلاف سنّت اسلام سخن گفتند؛ چون که قطع دست دزد باید از چهار انگشت باشد و کف دست به حال خود باقى بماند؛ و معتصم در حضور تمامى افراد گفت: آیا دلیل و مدرکى بر آن دارى؟
امام علیه السلام فرمود: فرمایش پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است، که فرمود: سجده به وسیله هفت جاى بدن - پیشانى، دو کف دست، دو سر زانو و دو انگشت پاها - انجام مى گیرد.
و چنانچه از مچ یا آرنج قطع شود، براى سجده جایگاهى باقى نمى ماند؛ و حال آن که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده: سجده گاه ها حقّ خداوند است و کسى را نباید در آن ها مشارکت داد، پس براى محفوظ ماندن حقّ خداوند دو کف دست نباید قطع شود.
معتصم با این استدلال حیرت زده شد؛ و آن گاه دستور داد تا طبق نظریّه حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد علیه السلام دست دزد، قطع و مجازات گردد.
ابوداوود قاضى گوید: در یک چنان موقعیّتى من براى خود آرزوى مرگ کردم و پس از گذشت دو سه روز، نزد معتصم رفتم و گفتم: یا امیرالمؤمنین من بر خود لازم مى دانم که مطالبى را به عنوان نصیحت به شما بگویم، هر چند که به وسیله این گفتار، خود را داخل آتش جهنّم قرار مى دهم.
معتصم گفت: مطلب و پیشنهاد خود را مطرح کن.
گفتم: هنگامى که امیرالمؤمنین و خلیفه مسلمین تمامى فقهاء و دانشمندان را در یک مجلس براى بیان حدود الهى جمع مى کند و در نهایت در حضور تمامى وزراء و درباریان و بزرگان نظریّه همه افراد را مطرود مى سازد و به گفته کسى اهمیّت مى دهد و عمل مى کند که طائفه اى بر امامت و خلافت او معتقد هستند و طبق نظریّه او حکم مى دهد، آیا در آینده اى نزدیک چه خواهد شد؟!
وقتى معتصم مطالب مرا شنید، رنگ چهره اش بر افروخته گشت و گفت خداوند تو را جزاى خیر دهد که مرا نصیحت و راهنمائى نمودى، و در روز چهارم به یکى از وزرایش دستور داد که حضرت جواد علیه السلام را به منزل خود دعوت کند تا کارش را بسازد.
هنگامى که وزیر دربار، حضرت را دعوت کرد، حضرت نپذیرفت و فرمود: مى دانید که من به مجالس شما نمى آیم.
وزیر اظهار داشت: شما را به صرف طعام دعوت مى کنیم و خلیفه و برخى از وزراء، علاقه مند به حضور شما هستند؛ و در نهایت حضرت را مجبور کرد تا در مجلس و سفره شوم آن ها حاضر شود.
همین که حضرت وارد مجلس گردید و چند لقمه از غذائى که جلویش نهاده بودند تناول نمود، اثرات زهر را در خود احساس نمود و خواست که از منزل خارج شود، میزبان گفت: همین جا بمانید؟ حضرت فرمود: در منزل شما نباشم، بهتر است.
و با گذشت یک شبانه روز، کاملا زهر در بدن نازنین امام جواد علیه السلام اثر کرد و همچون دیگر ائمّه علیهم السلام مسموم و به فیض شهادت نائل گشت.
این پرده ای از زندگی مظلومی است که در دوره حیات مبارکش، حق در حلقه حبس بود و ناحق بر کرسی قدرت و چه ظلم ها که در این دوران بر پیروان ائمه نشد و چه دیوارها کاخ ها که با پیکر شهید محبین ائمه بالا نرفت.
روز شهادت جوادالائمه مظهر بخشش در نزد آل البیت بود و کرامات فراوانی از ایشان در تاریخ به ثبت رسیده است. امامی که در کودکی و پس از شهادت امام رضا(ع) به رسالت تاریخی شان عمل کرد و به همان شیوه که پدر بزرگوارشان به شهادت رسید، جام زهر به ایشان خورانده شد تا شیعه در این عالم خاکی تنهاتر از پیش باشد. امید آنکه پیرو حقیقی راه این امام همام و این اسوه عصمت و طهارت باشیم.
از روشهایی که مأمون در مورد حضرت رضا(ع) به کار می بست تشکیل مجالس بحثو مناظره بود. مأمون و بعد معتصم عباسی می خواستند از این راه - به گمان باطل خود - امام(ع) را در تنگنا قرار دهند. در مورد فرزندش حضرت جواد(ع) نیز چنین روشی را به کار بستند. به خصوص که در آغاز امامت هنوز سنی از عمر امام جواد(ع) نگذشته بود مأمون نمی دانست که مقام ولایت و امامت که موهبتی است الهی، بستگی به کمی و زیادی سالهای عمر ندارد.
ابوداوود قاضى - یکى از قضات معروف خلفاء بنى العبّاس - حکایت کند:
روزى ماءمورین دزدى را دست گیر کرده بودند و معتصم عبّاسى دستور مجازات او را صادر کرد و عدّه بسیارى از فقهاء و علماء جهت اجراء حکم سارق در مجلس خلیفه حضور یافتند و هر یک نظریّه اى جهت قطع دست دزد بیان کرد.
معتصم به حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد علیه السلام رو کرد و گفت: یاابن رسول اللّه! نظر شما در این باره چیست؟
امام علیه السلام فرمود: افراد، نظرات خود را دادند، کافى است.
معتصم گفت: من کارى به نظرات آن ها ندارم، شما باید نظریّه خود را مطرح نمائى؛ حضرت اظهار نمود: مرا از این کار معذور بدار؟
معتصم حضرت را به خداوند سوگند داد و گفت: باید نظریّه خود را براى ما بیان نمائى.
حضرت فرمود: اکنون که چاره اى جز جواب ندارم، مى گویم که تمامى افراد اشتباه کردند و بر خلاف سنّت اسلام سخن گفتند؛ چون که قطع دست دزد باید از چهار انگشت باشد و کف دست به حال خود باقى بماند؛ و معتصم در حضور تمامى افراد گفت: آیا دلیل و مدرکى بر آن دارى؟
امام علیه السلام فرمود: فرمایش پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است، که فرمود: سجده به وسیله هفت جاى بدن - پیشانى، دو کف دست، دو سر زانو و دو انگشت پاها - انجام مى گیرد.
و چنانچه از مچ یا آرنج قطع شود، براى سجده جایگاهى باقى نمى ماند؛ و حال آن که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده: سجده گاه ها حقّ خداوند است و کسى را نباید در آن ها مشارکت داد، پس براى محفوظ ماندن حقّ خداوند دو کف دست نباید قطع شود.
معتصم با این استدلال حیرت زده شد؛ و آن گاه دستور داد تا طبق نظریّه حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد علیه السلام دست دزد، قطع و مجازات گردد.
ابوداوود قاضى گوید: در یک چنان موقعیّتى من براى خود آرزوى مرگ کردم و پس از گذشت دو سه روز، نزد معتصم رفتم و گفتم: یا امیرالمؤمنین من بر خود لازم مى دانم که مطالبى را به عنوان نصیحت به شما بگویم، هر چند که به وسیله این گفتار، خود را داخل آتش جهنّم قرار مى دهم.
معتصم گفت: مطلب و پیشنهاد خود را مطرح کن.
گفتم: هنگامى که امیرالمؤمنین و خلیفه مسلمین تمامى فقهاء و دانشمندان را در یک مجلس براى بیان حدود الهى جمع مى کند و در نهایت در حضور تمامى وزراء و درباریان و بزرگان نظریّه همه افراد را مطرود مى سازد و به گفته کسى اهمیّت مى دهد و عمل مى کند که طائفه اى بر امامت و خلافت او معتقد هستند و طبق نظریّه او حکم مى دهد، آیا در آینده اى نزدیک چه خواهد شد؟!
وقتى معتصم مطالب مرا شنید، رنگ چهره اش بر افروخته گشت و گفت خداوند تو را جزاى خیر دهد که مرا نصیحت و راهنمائى نمودى، و در روز چهارم به یکى از وزرایش دستور داد که حضرت جواد علیه السلام را به منزل خود دعوت کند تا کارش را بسازد.
هنگامى که وزیر دربار، حضرت را دعوت کرد، حضرت نپذیرفت و فرمود: مى دانید که من به مجالس شما نمى آیم.
وزیر اظهار داشت: شما را به صرف طعام دعوت مى کنیم و خلیفه و برخى از وزراء، علاقه مند به حضور شما هستند؛ و در نهایت حضرت را مجبور کرد تا در مجلس و سفره شوم آن ها حاضر شود.
همین که حضرت وارد مجلس گردید و چند لقمه از غذائى که جلویش نهاده بودند تناول نمود، اثرات زهر را در خود احساس نمود و خواست که از منزل خارج شود، میزبان گفت: همین جا بمانید؟ حضرت فرمود: در منزل شما نباشم، بهتر است.
و با گذشت یک شبانه روز، کاملا زهر در بدن نازنین امام جواد علیه السلام اثر کرد و همچون دیگر ائمّه علیهم السلام مسموم و به فیض شهادت نائل گشت.
این پرده ای از زندگی مظلومی است که در دوره حیات مبارکش، حق در حلقه حبس بود و ناحق بر کرسی قدرت و چه ظلم ها که در این دوران بر پیروان ائمه نشد و چه دیوارها کاخ ها که با پیکر شهید محبین ائمه بالا نرفت.
روز شهادت جوادالائمه مظهر بخشش در نزد آل البیت بود و کرامات فراوانی از ایشان در تاریخ به ثبت رسیده است. امامی که در کودکی و پس از شهادت امام رضا(ع) به رسالت تاریخی شان عمل کرد و به همان شیوه که پدر بزرگوارشان به شهادت رسید، جام زهر به ایشان خورانده شد تا شیعه در این عالم خاکی تنهاتر از پیش باشد. امید آنکه پیرو حقیقی راه این امام همام و این اسوه عصمت و طهارت باشیم.
