به گزارش افکارنیوز، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در سال ۱۲۸۱ ش برابر با ۱۳۲۱ قمری در تبریز متولد گردید و در ۵ سالگی مادر و در ۹ سالگی پدرش را از دست داد. در همان زمان علاوه بر فراگیری قرآن مجید و کتابهای متداول روز و خوشنویسی، به تحصیل مقدمات عربی روی آورد و در ۲۳ سالگی عازم نجف اشرف گردید. علامه، طی یازده سال اقامت در نجف از محضر عالمان نامداری همچون میرزای نایینی، سیدابوالحسن اصفهانی، محمدحسین غرویاصفهانی و میرزاعلی آقا قاضیطباطبایی استفادههای فراوان برد و مدارج علمی و کمالات اخلاقی را پیمود.
وی پس از آن به مدت ده سال در تبریز اقامت گزید و سپس در سال ۱۳۲۵ ش راهی شهر قم شد. علامه از آن پس با درک نیاز حوزه به تفسیر وفلسفه، به تدریس این دو پرداخت و در این دو رشته مقام شامخی به دست آورد. علامه طباطبایی همزمان با تدریس، از تالیف آثار گرانبها و سودمند غفلت نورزید و کتب متعددی را به رشته تحریر درآورد که اصول فلسفه و روش رئالیسم در ۵ جلد، بدایةُ الحکمه، نهایةُ الحکمه، وحی یا شعور مرموز، علی(ع) و فلسفه الهی و حاشیه بر اسفار صدرالدین شیرازی و… از آن جملهاند. اما مهمترین اثر علامه، تفسیرالمیزان نام دارد، این کتاب شریف که اصل آن به زبان عربی و در بیست جلد تالیف
گردیده بارها از سوی ناشران داخلی و خارجی به زبانهای عربی و فارسی چاپ و منتشر شده است.
استاد شهیدمرتضی مطهری در مورد این تفسیر میگوید: " کتاب تفسیر المیزان، یکی از بهترین تفاسیری است که برای قرآن مجید نوشته شده است و میتوان ادعا کرد بهترین تفسیری است که در میان شیعه و سنی از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است. "
شاگردان فاضل علامه طباطبایی
علاوه بر تالیفات متعددی که از علامه طباطبایی به یادگار مانده است، شاگردان فاضلی در حلقه درس ایشان مراتب کمال علمی را پیموده و منشاء خدمات فراوانی شدهاند. حضرات آیات و دانشمندان فرهیختهای از قبیل شهید مرتضی مطهری، شهید سید محمدحسینی بهشتی، امام موسی صدر، ناصر مکارم شیرازی، شهید دکترمحمد مفتح، شهید علی قدوسی، یحیی انصاری شیرازی، شهید سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، محمدتقی مصباح یزدی، ابراهیم امینی، حسین نوری همدانی، حسن حسن زاده آملی و عبداللَّه جوادی آملی دهها عالم فرزانه در طی سالها حضور در محضر پرفیض استاد، خوشه چین
خرمن معرفت علامه بوده اند.
نظر علامه طباطبایی درباره همسرش
همسر علامه که از دنیا رفت، علامه بیش از حد و عجیب گریه و بیتابی میکرد. گفتند شما ما را به صبر در مصائب نصیحت میکردید، چرا این قدر گریه میکنید؟
گفت: " مرگ حق است. همه باید بمیریم. من برای مرگ همسرم گریه نمیکنم. گریه من برای کدبانوگری و محبتهای خانم است. ما زندگی پر فراز و نشیبی داشتیم. "
" در نجف اشرف با سختیهایی مواجه میشدیم و من از حوائج زندگی و چگونگی اداره آن بیاطلاع بودم. اداره زندگی به عهده خانم بود. در طول مدت زندگی ما هیچگاه نشد خانم کاری بکند که من حداقل در دلم بگویم کاش این کار را نمیکرد. یا کاری را ترک کند که بگویم کاش این عمل را انجام داده بود. در تمام دوران زندگیم هیچگاه به من نگفت چرا فلان عمل را انجام دادی یا چرا ترک کردی؟ "
شعری که علامه برای دخترش سرود
بدرالسادات طباطبایی یکی از دختران علامه طباطبایی با بیان خاطراتی از پدر گفت: خاطرم میآید که یک بار زمانی که در سن مدرسه بودم، از من خواستند که درباره بهار و گل بنفشه شعری بخوانم مادرم بسیار اهل ذوق بود ایشان از من خواستند که نزد پدر بروم تا وی به من کمک کند پدر نیز شعری به این مضمون که البته آن را کامل در خاطر ندارم برایم سرودند: «من بنفشه بهارم / زینت جویبارم / نازنینم نگارم / من نگارین بنفشم / در چمن میدرخشم / هر نگاری که بیند / در کنارم نشیند / زودم از شاخه چینم / چینه از شاخسارم».
وی با اشاره به اینکه جز لبخند از علامه چیزی ندیده بودند، افزود: اصولاً جزو منزل ما جوری بود که احتیاجی به تنبیه نبود هیچ وقت برای ما چنین مسألهای پیش نیامده بود که ایشان ما را تنبیه کنند، همیشه با ما بازی میکردند حتی خیلی وقتها کسی باور نمیکرد علامه اینطور باشند، همه تعجب میکردند که وی همبازی ما بود، ما هیچگاه صدای بلند، اخم و دعا از ایشان نشنیدیم.
واکنش علامه به شهادت شهید مطهری
یکی از شاگرادان مطرح علامه شهید مطهری بودند که ایشان بعد از شهادت آیت الله مطهری اینگونه پیام دادند:
به یاد یک شخصیّت علمى و فلسفى که با درگذشت خود دنیایى را غرق اسف و جهان فضل و دانش را با از میان رفتن خود عزادار نمود.
مرحوم مغفور مطهّرى که دانشمندى بود متفکّر و محقّق، داراى هوشى سرشار و فکرى روشن و ذهنى واقعبین، تألیفاتى که از خود به یادگار گذاشته و تحقیقاتى که در اطراف مقاصد علمى و برهانى نگاشته و در لابلاى کتابهایش به چشم مىخورد، اعجابآور است.
مرحوم مطهّرى با تاریخ زندگى پر ارزش و سعادتمند خود که پر از تلاش علمى و تفکّر فلسفى بود به شیفتگان علم و فلسفه پیغامى رسا و پرارزش مىفرستد که از کوشش و تلاش کمالى هرگز آرام ننشسته و مجاهده علمى و کمالى را هرگز فراموش نکنند و حیات خود را که بهترین متاع انسانى است در بازار حقایق به حیات معنوى - که حیات عالى انسانى است و تا دنیا دنیاست بقاى ابدى دارد - تبدیل کنند و در این چند روز زندگى شیفته و فریفته شخصیّتهاى ساختگى و خیالى نباشند.
آرى، یک راه باریکى که یک مرد دانشمند به حقایق باز کند، براى وى حیات ابدى مىبخشد و از دنیا و مافیها ارزندهتر است.
محمّد حسین طباطبایى
واکنش علامه به شهادت شهید مطهری | دانلود فیلم
علامه سيدمحمدحسين طباطبايي سرانجام در صبح يكشنبه ۲۴ آبان ۱۳۶۰ ش برابر با هجدهم محرم ۱۴۰۲ ق پس از يك هفته بيماري، دارفاني را در هشتاد سالگي وداع نموده و به ديار باقي شتافت. مزارش در كنار حرم حضرت معصومه(س) زيارتگاه عاشقان و شيفتگانش ميباشد. همزمان با يكصدمين سال تولد ايشان، همايش ملي ميزان حكمت در دي ماه ۱۳۸۱ در محل سالن همايشهاي بينالمللي صدا و سيما برگزار شد و شخصيت علمي اين مفسر فرزانه، گرامي داشته شد.