سرویس مذهبیافکارنیوز- طهارت و نجاست دو وصف وجودی برای اشیا است که آن ها را از حیثآن که موجب رغبت انسان یا کراهت او باشد، مورد توجه قرار می دهد.
اصل معنای طهارت و نجاست در نزد همه ی اقوام مطرح بوده است، زیرا انسان برای نیل به مقاصد حیاتی خود، نیازمند تصرّف در مادیّات بوده است و در این امر، اشیایی را که رغبت برانگیز باشد مورد استفاده قرار می داده است. گاه چیزی بر اشیا عارض می شود که موجب تغییر صفات رغبت انگیز آن ها می گردد. عمده ی این صفات سه چیز است:طعم، بو و رنگ. هرگاه این سه ویژگی از یک شیء به نحوی تغییر کند که موجب کراهت گردد، آن شیء از حیطه ی استفاده و رغبت انسان خارج می شود.این معنا که عمدتا در محسوسات به کار می رود.
استعمال واژه های طهارت و نجاست در قرآن، از حدّ محسوسات فراتر رفته و همین معنای محسوس، برای امور معقول، اعتبار شده است. بنابراین در اسلام، همه ی معارف و اصول اخلاقی و احکام، به مسأله ی طهارت و نجاست ناظرند.
در اسلاماصل توحید، طهارت کبری معرفی شدهو اگر کسی به خدا شرک بورزد، طهارت وجودی خویش را از دست داده است. همچنین سایر معارف و مسائل اخلاقی و احکام، طهارات محسوب می شوند و به هر میزان نسبت به آن ها التزام وجود داشته باشد، طهارت بیشتری در انسان حاصل می شود. ۱
طهارت به این معنای وسیع که شامل اعتقادات و اخلاق و اعمال می شود، یک هدف غایی در تربیت اسلامی است. از این رو هدف با عنوان «حیات طیّبه» نیز یاد شده است. ۲حیات طیّبه به معنای زندگی پاک استو همچون طهارت، جمیع شؤون انسان را در بر می گیرد، از پاکی و طهارت جسمی گرفته تا فکری - عقلی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و این همان ارتباط طولی است که بین اهداف غایی و واسطی برقرار است.
پی نوشت:
۱. المیزان، ج۲، ص۲۱۰.
۲. سوره نحل، آیه ۹۷.
۳. نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ص۷۷-۷۸.
