طلاق چگونه واقع می‌‌شود؟ و برای جدایی چه الفاظی و چند مرتبه باید گفته شود؟
پاسخ اجمالی
1. طلاق از ایقاعات است؛ یعنی انشاء و ایجاد آن یک طرفه و از طرف مرد است و نیاز به رضایت و مداخله زن ندارد. بنا بر این مرد می‌تواند با شرایطی به طور یک طرفه همسر خود را طلاق دهد.[1]
2. طلاق باید به صیغه عربى صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن‌را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغۀ طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید: «زَوْجَتِى فٰاطِمَةُ طالِقٌ»یعنی (زن من فاطمه رها و آزاد است) و اگر دیگرى را وکیل کند، آن وکیل باید بگوید: «زَوْجَةُ مُوکِّلى فٰاطِمَةُ طٰالِقٌ».[2]
3. از میان احکام و شرایط طلاق به موارد زیر می‌‌توان اشاره کرد:
الف. مردى که زن خود را طلاق مىدهد، باید عاقل و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد و به اختیار خود طلاق دهد. و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق باطل است. [3]
ب. طلاق دهنده باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخى بگوید صحیح نیست.[4]
ج. زن در هنگام طلاق در عادت زنانه نباشد، مگر در سه صورت:
اوّل: شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکى(همراه با دخول) نداشته باشد.
دوم: باردار باشد و اگر معلوم نباشد که باردار است و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد، بعد بفهمد باردار بوده، اشکال ندارد.
سوم: مرد به واسطه غایب بودن نتواند یا برایش مشکل باشد که پاک بودن زن را بفهمد.[5]
د. اگر شوهر، زنش را قبل از نزدیکى و دخول طلاق داد، نصف مهرى که معین شده است باید به او بپردازد.[6] طبیعی است، بعد از نزدیکی، پرداخت تمام مهر لازم است.
4. هنگامی که صیغه طلاق با رعایت شرایط آن از سوی مرد؛ یک‌بار خوانده شد، جدایی زن از مرد انجام شده و نیاز به تکرار صیغه نمی‌‌باشد. البته اگر صیغه طلاق سه بار و بعد از هر مرتبه رجوع صورت گیرد، طلاق، بائن بوده و احکام خاصی دارد، که برای آگاهی بیشتر در این زمینه می‌‌توانید به نمایه 27550 (سه طلاق در یک مجلس و طلاق بائن) مراجعه نمایید.
5. عده طلاق در ازدواج دائم عبارت است از: این‌که زن جهت ازدواج مجدد باید به مقدارى صبر کند که دو بار حیض ببیند و پاک شود. هنگامى که حیض سوم را دید، عدۀ او تمام است و اگر عادت نمىبیند، ولى در سن زنانى است که عادت مىبینند، باید بعد از طلاق، سه ماه عده نگه دارد.[7] و عده زن باردار، تا زمان به دنیا آمدن یا سقط شدن جنین او است.[8]
اما در ازدواج موقت؛ (بعد از تمام شدن مدت یا بخشش زمان باقیمانده‌ی آن از طرف شوهر)، چنانچه عادت ماهیانه مىبیند، به مقدار دو حیض کامل است و اگر عادت نمىبیند، 45 روز است.[9]
================================
[1]. برگرفته از نمایه 8148.
[2]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، همان، ص 522، م 2508، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[3]. همان، ص 517، م 2498.
[4]. همان.
[5]. همان، ص518، م2500.
[6]. نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص 378، مسأله 7.
[7]. توضیح المسائل مراجع، م 2511 و 2512 و آیت الله وحید، توضیح المسائل، م 2575 و 2576.
[8]. همان، م 2514 و آیت الله وحید، توضیح المسائل، م 2578.
[9]. همان، م 2515 ؛ آیت الله وحید، توضیح المسائل، م 2579 و دفتر: آیت الله خامنهاى؛ بر گرفته از نمایه 2311.
